W dniu wczorajszym (7 listopada b.r.) Sejm i Senat przyjęły długo wyczekiwaną przez środowisko podatkowe oraz duże grupy międzynarodowe i krajowe ustawę o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, wprowadzającą globalny podatek minimalny (GloBE). Niniejsza ustawa jest implementacją Dyrektywy UE Pillar 2[1] w Polsce.

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film: Podatek wyrównawczy – implementacja Dyrektyw Pillar 2 w Polsce

Podatek wyrównawczy – implementacja Dyrektyw Pillar 2 w Polsce to coraz bardziej gorący temat. Przepisy te będą miały istotny wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych dużych podmiotów. Warto zatem przygotować się do tej implementacji wcześniej. Zapraszamy na film o najważniejszych zagadnieniach z implementacją Pillar 2.

Z ogólnymi informacjami na temat globalnego podatku minimalnego (GloBE) można zapoznać się, czytając nasze wcześniejsze wpisy na blogu:

Z uwagi na to, że przyjęcie Pillar 2 w Polsce zbliża się wielkimi krokami, zdecydowaliśmy się na przygotowanie artykułu, w którym opiszemy, na co od strony praktycznej powinni zwrócić uwagę podatnicy w związku z tą regulacją.

Pillar 2 w liczbach

  • 480 – tyle punktów danych przewiduje przygotowana przez OECD i przyjęta przez KE schema dotycząca raportowania podatku minimalnego przez międzynarodową grupę;
  • 7 000 – tyle podmiotów w Polsce, może być objętych obowiązkami wynikającymi z GloBE;
  • 10 mld PLN – na tyle szacowane są wpływy z podatku w skali 10 lat;
  • 100 – blisko sto nowych etatów pojawi się w strukturach administracji skarbowej do obsługi nowego podatku;
  • 32 – tyle miesięcy pozostało do pierwszych obowiązków raportowych w związku z rozliczeniem podatku (przy czym ustawa wdrażająca przewiduje liczne uproszczenia i wyłączenia – okres ten może być więc w praktyce inny).

Co Pillar 2 oznacza dla firm?

Po pierwsze, konieczność weryfikacji czy dana grupa podlega opodatkowaniu globalnym podatkiem wyrównawczym. Wymaga to zebrania oraz przeanalizowania odpowiednich danych w zakresie funkcjonowania oraz rozliczeń całej grupy krajowej lub międzynarodowej, co w zależności od rozmiaru grupy może stanowić istotne wyzwanie. Przepisy przewidują też tzw. safe harbours (bezpieczne przystanie), które wyłączają niektóre kategorie jednostek z kalkulacji podatku albo znacznie uproszczają cały proces kalkulacji.

Po drugie, jeżeli się okaże, że grupa podlega opodatkowaniu globalnym podatkiem minimalnym, należy obliczyć wysokość podatku do zapłaty na poziomie każdej jurysdykcji. Kalkulacja podatku wyrównawczego jest procesem niełatwym, wieloetapowym i wymagającym dokładnego rozumienia dość skomplikowanych i obszernych przepisów w zakresie Pillar 2 (zarówno krajowych, jak i unijnych).

Kolejnym wyzwaniem mogą się stać kwestie informacyjno-sprawozdawcze, a mianowicie złożenie informacji o opodatkowaniu wyrównawczym (deklaracji GloBE), polskiego zeznania bądź oświadczeń wymaganych przez przepisy. Niedawno UE opublikowała projekt dyrektywy (DAC-9), która ustala wzór informacji o opodatkowaniu wyrównawczym dla raportowania grupowego. Niestety nie mamy dobrych wieści dla podatników. Deklaracja będzie wymagać podania szeregu danych, często w ogóle nie związanych z tradycyjną kalkulacją CIT (link: eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/HTML/?uri=COM:2024:497:FIN). A to tylko jeden z obowiązków sprawozdawczych – drugim, którego wzoru jeszcze nie znamy, będzie deklaracja lokalna (składana w Polsce). Niemniej już z danych jakie będzie należało dostarczyć do deklaracji globalnej (grupowej) widać, że proces gromadzenia ich w organizacji będzie musiał być gruntownie przeanalizowany.

Wreszcie, Pillar 2 ma także znaczący wpływ na perspektywę danych i systemów. Wyzwaniem dla organizacji będzie odpowiednie zaplanowanie procesów biznesowych związanych z gromadzeniem, przetworzeniem i przekształceniem danych źródłowych, które często mogą znajdować się w rozproszonych systemach, w rozproszonych formatach, a często także poza systemami (Excel).  Dla wielu organizacji obszarem, który może wymagać digitalizacji będzie sam proces gromadzenia danych i jego odzwierciedlenie w systemach finansowo-księgowych i workflow. Jest to zagadnienie, które będzie wymagało kompleksowej współpracy na linii obszaru podatkowego, rachunkowego i systemowego.

Co zmieni się w organizacji życia firmy?

