W dobie globalnej pandemii COVID-19 podatnicy coraz chętniej sięgają po prawne instrumenty, które mogą przyczynić się do redukcji obciążenia podatkowego, takie jak ulga B+R uregulowana ustawami o PIT i CIT. Tym bardziej cieszy pozytywny wyrok wydany przez WSA w Gliwicach w dniu 23 czerwca 2020 r. (sygn. I SA/Gl 1588/19; wyrok nieprawomocny), który wbrew stanowisku Dyrektora KIS, daje prawo do odliczenia w ramach ulgi również kosztów wynagrodzenia osób pełniących funkcje kierownicze i nadzorcze w projektach B+R.

We wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej będącej przedmiotem sporu wnioskodawca wskazał, że jest spółką kapitałową prowadzącą prace B+R, w których uczestniczą zarówno pracownicy zajmujący się stricte pracami B+R, jak i osoby sprawujące funkcje kierownicze i nadzorcze w ramach projektów B+R, wykonujące je na podstawie umowy o pracę. Osoby sprawujące funkcje kierownicze są zaangażowane bezpośrednio w prace B+R poprzez nadzór i doradztwo, przy wykorzystaniu swojej wiedzy technicznej i doświadczenia. Zakres obowiązków takich kierowników obejmuje w szczególności:

  • opracowywanie strategii w zakresie rozwoju technologicznego firmy, w tym prowadzenie analiz rentowności przedsięwzięć inwestycyjnych w zakresie nowych technologii,
  • analizowanie i optymalizowanie procesów technologicznych,
  • uczestniczenie w opracowywaniu budżetu organizacji w części dotyczącej wdrożeń i rozwoju technologicznego,
  • nawiązywanie i utrzymywanie współpracy z firmami zewnętrznymi w zakresie wykorzystywanych technologii,
  • wypracowywanie sprawnych i akceptowalnych metod współpracy poszczególnych działów funkcjonujących u wnioskodawczyni,
  • przygotowywanie kosztorysów.

Dyrektor KIS uznał, że opisane powyżej działania noszą znamiona czynności tylko wspierających działalność B+R. Sprowadzają się one do działań "pośrednio" związanych z działalnością B+R, nie stanowiąc tym samym bezpośrednio działalności B+R. Dyrektor KIS argumentował, że trudno przypisać im charakter twórczy oraz mający na celu zwiększenie zasobów wiedzy oraz jej wykorzystania do tworzenia nowych zastosowań.

Z taką interpretacją ustawowej definicji działalności B+R nie zgodził się sąd twierdząc. Jego zdaniem, twórczy charakter należy przypisać także pracy osób sprawujących nadzór i kierownictwo nad pracownikami, którzy "własnoręcznie" realizują prace B+R. Z wniosku o wydanie interpretacji wynika, że osoby sprawujące funkcje kierownicze będą zaangażowane w prace B+R nie tylko poprzez sprawowanie nad nim nadzoru, ale także poprzez doradzanie przy wykorzystaniu swojej wiedzy technicznej i doświadczenia.

Zdaniem sądu wykorzystanie swojej wiedzy technicznej i doświadczenia w procesie B+R bez wątpienia wyczerpuje ustawowe kryterium "wykorzystania zasobów wiedzy do tworzenia nowych zastosowań". Udział tej grupy pracowników w projektowaniu nowych produktów, rozwoju dotychczasowych produktów czy w opracowywaniu prototypów produktów świadczy zatem o tym, że ich działalność wyczerpuje również znamiona "zwiększenia zasobów wiedzy".

Trudno sobie wyobrazić podejmowanie nowatorskich i kosztownych prac bez sprawowania nadzoru nad pracownikami "własnoręcznie" wykonującymi te prace. Sąd zgodził się tym samym z wnioskodawcą, że wynagrodzenia takich osób wraz z należnymi składkami na ubezpieczenia społeczne mogą być uwzględniane w uldze B+R.

Sporne czynności nie noszą zatem znamion tylko czynności wspierających działalność B+R, jak to ujął Dyrektor KIS. Zdaniem sądu za takie można uznać czynności innych kategorii pracowników np. czynności informatyków, księgowych, ochroniarzy czy osób zajmujących się utrzymaniem czystości w spółce.

Słusznie również sąd zauważył, że przepisy będące odstępstwem od zasady powszechności opodatkowania, jakimi są te o uldze B+R, należy interpretować ściśle, ale nie zawężająco – jak to uczynił Dyrektor KIS. Nie jest to jednak jedyny przykład odmawiania przez Dyrektora KIS ujęcia w kosztach kwalifikowanych kosztów wynagrodzeń osób wykonujących czynności zarządcze nad pracami B+R (np. interpretacja indywidualna z dnia 10 czerwca 2020 r., sygn. 0111-KDIB1 3.4010.125.2020.1.MMU).

Ten wyrok to już kolejny przykład przełamania negatywnego stanowiska Dyrektora KIS ograniczającego zakres kosztów kwalifikowanych możliwych do rozliczenia w ramach ulgi B+R (inna kwestia to np. uwzględnienie w uldze B+R wynagrodzenia za okres uzasadnionej nieobecności pracownika w pracy). Interpretacje Dyrektora KIS często nie odzwierciedlają realiów prowadzenia działalności B+R. W konsekwencji takiej zawężającej interpretacji przepisów przez Dyrektora KIS, w celu uniknięcia potencjalnego sportu z organami podatkowymi, podatnicy często rezygnują z rozliczenia części kosztów kwalifikowanych w ramach ulgi B+R. Kwoty te niekiedy sięgają setek tysięcy złotych, co przekłada się na znaczne obniżenie oszczędności, na które pozwala ulga B+R. Takie pro fiskalne podejście jest krzywdzące dla podatników, szczególnie w obecnych czasach. Dlatego też w tym temacie podzielamy argumentację zaprezentowaną przez sąd i liczymy, że stanie się podstawą do wydawania również innych korzystnych dla podatników interpretacji indywidualnych w tym zakresie.