Przedsiębiorcy dokonujący operacji celnych zapewne dobrze kojarzą decyzje organów celnych w sprawie wiążącej informacji taryfowej (WIT) oraz w sprawie wiążącej informacji o pochodzeniu (WIP). Pozwalają one uzyskać stanowisko organów – odpowiednio - co do prawidłowej klasyfikacji taryfowej danego towaru lub w kwestii ustalenia jego pochodzenia na gruncie przepisów celnych. Tymczasem UE pracuje nad poszerzeniem katalogu tych decyzji o nową wiążącą informację o wartości (WIW). 

 
Słusznie dostrzeżono, że ustalenie wartości celnej towaru może niekiedy przyprawić o ból głowy. Przede wszystkim, unijny kodeks celny i jego przepisy wykonawcze przewidują aż sześć metod określenia tej wartości, które należy stosować w ściśle określonym porządku hierarchicznym, przestrzegając szczegółowych wymogów ich użycia. Jednak nawet w przypadku stosowania metody podstawowej – opartej o wartość transakcyjną (cenę) przyjętą między sprzedawcą a nabywcą importowanego towaru – przepisy nie ułatwiają życia, gdyż nakazują dokonać dodatkowych korekt ceny (zwiększających lub zmniejszających).  

Szczególnie niebezpieczne dla importerów są elementy zwiększające, gdyż ich pominięcie grozi zaniżeniem wartości celnej, a z tym się wiąże nie tylko ryzyko odsetek, ale także odpowiedzialności karnej skarbowej. Co więcej, wiele z tych elementów zwiększających bywa nieintuicyjne dla importerów. Przykładowo, wartość transakcyjną należy powiększyć nie tylko o koszty pakowania, załadunku, pośrednictwa i transportu do granic UE, ale także o płacone należności licencyjne czy nawet koszty matryc i form użytych do produkcji importowanych towarów, jeśli zostały dostarczone (nawet bezpłatnie) przez importera. 

O złożoności zagadnienia niech świadczy też to, że do zaledwie kilkunastu artykułów unijnych przepisów regulujących zasady ustalania wartości celnej (choć – trzeba przyznać – dość obszernych), służby europejskie przygotowały kompendium tekstów zawierające komentarze, wyjaśnienia i tezy wyroków TSUE, które w polskim tłumaczeniu osiągnęło już objętość 250 stron. 

 

Nowy instrument - WIW

Pomocą dla importerów w powyższym zakresie ma stać się nowy instrument – wspomniana już wiążąca informacja o wartości celnej. W WIW, na wniosek przedsiębiorcy, zostanie określona odpowiednia metoda ustalania wartości celnej lub kryteria, które mają być wykorzystywane do ustalania tej wartości w konkretnych okolicznościach, oraz ich stosowanie. Decyzje WIW będą ważne 3 lata od dnia, w którym staną się skuteczne, choć przepisy przewidują różne tryby utraty przez nie mocy (np. z powodu wydania przez TSUE wyroku, który sprawi, że dana WIW będzie z nim sprzeczna).

Ochrona wynikająca z udzielonej WIW będzie też oczywiście uzależniona od tego, czy towar, którego wartość celna zostanie ustalona w oparciu o tę WIW (i okoliczności transakcji) odpowiadają w pełni temu, co opisano we wniosku o wydanie WIW. Są to jednak reguły spójne z obowiązującymi obecnie przy WIT i WIP, więc nie powinny one zniechęcać przedsiębiorców do skorzystania z nowego instrumentu. 

Problemem jest natomiast to, że WIW będą wydawane dopiero od… 1 grudnia 2027 roku. Wprawdzie stosowne przepisy unijne wprowadzające tę nową informację zostały już przyjęte[1], to organom celnym zapewniono długi okres przygotowawczy ze względu na konieczność wdrożenia systemu do wymiany i przechowywania informacji o WIW i WIP.   

Gdyby potrzebowali Państwo już obecnie wsparcia w ustaleniu wartości celnej w Waszych specyficznych transakcjach, niezbędna może się okazać porada prawna. Wszystkich przedsiębiorców borykających się z tym tematem lub tych, którzy chcą zweryfikować prawidłowość obecnie deklarowanej wartości celnej - zapraszamy do kontaktu. 

 

[1] Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2024/1072 z dnia 25 stycznia 2024 r. zmieniające rozporządzenie delegowane (UE) 2015/2446 w odniesieniu do decyzji w sprawie wiążącej informacji w zakresie ustalania wartości celnej oraz decyzji w sprawie wiążącej informacji o pochodzeniu oraz rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2024/1071 z dnia 12 kwietnia 2024 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) 2015/2447 w odniesieniu do decyzji w sprawie wiążącej informacji w zakresie ustalania wartości celnej oraz wprowadzające teleinformatyczny system dla wiążących informacji o pochodzeniu i o wartości.