24 maja ubiegłego roku weszła w życie nowelizacja ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej[1]. Nowe przepisy implementują do krajowego porządku prawnego unijną Dyrektywę SUP (Single Use Plastics), mającą na celu ograniczenie plastikowych jednorazówek w obrocie, o czym pisaliśmy na naszym blogu[2]. Nowelizacja nakłada nowe obowiązki na przedsiębiorców, w tym obowiązek pobrania opłaty od opakowań jednokrotnego użytku z tworzyw sztucznych. Nowa danina pobierana jest od początku 2024 r.

Kogo dotyczą zmiany?

Obowiązek pobrania opłaty wynika z art. 3b ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej. Zgodnie z tą regulacją, obowiązek został nałożony na przedsiębiorców:

  • prowadzących jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną (np. restauracje, bary, kawiarnie, firmy cateringowe), w których oferowane są produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do w/w ustawy będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez tych przedsiębiorców w te produkty,
  • którzy pakują i oferują – za pomocą urządzenia vendingowego, w tym umieszczonego także w miejscach innych niż jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne – napoje lub żywność w produktach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienionych w załączniku nr 6 do w/w ustawy będących opakowaniami.

Od 1 stycznia 2024 r. przedsiębiorcy muszą pobierać opłatę od użytkownika końcowego (klienta) kupującego te produkty lub napoje bądź żywność w tych produktach na wynos – odpowiednio 20 gr w przypadku kubków na napoje oraz 25 gr za inny rodzaj opakowania. Stawki te zostały określone w Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska z 7 grudnia 2023 r.[3]. Opłata powinna zostać przekazana na wyznaczony rachunek bankowy, a więc zasili budżet państwa.

Co z VAT?

Przepisy nie zawierają jednoznacznej odpowiedzi jak opłata powinna zostać wykazana na fakturze lub paragonie dokumentujących sprzedaż.

Jak stanowi art. 29a ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest wszystko to, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży. Przy czym podstawa opodatkowania obejmuje także podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty VAT.

Wydaje się zatem, że opłata od plastikowych jednorazówek powinna zostać uwzględniona w cenie produktu, za który przedsiębiorca otrzyma zapłatę, a tym samym powinna zostać ujęta w podstawie opodatkowania VAT (brak przepisów szczegółowych, które wyłączałyby opłatę z podstawy opodatkowania).

Takie stanowisko potwierdziła Krajowa Informacja Skarbowa (KIS) w odpowiedzi na wysłane przez nas pytania dotyczące sposobu prezentowania opłaty na fakturze lub paragonie. KIS wskazała, że opłata będzie mieć bezpośredni związek z ceną towaru dostarczonego nabywcy, zatem stanowić będzie element wynagrodzenia za ten towar. Tym samym opłata powinna zostać wliczona w cenę sprzedawanego produktu a stawka VAT powinna odpowiadać stawce przewidzianej dla tego produktu.

Wobec tego, w przypadku dostawy produktu w pojemniku, na paragonie lub na fakturze należy wykazać stawkę właściwą dla sprzedawanego towaru. Taka sprzedaż powinna zostać zaewidencjonowana w jednej pozycji na paragonie (lub na fakturze).

Natomiast w przypadku dostawy pustego pojemnika, pobraną opłatę należy wykazać na paragonie lub na fakturze jako odrębną pozycję ze stawką VAT przewidzianą dla tego pojemnika.

Należy jednak podkreślić, że odpowiedź KIS ma wyłącznie charakter informacyjny, niemniej jednak z pewnością wskazuje kierunek, w którym prawdopodobnie podążać będą organy podatkowe.

Czy Minister Finansów zdecyduje się na opublikowanie jasnych wytycznych w tym zakresie w formie objaśnień podatkowych lub interpretacji ogólnej aby umożliwić podatnikom prawidłowe ujęcie i rozliczenie VAT należnego od dostawy produktów w plastikowych jednorazówkach? Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, gdzie będziemy informować o nowych rozstrzygnięciach w tej sprawie.

***

[1] Ustawa z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 877)

[2] https://crido.pl/blog-taxes/plastikowe-jednorazowki-na-celowniku-polska-podaza-za-unijna-dyrektywa-sup/

[3] Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 7 grudnia 2023 r. w sprawie stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami (Dz.U. z 2023 r. poz. 2679)

Zobacz film: Plastic tax

W filmie przedstawione są propozycje działań mających na celu zmniejszenie używania produktów zawierających szkodliwe składniki. Zapraszamy.