Opis problemu

Proces wyceny przedsiębiorstwa rozpoczynany jest często rozmową z zarządem, czy dyrektorem finansowym o perspektywach rozwoju ich biznesu, o tym gdzie widzą spółkę za kilka lat i jak będzie przebiegał proces dojścia do danego punktu. Czasami wizja rozwoju biznesu po przełożeniu na liczby i wykresy przybiera kształt tzw. kija hokejowego.

Kij hokejowy – co to jest?

Przez kij hokejowy rozumie się prognozę wzrostu biznesu, który pomimo dotychczasowych stabilnych niewielkich wzrostów, w okresie prognozy zakłada wielokrotny wzrost skali działalności.

Powyższy wykres obrazuje taką prognozę – historia jest na stabilnym poziomie, natomiast w przyszłości przychody/wynik rosną w sposób wykładniczy.

Czy prognoza w kształcie kija hokejowego jest nierealistyczna?

To zależy. Znane są przykłady firm, które odnotowały tego typu wzrosty – szczególnie w świecie start-upów. Czasami taki wzrost może być zrealizowany, jako wynik poniesionych istotnych nakładów kapitałowych, wynik wypuszczenia na rynek nowej usługi, czy też wyjścia na nowe rynki. Z punktu widzenia wyceny biznesu przygotowywanej na określoną datę – od której zakładany jest dynamiczny wzrost w prognozie finansowej – trzeba pamiętać, że taki wzrost z reguły jest obarczony ryzykiem.

Jak ująć powyższe wzrosty w wycenie?

Niepewność i ryzyko związane z prognozowanymi przychodami, czy wynikami finansowymi można zaadresować w wycenie na jeden z poniższych sposobów:

Analiza scenariuszowa

Wycena oparta na analizie scenariuszowej polega na przygotowaniu wariantowej wyceny, nadaniu każdemu wariantowi określonego prawdopodobieństwa i konkluzji wyceny na bazie poszczególnych wariantów i „wbudowanego” w prognozę prawdopodobieństwa. Takie podejście pozwala rozważyć różne ścieżki rozwoju biznesu lub zaadresować ryzyko związane z przyszłymi zdarzeniami, które mają wpływ na wyniki finansowe danego biznesu w przyszłości.

Korekta prognoz

Innym podejściem będzie korekta prognoz finansowych. Może ona obejmować korektę konkretnych założeń wpływających na prognozowane wyniki finansowe lub przykładowo wyłączenie pewnych strumieni przychodów z prognozy finansowej. Dobrą praktyką jest szukanie uzasadnienia dla dokonanych korekt, poparcie ich benchmarkami rynkowymi lub poparcie ich specyficznymi uwarunkowaniami danego biznesu (np. ograniczeniami mocy produkcyjnych).

Zwiększenie stopy dyskontowej

Ostatnim etapem wyceny w podejściu dochodowym jest dyskontowanie wyliczonych przepływów pieniężnych – na tym etapie możemy zaadresować ryzyko prognoz finansowych poprzez np. ujęcie ryzyka specyficznego w stopie dyskontowej lub ujęcie w stopie dyskontowej dodatkowego ryzyka związanego z rynkami, na których spółka planuje się rozwijać. Temat zwiększania stopy dyskontowej został poruszony również w oddzielnym wpisie "Wyceny ryzykownych biznesów – co z tym ryzykiem?" na blogu CRIDO.

Podsumowanie

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi, w jaki sposób należy podejść do ryzyka związanego z prognozami finansowymi. Podejście może zależeć od dostępności danych rynkowych, benchmarków na bazie spółek porównywalnych, czy też dostępności branżowych benchmarków prawdopodobieństwa wystąpienia kolejnych etapów realizowanego przez spółkę projektu. Z punktu widzenia bezpieczeństwa wyceny spółki realizowanej na potrzeby transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, warto rozważać powyższe podejścia w kontekście wymogów, jakie ceny transferowe stawiają przed wycenami.

Zobacz film: Analiza cen transferowych a wycena biznesu: podobieństwa i różnice

Zapraszamy na nagranie webinarium poświęcone analizie cen transferowych wraz z wyceną biznesu.