Zakaz importu produktów rolnych z Ukrainy w dotychczasowym kształcie uchylony – obowiązują tymczasowe środki zapobiegawcze KE
2 maja 2023 r. weszło w życie rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej wprowadzające środki zapobiegawcze dotyczące niektórych produktów rolnych pochodzących z Ukrainy[1]. Rozporządzenie ogranicza przywóz zboża (pszenica, kukurydza, rzepak i nasiona słonecznika) pochodzącego z Ukrainy do takich krajów członkowskich UE jak: Polska, Węgry, Rumunia, Bułgaria oraz Słowacja.
Zakaz przywozu obejmuje produkty rolne wymienione w załączniku do rozporządzenia wykonawczego KE tj.:
- Pszenice i meslin (kod 1001);
- Kukurydze (kod 1005);
- Nasiona rzepaku lub rzepiku, nawet łamane (kod 1205);
- Nasiona słonecznika, nawet łamane (kod 1206).
Środki wprowadzone przez Komisję Europejską oznaczają zakaz:
- dopuszczania do obrotu (import),
- obejmowania procedurą składu celnego,
- obejmowania procedurą wolnego obszaru celnego lub
- obejmowania procedurą uszlachetniania czynnego,
produktów pochodzących z Ukrainy na terytorium Polski, Węgier, Rumunii, Bułgarii czy Słowacji.
Powyższy zakaz nie obejmuje:
- tranzytu ww. zbóż pochodzących z Ukrainy przez terytorium tych państw;
- przywozu na terytorium tych państw ww. zbóż pochodzących z Ukrainy zakontraktowanych przed wejściem w życie rozporządzenia wykonawczego KE.
Rozporządzenie wykonawcze będzie obowiązywało do 5 czerwca 2023 r. Komisja Europejska nie wyklucza przedłużenia obowiązywania środków zapobiegawczych.
W odpowiedzi na zakaz wprowadzony rozporządzeniem wykonawczym Komisji Europejskiej, Minister Rozwoju i Technologii wydał w dniu 2 maja 2023 r. rozporządzenie uchylające rozporządzenie z dnia 21 kwietnia 2023 r. w sprawie zakazu przywozu z Ukrainy produktów rolnych[2].
Uchylenie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Technologii należy ocenić pozytywnie. Sam fakt wprowadzenia w życie z dnia na dzień zakazu importu produktów rolnych z Ukrainy na podstawie krajowego aktu prawa wykonawczego, wywołał wiele kontrowersji i dyskusji. W szczególności wątpliwości budziła zgodność wprowadzonych na gruncie krajowym ograniczeń z prawem unijnym. Polityka handlowa w stosunku do państw trzecich należy do wyłącznych kompetencji UE, tym samym wprowadzenie przez kraj członkowski ograniczenia w handlu z państwem trzecim można rozpatrywać w kategorii aktu sprzecznego z ustawodawstwem unijnym, a więc aktami wyższego rzędu.
W wyniku wprowadzonego na podstawie rozporządzenia krajowego zakazu importu produktów rolnych z Ukrainy, w okresie od 15 kwietnia do 2 maja 2023 r., wiele przedsiębiorstw m.in. z branży spożywczej, ale także transportowej, poniosło szkody. Do rozważenia dla takich podmiotów pozostaje możliwość dochodzenia od Skarbu Państwa odszkodowania na drodze sądowej.
[1] https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX:32023R0903
Posłuchaj