Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

2 września 2022 r. Rządowe Centrum Legislacji opublikowało projekt ustawy o zmianie ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. W założeniach projekt ma całkowicie zmieniać podstawy odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, zapewniając „większą skuteczność rozwiązań prawnych” w tym zakresie. Dotyczy to zwłaszcza zwalczania przestępczości gospodarczej i skarbowej w dużych firmach, które mogą wdrażać odpowiednie polityki z zakresu compliance.

Planowane zmiany w odpowiedzialności podmiotów zbiorowych

Obecny projekt zakłada, że przepisy nie będą stosowane wobec m.in. małych i średnich przedsiębiorców oraz podmiotów, których głównym celem ustawowym lub statutowym nie jest prowadzenie działalności gospodarczej

Zgodnie z projektowanymi przepisami spółka będzie mogła ponieść odpowiedzialność za niemalże każde przestępstwo lub przestępstwo skarbowe (wyjątki dotyczą przede wszystkim przestępstw związanych z Prawem prasowym).

Zgodnie z projektem spółka odpowie nie tylko za czyny poszczególnych osób fizycznych (np. pracowników lub członków zarządu) ale także za przestępstwo, którego znamiona zostały wyczerpane przez działanie lub zaniechanie organu tego spółki, pozostające w bezpośrednim związku z prowadzoną przez ten podmiot działalnością.

Spółka odpowie za przestępstwo będące wynikiem takiej nieprawidłowości w organizacji jej działalności, która ułatwiła lub umożliwiła popełnienie czynu zabronionego, chociaż inna organizacja działalności mogła zapobiec popełnieniu tego czynu.

Odpowiedzialność spółki będzie niezależna od odpowiedzialności osoby fizycznej. Znika wymóg potwierdzenia faktu popełnienia przestępstwa za pomocą prawomocnego orzeczenia wydanego w stosunku do osoby fizycznej.

Nowe przepisy będą pozwalały na orzeczenie kary pieniężnej w wysokości od 10 000 do 30 mln złotych

Jakie realny wpływ może mieć ustawa dla przedsiębiorców?

Widzimy 3 główne wątki, które mogą mieć największe znaczenie dla biznesu:

Spółki, których członkowie zarządu lub rad nadzorczych są dzisiaj w trakcie postępowania karnego, mogą w niedalekiej przyszłości znaleźć się w sytuacji wszczęcia w stosunku do nich postępowania w ramach ich własnej odpowiedzialności za przestępstwa popełnione przez ich kardę kierowniczą.
Radykalne zaostrzenie kar pieniężnych, podwyższonych nawet do 30 mln zł, jak również możliwość rozwiązania albo likwidacji podmiotu zbiorowego, dotkliwe środki karne, takie jak zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne czy zakaz korzystania z dotacji czy subwencji, w tym z funduszy unijnych;

Na spółki już na etapie postępowania przygotowawczego może zostać nałożony m.in. zakaz promocji i reklam, zakaz zawierania umów określonego rodzaju, zakaz prowadzenia określonej działalności czy zakaz łączenia się, podziału lub przekształcenia się podmiotu zbiorowego. W szczególnych sytuacjach do przedsiębiorstwa będzie mógł zostać wprowadzony nawet zarząd przymusowy

Jak spółka może się zabezpieczyć?

Bardzo prawdopodobne, że niebawem pojawi się kolejny akt, który nakłada na biznes nowe obowiązki. Prawidłowa organizacja to tylko jeden z wymaganych elementów i dobrze byłoby, aby przedsiębiorcy już teraz zaczęli przyglądać się organizacji swojej działalności, bo reguł należytej staranności, wymaganej przyszłą ustawą, nie zbuduje się w pośpiechu. Nie chodzi tylko o zapewnienie właściwego nadzoru nad przestrzeganiem zasad i przepisów regulujących działalność spółki czy grupy kapitałowej. Wszystkie związane z tym reguły powinny mieć odzwierciedlenie w dokumentacji, niezbędne są też szkolenia dla pracowników (za których firma może odpowiadać) i rekruterów.

Sprawdź, jak możemy Ci pomóc:

Opracowujemy analizy istniejących rozwiązań w zakresie zasad organizacji, nadzoru i rekrutacji w spółkach.
Doradzamy i wdrażamy bezpieczne regulacje w zakresie ładu korporacyjnego spółek.
Reprezentujemy podmioty w postępowaniach prowadzonych przeciwko spółkom.
Reprezentujemy osoby fizyczne w postępowaniach karnych gospodarczych i karnych skarbowych.

Skontaktuj się z nami

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w postaci numeru telefonu w celach marketingowych i prezentacji oferty handlowej Spółek wchodzących w skład grupy Crido jako administratorów danych osobowych (aktualny wykaz spółek z grupy Crido znajduje się tutaj). Przyjmuję do wiadomości, że zgoda może być cofnięta w każdym czasie oraz potwierdzam zapoznanie się z Polityką Prywatności.

Wyrażam zgodę na otrzymywanie drogą elektroniczną na wskazany przeze mnie adres poczty e-mail informacji marketingowych od Spółek wchodzących w skład grupy Crido jako administratorów danych osobowych (aktualny wykaz spółek z grupy Crido znajduje się tutaj). Przyjmuję do wiadomości, że zgoda może być cofnięta w każdym czasie oraz potwierdzam zapoznanie się z Polityką Prywatności.

Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych

Zmiana definicji podmiotu zbiorowego

Rozszerzenie zakresu przestępstw

Rozszerzenie odpowiedzialności spółki za działania ich organów i pracowników

Wzmocnienie roli Compliance w przedsiębiorstwach

Niezależna odpowiedzialność spółki

Zwiększenie wysokości kar