Z uwagi na ciężar gatunkowy nowej regulacji, jej trudność i rozmiar, organizacje wpadające w zakres Pillar 2 z pewnością będą musiały wprowadzić zmiany organizacyjne aby dostosować się do nowych wymogów. Na jakie obszary powinni zwrócić uwagę podatnicy?

  • Proces gromadzenia danych – kalkulacja globalnego podatku wyrównawczego zakłada kalkulację tzw. ETR czyli efektywnej stawki podatkowej, na którą składa się kwalifikowany dochód oraz kwalifikowane podatki. Przepisy przewidują bardzo skomplikowany proces kalkulacji tych dwóch danych – aby je obliczyć należy przeanalizować dziesiątki, jeśli nie setki różnych korekt, które dodatkowo trzeba będzie wykazać w deklaracji. W trakcie całego procesu może okazać się konieczne skoordynowanie całego procesu z centralą. Jeśli polskie spółki posiadają z kolei swoje podmioty zależne, trzeba będzie też konsultować z innymi krajami czy nie powstanie konieczność zapłaty podatku również w ich imieniu. Duża ilość danych do zebrania, przetworzenia i przeanalizowana wraz z dużą ilością zaangażowanych podmiotów oznacza konieczność wypracowania procesu zbierania i wymieniania się danymi.
  • Digitalizacja i automatyzacja procesu gromadzenia oraz wysyłki danych –  mając na uwadze złożoność nowych obowiązków, obszarem który należy wziąć pod uwagę, obok spełnienia formalnych obowiązków, jest możliwie jak największe ograniczenie pracochłonności procesu. Złożony proces to także miejsce wrażliwe na błędy ludzkie. Ustrukturyzowany proces daje jednocześnie możliwość zautomatyzowania co najmniej części czynności (gromadzenie, przekształcenie, łączenie danych czy też ich weryfikacja techniczna ale także merytoryczna, np. poprzez testy automatyczne).
  • Procedura i matryca odpowiedzialności – nowa regulacja będzie wymagała zastanowienia się nad tym kto w organizacji powinien być odpowiedzialny za kalkulację podatku i za zbieranie danych. Ma to istotne znaczenie nie tylko dla efektywności całego procesu, ale może mieć znaczenie również z perspektywy potencjalnych sankcji za nieprawidłowe wywiązanie się z obowiązków. Proces kalkulacji podatku globalnego, z uwagi na jego skomplikowanie, będzie długotrwały, więc tym bardziej istotne jest ustalenie właściwego rozkładu odpowiedzialności w grupie i nie zostawiania wszystkiego na ostatnią chwilę.
  • Outsourcing i zaangażowanie doradcy podatkowego do całego procesu – Pillar 2 jest regulacją wyjątkowo trudną i wymagającą dużej wiedzy merytorycznej pozostającej na styku podatków i księgowości. Zatrudnienie dobrego doradcy podatkowego, który pomógłby przeprowadzić przez cały proces (albo tylko wesprzeć w punktowych wątpliwościach) może okazać się bardzo pomocne.
  • Korzystanie z ulg i zwolnień podatkowych – Obowiązek zapłaty podatku wyrównawczego powstanie w sytuacji gdy ETR polskich spółek w grupie (liczony jurysdykcyjnie) będzie niższy niż 15%. Oznacza to, że ryzyko zastosowania nowych regulacji jest najwyższe w sytuacji podmiotów, które korzystają z różnego rodzaju ulg podatkowych (np. ulgi B+R), czy zwolnień wynikających np. z uzyskania decyzji o wsparciu. Zgodnie z zapowiedziami MF sytuacja tych podmiotów ma być przedmiotem dalszych prac legislacyjnych (w kontekście Polskiej Strefy Inwestycji prace są już na zaawansowanym etapie i zmierzają do utrzymania atrakcyjności zwolnienia podatkowego wynikającego z posiadanej decyzji o wsparciu, o czym informowaliśmy kilka tygodni temu).

Co dalej z ustawą?

Jak wspominaliśmy na samym początku artykułu, ustawa została wczoraj przyjęta przez Sejm i przez Senat bez poprawek. Ostatnim krokiem w procesie legislacyjnym jest podpis prezydenta. Nowe przepisy mają zacząć obowiązywać już od stycznia 2025 r.

W razie powstania potrzeby wsparcia w interpretacji nowych przepisów, zapraszamy do kontaktu z ekspertami CRIDO. Pomagamy w identyfikacji obowiązków wynikających z nowych regulacji, wspieramy w kalkulacji podatku oraz przeprowadzamy szkolenia dla osób mających się zajmować rozliczeniem podatku w organizacji. Jesteśmy w stanie kompleksowo wesprzeć klientów zarówno od strony podatkowej, jak i w procesie digitalizacji i automatyzacji procesu gromadzenia oraz wysyłki danych.

[1] Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii (Dz. Urz. UE L  328 z 22.12.2022 r., str.1, Dz. Urz. UE L13/9 z 16.01.2023)