Jak wskazuje najnowszy raport Polskiego Instytutu Ekonomicznego (PIE) w 2020 r.[1] w Polsce przypadały 42 roboty przemysłowe na 10 tys. pracowników. Jest to jeden z najniższych wyników w Unii Europejskiej, jednakże pandemia COVID-19 w dużym stopniu przyczyniła się do odwrócenia trendu. Zarówno przedsiębiorstwa, jak i organy rządowe zauważają coraz większy potencjał płynący z wdrożenia robotyzacji w przemyśle, a coraz powszechniejsze stają się publiczne formy wsparcia tego typu inwestycji. W poniższym artykule opisujemy, w jaki sposób pandemia wpłynęła na przyśpieszenie procesu robotyzacji, jakie są korzyści z inwestowania w roboty oraz z jakich programów można uzyskać wsparcie na zakup robotów.

Jak pandemia wpłynęła na robotyzację w przemyśle?

Według raportu PIE, Polska jest na 16 miejscu wśród 25 krajów UE pod kątem robotyzacji. Pomimo dużych różnic z liderami UE, warto podkreślić, że roczny przyrost robotów przemysłowych wynosi przeciętnie ok. 21%, lokując nas wśród najszybciej robotyzujących się krajów. Wnioski z raportu PIE wskazują, że potencjał robotyzacji zauważyli w szczególności producenci z branż tworzyw sztucznych, motoryzacyjnej czy branży farmaceutycznej.

Z zainteresowaniem na rozwój robotyzacji spogląda również branża meblarska, która charakteryzuje się dużym potencjałem do robotyzacji produkcji. Szlifowanie, grawerowanie czy lakierowanie to czynności, które w wielu zakładach wykonywane są ręcznie i wymagają wykwalifikowanych pracowników. Branża meblarska od lat zmaga się z brakami kadrowymi, a robotyzacja produkcji i wdrożenie np.: robotów szlifierskich czy robotów lakierujących jest szansą na rozwiązanie tego problemu.

Wprowadzenie robotów do hal fabrycznych na szeroką skalę pozwala przedsiębiorcom wzmocnić odporność na kolejne kryzysy pandemiczne poprzez uniknięcie przestojów związanych z chorobą czy kwarantanną pracowników lub ograniczeniami wynikającymi z reżimów sanitarnych. Wśród motywów stojących za robotyzacją firm, przedsiębiorcy wyróżniają też precyzję, jakość i powtarzalność pracy robotów, a także poprawę ergonomii i bezpieczeństwa pracowników. Instalacja robotów odpowiedzialnych za proces produkcyjny podnosi produktywność i konkurencyjność przedsiębiorstw oraz przekłada się na większą liczbę zamówień.

Skąd brać środki na inwestycje w robotyzację?

Inwestycja w robotyzację oferuje z jednej strony szansę na wzrost produktywności przedsiębiorstwa, z drugiej jednak związana jest z dużymi nakładami finansowymi. Z przeprowadzonego przez PIE badania wynika, iż przedsiębiorcy finansują projekty inwestycyjne związane z robotyzacją głównie ze środków własnych, co ze względu na wysoki koszt zakupu robotów stanowi dużą barierę w szczególności dla MŚP.

Odpowiedź, na potrzeby przedsiębiorców, mogą stanowić nowe instrumenty finansowe, w ramach których możliwe jest pozyskanie wsparcia na inwestycje w automatyzację, robotyzację i cyfryzację przedsiębiorstw. Wśród nich wyróżnić można np.:

  1. Ulgę na Robotyzację polegającą na odliczeniu od podstawy opodatkowania w podatku dochodowym wydatków poniesionych na zakup lub leasing nowych robotów przemysłowych. Ulga obejmuje roboty wykorzystywane w procesie produkcyjnym, a wartość dodatkowe odliczenia wynosić może do 50% poniesionych kosztów na robotyzację. Ulga możliwa do stosowania od 2022 r.
  2. Dotację na „Robogranty”, w ramach której możliwe będzie uzyskanie dofinansowania na rozwój działalności poprzez zwiększenie stopnia robotyzacji produkcji. Konkurs dedykowany jest do branży meblarskiej (firmy MŚP) a maksymalna kwota dofinansowania to 850 000 zł. Nabór wniosków organizowany przez PARP planowany jest na II kwartał 2022 r.
  3. Krajowy Plan Odbudowy (KPO), gdzie możliwe będzie uzyskanie dofinansowania lub pożyczki na projekty inwestycyjne polegające m.in. na wdrażaniu inteligentnych linii produkcyjnych i budowie inteligentnych fabryk (smart factory). Szacowanie rozpoczęcie naboru w III-IV kwartale 2022 r.
  4. Dotacje z Nowej Perspektywy Finansowej, gdzie m.in. w ramach programu FENG przewidziane będzie wsparcie na wdrożenie rozwiązań związanych z robotyzacją i automatyzacją powstałych w wyniku prac B+R. Szacowane rozpoczęcie naboru w IV kwartale 2022 r.

Więcej szczegółów na temat ulgi na robotyzację można znaleźć tutaj. Z kolei więcej informacji na temat dofinansowania z Nowej Perspektywy i KPO można znaleźć w artykule "Kiedy będzie można liczyć na środki z KPO i wieloletnich ram finansowych 2021-2027?"

Warto również pamiętać o funkcjonujących już od jakiegoś czasu rozwiązaniach, które mogą ułatwić inwestycję w robotyzację, a mianowicie Polskiej Strefie Inwestycji (PSI), w której można uzyskać wsparcie na zakup lub leasing maszyn i urządzeń w tym robotów przemysłowych w ramach nowych inwestycji. Wsparcie udzielane jest w formie zwolnienia podatkowego i może sięgnąć nawet 70% kosztów kwalifikowanych.

Powyższy pakiet rozwiązań daje nadzieję na znaczący wzrost poziomu polskiej robotyzacji. Miejmy nadzieję, że zakres wsparcia dla przedsiębiorców inwestujących w robotyzację, będzie rósł z każdym rokiem (np. ulgą na robotyzację mogłyby zostać objęte również roboty wykorzystywane w innych branżach niż produkcji).

[1] Leśniewicz, F., Święcicki, I. (2021), Czy pandemia przyśpieszyła robotyzację?, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.