W dniu 13 lipca 2018 r. wchodzą w życie przepisy nowej ustawy z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej: Ustawa), która zastąpi ustawę dotychczas obowiązującą. Ustawa wprowadza szereg nowych obowiązków i mechanizmów mających gwarantować efektywne i skuteczne jej wykonanie, a także określa nowe kategorie instytucji obowiązanych do jej stosowania.

Zakres podmiotowy ustawy

Kategorie instytucji obowiązanych do stosowania środków przeciwdziałania praniu pieniędzy zostały enumeratywnie określone w art. 2 Ustawy, w którym znalazły się m. in.: banki, oddziały banków zagranicznych, oddziały instytucji kredytowych, firmy inwestycyjne, biura rachunkowe, pośrednictwa nieruchomości, kantory, firmy zajmujące się obrotem walutami wirtualnymi, czy prowadzące wirtualne biura oraz przedsiębiorstwa świadczące obsługę korporacyjną polegającą na tworzeniu i działaniu podmiotów prawnych i innych analogicznych usług.

Niezależnie od powyższego do przestrzegania Ustawy obowiązane są również przedsiębiorstwa w zakresie, w jakim przyjmują lub dokonują płatności w gotówce w wysokości co najmniej 10.000 euro, również w wielu powiązanych transakcjach.

Ustawa przewiduje również wyłączenia, nie obejmie ona bowiem podmiotów prowadzących antykwariaty, domy aukcyjne, sprzedaż komisową, a także obrót metalami lub kamieniami szlachetnymi i półszlachetnymi, o ile nie przekroczą progu raportowania.

Istotne obowiązki wynikające z Ustawy

Przedsiębiorcy objęci postanowieniami Ustawy zobowiązani będą do:

  • zgłoszenia informacji o ich beneficjentach rzeczywistych (tj. osób fizycznych, które faktycznie czerpią korzyści z działalności danego podmiotu, który posiadają lub kontrolują) do nowo powstałego Centralnego Rejestru Beneficjenta Rzeczywistego (CRBR) prowadzonego przez ministra finansów publicznych w terminie 7 dni od wpisu w KRS czy też aktualizacji zawartych w nim danych. Rejestr będzie jawny i nieodpłatny. Powstanie jednak w późniejszym terminie tj. po 18 miesiącach od dnia ogłoszenia Ustawy;
  • stosowania środków bezpieczeństwa finansowego tj. przeprowadzanie i aktualizowanie oceny wystąpienia ryzyka naruszenia przepisów Ustawy poprzez identyfikację klienta oraz weryfikację jego tożsamości, weryfikację beneficjenta rzeczywistego;
  • wprowadzenia procedur Whistleblowing –  tj. opracowanie i wdrożenie procedur informowania właściwych organów o naruszeniach przepisów Ustawy;
  • wyznaczenie członka zarządu odpowiedzialnego za wdrożenie procedury i kadry kierowniczej odpowiedzialnej za wykonywanie obowiązków ustawowych;

Wyższe kary

Za naruszenie obowiązków określonych w nowych przepisach, ustawodawca przewidział karę w wysokości do 5 mln euro lub 10% obrotu wskazanego w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy.

Ustawa wprowadza także nowe kary administracyjne, takie jak publiczne upomnienie czy zawieszenie lub cofnięcie zezwolenia.

Nowa ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu z dnia 1 marca 2018 r. przygotowana została w konsekwencji nałożonego na Polskę obowiązku implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, zmieniającej rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/2012 i uchylającej dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2005/60/WE oraz dyrektywę Komisji 2006/70/WE do polskiego systemu prawnego.