Sąd uchylił decyzję wymiarową – sprawdź czy przedawniło się zobowiązanie
Egzekucja zaległości podatkowej na bazie decyzji, która następnie została uchylona przez Sąd nie powoduje przerwania biegu przedawnienia. Przeprowadzona egzekucja nie daje zatem organowi możliwości ciągłego przedłużenia postępowania.
Taki wniosek wypływa z najnowszej uchwały NSA z dnia 26 lutego 2018 r. (I FPS 5/17).
Sprawa dotyczy sytuacji, gdy po wydaniu przez organ podatkowy ostatecznej decyzji i po wyegzekwowaniu kwoty z niej wynikającej okaże się (w związku z kontrolą takiej decyzji przez Sąd), że decyzja ta była błędna i jest ona uchylona.
Dotychczas przyjmowano, że w takiej sytuacji zobowiązanie się nie przedawniło. Bieg terminu przedawnienia został bowiem przerwany wskutek zastosowania środka egzekucyjnego – tj. przymusowego pobrania od podatnika kwoty zaległości (art. 70 § 4 Ordynacji podatkowej).
NSA w poniedziałkowej uchwale nie zgodził się z taką wykładnią i stwierdził, że uchylenie decyzji ostatecznej i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania powoduje unicestwienie materialnoprawnego skutku zastosowania środka egzekucyjnego w postaci przerwania biegu terminu przedawnienia. Innymi słowy, jeśli sąd uchylił decyzję, która była przedmiotem egzekucji, to nie doszło do przerwania biegu przedawnienia w związku z tą egzekucją.
Sąd stwierdził, że inny wniosek powodowałby niczym nieuprawnione różnicowanie podatników, znajdujących się w opisanej wyżej sytuacji, od podatników, którym umorzono wszczęte postępowanie egzekucyjne. W drugim wypadku – zgodnie z uchwałą NSA z 28 kwietnia 2014 r. (I FPS 8/13) – do przerwania przedawnienia nie dochodzi.
W praktyce, stanowisko NSA powinno spowodować, że w wielu sprawach, w których podatnicy wygrają z fiskusem spór merytoryczny przez Sądami, organy nie będą mogły prowadzić postępowania przez kolejne lata i prezentować innej, nowej argumentacji, podważającej rozliczenia podatnika. Zobowiązanie w takiej sytuacji przedawni się.
Dotyczyć to będzie zwłaszcza takich sytuacji, w których organy wydają decyzje i egzekwują wynikające z nich zaległości tuż przed upływem okresu przedawnienia. Jeśli skarga zostanie uwzględniona przez Sąd, fiskus będzie miał niewiele czasu na ponowne przeprowadzenie postępowania, co w konsekwencji może prowadzić do przedawnienia zobowiązania.
Choć uchwała wprost dotyczy tylko VAT i egzekucji, dokonanej na podstawie decyzji ostatecznej (II instancji), to wydaje się, że powinna ona znaleźć zastosowanie także do innych podatków, jak też do egzekucji, dokonanej na podstawie decyzji I instancji, której nadano rygor natychmiastowej wykonalności.
Szersze uzasadnienie stanowiska NSA poznamy gdy opublikowane zostanie uzasadnienie pisemne.
Posłuchaj