Brak implementacji przez polskiego ustawodawcę dyrektywy ZAFI negatywnie wpływa na konkurencyjność „polskich AFI” wobec AFI z innych krajów unijnych, które na podstawie przepisów dyrektywy ZAFI mają łatwiejszy dostęp do polskiego rynku.

Celem wprowadzenia zbliżonych warunków konkurencji pomiędzy przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, ochrony inwestorów oraz stabilności rynku finansowego, Parlament Europejski i Rada przyjęły w dniu 13 lipca 2009 r. dyrektywę 2009/65/WE („Dyrektywa UCITS”), która została implementowana do polskiego porządku prawnego w drodze nowelizacji ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. 2014, poz. 157).

Zakresem Dyrektywy UCITS nie została objęta część podmiotów zbiorowego inwestowania niespełniających warunków uznania za UCITS, zwłaszcza przedsiębiorstwa inwestycyjne typu zamkniętego, co spowodowało, że do podmiotów tych nie miały zastosowania zasady jednolitego nadzoru oraz reglamentowania działalności na terytorium Unii Europejskiej. W celu przyjęcia wspólnych zasad nadzoru nad zarządzającymi wszelkimi typami funduszy, również nieobjętych Dyrektywą UCITS w dniu 8 czerwca 2011 r. przyjęta została dyrektywa 2011/61/UE („Dyrektywa ZAFI”).

Dyrektywa ZAFI definiuje alternatywne fundusze inwestycyjne („AFI”), za które należy uznawać podmioty pozyskujące kapitał od inwestorów w celu inwestowania go zgodnie z określoną polityką inwestycyjną z korzyścią dla tych inwestorów. Pojęcie AFI obejmuje zatem, między innymi, fundusze typu private equity, venture capital, hedge czy fundusze zamknięte.

W związku z upływem terminu implementacji do prawa polskiego Dyrektywy ZAFI z dniem 22 lipca 2013 r., Rządowe Centrum Legislacji przygotowało projekt ustawy o zmianie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych, której celem była transpozycja Dyrektywy ZAFI do prawa polskiego poprzez nowelizację ustawy o funduszach inwestycyjnych. Nowelizacja zakładała podział funduszy inwestycyjnych na należące do kategorii UCITS (przykładowo, otwarte fundusze inwestycyjne) oraz na należące do kategorii AFI (przykładowo, specjalistyczne fundusze inwestycyjne oraz fundusze inwestycyjne zamknięte). W ramach instytucji alternatywnych funduszy inwestycyjnych wyodrębnione miały zostać również alternatywne spółki inwestycyjne („ASI”), które w odpowiedniej formie prawnej mogłyby prowadzić działalność analogiczną do AFI. Prace nad projektem ustawy zatrzymały się jednak na etapie Rady Ministrów.

W związku z tym warto zwrócić uwagę na aktualne stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego opublikowane w dniu 21 sierpnia 2013 r. w związku z brakiem wdrożenia Dyrektywy ZAFI do polskiego porządku prawnego. KNF wskazała, że z uwagi na brak określenia kryteriów uznawania podmiotów za AFI, niemożliwe jest bezpośrednie stosowanie przepisów Dyrektywy ZAFI. Wyjątek stanowi art. 32 Dyrektywy ZAFI, regulujący instytucję tzw. paszportu europejskiego. Zgodnie z tym przepisem unijne AFI będą mogły rozpocząć działalność w Polsce w oparciu o uproszczoną procedurę, tzn. na podstawie dokumentów notyfikacyjnych przedłożonych właściwym organom państwa swojej siedziby. ZAFI z dniem otrzymania od organu powiadomienia o przekazaniu dokumentów do właściwych polskich organów (tj. KNF) może rozpocząć wprowadzanie do obrotu jednostek uczestnictwa udziałów zarządzanego przez siebie unijnego AFI wśród inwestorów w Polsce.

Wobec powyższego, do czasu implementacji dyrektywy ZAFI podmioty mogące być uznane za polskie AFI nie mogą skorzystać z instrumentów wprowadzonych przez Dyrektywę ZAFI lub uzupełniające ją akty prawa unijnego. W konsekwencji niekorzystnie wpływa to na konkurencyjność „polskich AFI” względem AFI unijnych, mających siedzibę w państwie, które implementowało dyrektywę ZAFI, a które korzystając z jej dobrodziejstw mają ułatwiony dostęp do polskiego rynku na podstawie art. 32 Dyrektywy ZAFI, jedynego przepisu powołanej dyrektywy mającego skutek bezpośredni w prawie polskim.

  1. http://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12268301/12271568/12271569/dokument184534.pdf.
  2. Stanowisko Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego w sprawie skutków nieimplementowania do dnia 22 lipca 2013 r. do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010(Dz. Urz. UE L 174 z 1.07.2011, str. 1 z późn. zm.), http://www.knf.gov.pl/Images.

Interesuje Cię ten temat? Skontaktuj się z autorem artykułu.