Proponowane zmiany legislacyjne w zakresie limitacji podatkowego rozpoznania kosztów usług wewnątrzgrupowych (projektowany art. 15e CIT) oraz szeroko komentowane zmiany regulacji w zakresie cen transferowych (obowiązujące od 1 stycznia 2017r.), od pewnego czasu ożywiły dyskusję na temat uprzednich porozumień cenowych (APA). W odpowiedzi na powyższe, za pośrednictwem dzisiejszego wpisu chcemy przybliżyć czytelnikom jakie jest aktualne „znaczenie” instrumentu ukrytego pod zyskującym coraz większą popularność skrótem „APA”.

Coraz większe znaczenie APA

Warto przypomnieć, że od 1 stycznia 2006 r. do 31 grudnia 2016 r. Minister Finansów (MF) wydał łącznie 44 porozumienia w sprawach ustalania cen transakcyjnych, z czego aż 39 z nich dotyczyło porozumień jednostronnych (w które zaangażowany jest wyłącznie właściwy organ dla polskiego podatnika – od 1 marca 2017 r. jest nim Szef KAS).

„Liczby nie kłamią”, toteż wydanie w samym 2017 roku 11 porozumień cenowych oraz aktualne procedowanie nad 21 sprawami (z czego aż 14 to wnioski o zawarcie porozumień dwustronnych i wielostronnych) świadczy o tym, że wzmożone zainteresowanie APA stało się faktem.

Nie trudno jest zidentyfikować przyczyny tego stanu rzeczy. W ujęciu systemowym, stanowiące pokłosie projektu BEPS rozszerzenie obowiązków dokumentacyjnych, w połączeniu ze zwiększeniem zasobów kadrowych KAS dedykowanych do obsługi procedur z zakresu cen transferowych oraz powołaniem w MF Departamentu Cen Transferowych i Wycen świadczy o nadaniu przez fiskusa cenom transferowym wysokiego priorytetu – w tym kontrolnego biorąc pod uwagę możliwość definiowania przez organy kontrolne cen transferowych (w tym występowania powiązań) jako potencjalnego środowiska do przeprowadzania optymalizacji podatkowych i transferu dochodów.

W ujęciu praktycznym - z perspektywy indywidualnego przedsiębiorcy można postawić natomiast pytanie, czy nie warto zawnioskować o APA eliminując ryzyko podatkowe w zakresie cen transferowych skoro aktualne obowiązki dokumentacyjne i sprawozdawcze są de facto niewiele węższe niż formalny zakres wniosku APA (chociażby warto wskazać na analogię w zakresie obowiązku przeprowadzenia analizy funkcjonalnej, analizy porównawczej oraz wskazanie algorytmu kalkulacji ceny transakcyjnej).

Co oznacza wszczęcie procedury APA

Zainicjowanie procedury APA (formalnie składając stosowny wniosek oraz uprzednio odbywając spotkanie wstępne z przedstawicielami Szefa KAS) rozpoczyna długotrwałą procedurę, której instrukcyjne ramy czasowe (od 6 do 18 miesięcy w zależności od rodzaju porozumienia) w praktyce nie są dotrzymywane. Nie można jednak nadawać temu mankamentowi zbyt dużej wagi. Po pierwsze skomplikowanie materii oraz zaangażowanie w porozumienia dwu i wielostronne administracji właściwych dla powiązanych kontrahentów podatnika wymaga czasu. Po drugie zwrócić należy uwagę na fakt, że ustawodawca przewidział możliwość zastosowania mechanizmu „roll back” czyli możliwości zawnioskowania o objęcie porozumieniem okresu liczonego od momentu formalnego złożenia wniosku.

Procedura APA wiąże się też z poniesieniem kosztów (od 5 do 200 tysięcy w zależności od rodzaju porozumienia) oraz koniecznością przedstawienia w toku procedury przed Szefem KAS wielu informacji w tym prognoz odnośnie do objętej wnioskiem transakcji. Podkreślenia jednak wymaga fakt, że procedura APA jest objęta tajemnicą skarbową, a maksymalny koszt 200 tysięcy złotych wydaje się niewspółmiernie niski do korzyści w postaci wyeliminowania ryzyka podatkowego w zakresie cen transferowych na okres do 5 lat (w tym podwójnego opodatkowania przy porozumieniach dwu i wielostronnych). Dodać należy, że APA dotyczyć może kluczowych, najbardziej materialnych w działalności podatnika transakcji (np. produkcja czy dystrybucja w ramach grupy). Na marginesie warto również dodać, że transakcje objęte APA będą zwolnione z obowiązku dokumentowania.

Nowe znaczenie APA

Dyskusja na temat planowanego limitu kosztów usług świadczonych przez podmioty powiązane przekraczających 5% EBITDA podatnika powyżej 3 mln PLN (art. 15e CIT) oraz ministerialny pomysł na wyłączenie spod ww. limitu kosztów poniesionych w związku transakcjami objętymi APA „rozsławił” omawiany instrument poza horyzonty transfer pricingu.

Warto dodać, że wraz z propozycją dodatkowej korzyści z uzyskania decyzji w sprawie APA Ministerstwo Finansów zapowiedziało wprowadzenie alternatywnej „skróconej” ścieżki ubiegania się o taką decyzję (informowaliśmy o tym już na stronach naszego bloga). Z dotychczasowych informacji na temat planowanego kształtu uproszczonej procedury wynika, że będzie ona tańsza, szybsza oraz obarczona mniejszą ilością obowiązków po stronie podatnika. Kwestią otwartą na ten moment pozostaje zachowanie przez ustawodawcę „balansu” w uproszczonej procedurze pomiędzy trzema kluczowymi z perspektywy potencjalnego wnioskodawcy czynnikami tj:

  • obszernością katalogu wybranych typów transakcji, które kwalifikują się na „skróconą ścieżkę”,
  • faktycznym czasem potrzebnym na uzyskanie decyzji APA w wyniku przeprowadzenia uproszczonej procedury,
  • zakresem ochrony wynikającej z decyzji APA kończącej uproszczoną procedurę.

Oczywiście dodatkowy atut z uzyskania decyzji APA w postaci wyłączenia spod limitu kosztów wynikającego z przepisów art. 15e CIT odnosi się również do aktualnie obowiązującej procedury regulowanej przepisami działu IIa Ordynacji podatkowej. Niezależnie od powyższego będziemy Państwa na bieżąco informować o postępie prac legislacyjnych w zakresie „skróconej”, alternatywnej ścieżki APA.