Problemy z uzyskaniem warunków przyłączenia

Wielu inwestorów, jako największą barierę w realizacji nowych źródeł OZE, wskazuje obecnie problem ograniczonej dostępności wolnych mocy przyłączeniowych do sieci i rosnącej liczby odmów wydania warunków przyłączenia. W latach 2019-2022 liczba odmów wydania warunków przyłączenia była rekordowa i łącznie przekroczyła moc 77 GW, co obrazuje wykres poniżej:

Liczba odmów przyłączenia do sieci 2019-2022

Źródło: URE

Źródło: Sprawozdanie z działalności prezesa URE za 2022 r., str. 101, www.ure.gov.pl

Analiza aktualnych planów rozwoju OSD i OSP prowadzi do wniosku o dalszej, pogarszającej się wydolności sieci elektroenergetycznej. Mając na względzie powyższe, w ostatnim czasie ustawodawca wprowadził rozwiązania mające stanowić receptę na problemy inwestorów i przynajmniej częściowo poprawić sytuację podmiotów zainteresowanych przyłączeniem się do sieci.

Jak nowe przepisy mogą pomóc inwestorom?

Przepisy, umożliwiające zastosowanie cable pooling weszły w życie 1 października 2023 r. Cable pooling to rozwiązanie polegające na współdzieleniu przyłącza oraz mocy przyłączeniowej przez co najmniej dwie instalacje OZE. W rozwiązaniu modelowym będą to instalacje o różnej charakterystyce pracy, tak jak farmy wiatrowe i fotowoltaiczne (pracujące najwydajniej w różnych porach dnia i roku). Otwiera to możliwość naprzemiennego wykorzystywania mocy wytwórczych różnych „zielonych” instalacji, zależnie od możliwości i intensywności ich pracy.

Jakie są warunki prawne zastosowania cable pooling?

Współdzielenie przyłącza będzie możliwe pod warunkiem, że napięcie znamionowe sieci elektroenergetycznej będzie wyższe niż 1 kV.

Nowe rozwiązania prawne mogą być zastosowane zarówno w przypadku projektów typu brownfield, jak i greenfield. Zatem o wspólne przyłączenie do sieci mogą się ubiegać:

  • inwestorzy planujący budowę nowych instalacji OZE,
  • inwestor zamierzający przyłączyć nową instalację OZE obok instalacji już istniejącej (w tym samym miejscu).

Nowe rozwiązania znajdą zastosowanie w przypadkach, gdy moc przyłączeniowa będzie niższa niż suma mocy zainstalowanej instalacji OZE, a zatem umowa o przyłączenie do sieci będzie musiała zawierać szczegółowy opis sposobu zabezpieczenia zdolności technicznych do nieprzekraczania mocy przyłączeniowej. To podmioty przyłączane będą ponosiły koszty zakupu i zainstalowania urządzeń służących do zabezpieczenia zdolności technicznych do nieprzekraczania mocy przyłączeniowej. Natomiast nadzór nad pracą tych urządzeń będzie sprawował operator.

Warunki przyłączenia będą wydawane dla całego zespołu instalacji OZE, analogicznie zawierana będzie jedna umowa przyłączeniowa. Moc przyłączeniowa określona będzie łącznie dla wszystkich instalacji, planowanych do przyłączenia w danym miejscu. Po przyłączeniu do sieci instalacje te będą posiadały wspólne miejsce dostarczania energii elektrycznej, ale oddzielne, dedykowane każdej z tych instalacji, punkty pomiarowe (układy pomiarowo-rozliczeniowe). Dzięki temu każdy z wytwórców będzie mógł niezależnie sprzedawać wytworzoną energię elektryczną.

Tytuły prawne do poszczególnych instalacji OZE, korzystających z jednej infrastruktury przyłączeniowej, mogą należeć do różnych podmiotów. W takim przypadku, przed złożeniem wniosku o przyłączenie wymagane będzie zawarcie porozumienia, którego obligatoryjne elementy określono w przepisach ustawy. W szczególności, konieczne będzie wskazanie przedstawiciela do reprezentowania wszystkich stron porozumienia przed operatorem lub Prezesem URE, a także określenie zasad:

  • współpracy stron przy wspólnej realizacji uprawnień i obowiązków wynikających z warunków przyłączenia, umowy o przyłączenie do sieci oraz umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji,
  • współdzielenia zespołów urządzeń służących do wyprowadzania mocy do miejsca rozgraniczenia własności sieci przedsiębiorstwa energetycznego i instalacji podmiotów przyłączanych,
  • współpracy z operatorem.

Konieczne będzie również zawarcie umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji, która ponad standardowe postanowienia, będzie zawierała dodatkowe elementy. Na poziomie ustawowym przesądzono, iż za zobowiązania wynikające z umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji, strony porozumienia, odpowiadają solidarnie.

Wytwórca, który będzie stroną umowy o świadczenie usług przesyłowych lub dystrybucyjnych, będzie również odpowiedzialny za bilansowanie handlowe wszystkich instalacji OZE, przyłączonych do sieci w jednym miejscu.

Zobacz rozmowę: Ekologia w biznesie: od greenwashingu do zielonej rewolucji

Zapraszamy do wysłuchania ciekawej rozmowy na ten temat ekologii w biznesie i zmian, jakie zaszły na przestrzeni lat w podejściu do tego zagadnienia.