O nowych obowiązkach dotyczących pobierania opłaty od opakowań jednokrotnego użytku z tworzyw sztucznych było szczególnie głośno na przełomie 2023/2024 roku. Podatnicy musieli przystosować się do przepisów implementujących do krajowego porządku prawnego unijną Dyrektywę SUP (Single Use Plastics) mającą na celu ograniczenie liczby plastikowych jednorazówek w obrocie. Okazuje się, że pomimo stanowiska wyrażonego przez MF w nieoficjalnych komunikatach, przedsiębiorcy w dalszym ciągu mają wątpliwości jak powinni traktować opłatę dla celów VAT.

Słowem przypomnienia

Obowiązek odprowadzenia opłaty od opakowań jednorazowych dotyczy podatników sprzedających gotowe do spożycia posiłki i napoje na wynos (np. restauracji, kawiarni, firm cateringowych).

Podmioty te są od 1 stycznia zobowiązane do pobierania od klientów opłat w wysokości 20 groszy za kubek i 25 groszy za pojemnik na przyrządzone danie, o ile są one wyprodukowane z tworzyw sztucznych i są jednorazowego użytku.

Opłata jest należna w przypadku gdy umieszczone w opakowaniu danie / napój: (i) przeznaczone są do bezpośredniego spożycia, (ii) zazwyczaj spożywane są bezpośrednio z opakowania, oraz (iii) są gotowe do spożycia bez dalszej obróbki.

O tym kiedy opłata jest należna, pisaliśmy szczegółowo na naszym blogu w artykule: Opłaty od plastikowych jednorazówek – co z VAT?[1]

Problemy podatników

Wątpliwości podatników dotyczą kwestii prawidłowego ewidencjonowania przedmiotowej opłaty na paragonie / fakturze, tj. czy powinna być ona wkalkulowana w cenę towaru, czy też powinna stanowić odrębną pozycję?

Krajowa Informacja Skarbowa w odpowiedzi na mailowe pytania dotyczące ww. zagadnienia, wskazała,  że opłata będzie mieć bezpośredni związek z ceną towaru dostarczonego nabywcy i stanowić będzie element wynagrodzenia za ten towar. Taka informacja została opublikowana również w Systemie Informacji Celno-Skarbowej EUREKA[2].

Tym samym opłata powinna zostać wkalkulowana w cenę sprzedawanego produktu, a stawka VAT powinna odpowiadać stawce przewidzianej dla tego produktu.

Odpowiedzi KIS mają jednak wyłącznie charakter informacyjny. Na ten moment Ministerstwo Finansów nie opublikowała jasnych wytycznych w tym zakresie w formie objaśnień podatkowych lub interpretacji ogólnej.

Praktyka podatników

Od początku roku razem z zespołem intensywnie zbieramy i przyglądamy się paragonom fiskalnym, które otrzymujemy do zamawianych na wynos dań i napojów. Zdecydowana większość z nich zawiera dwie pozycje:

  • zakupiony produkt z przyporządkowaną odpowiednią stawką VAT,
  • opakowanie na wynos – opodatkowane 23% stawką VAT (do podstawy opodatkowania opakowania doliczana jest opłata od jednorazowych opakowań).

Znacznie rzadziej spotykane są paragony, na których opłata wliczona jest do podstawy opodatkowania sprzedawanego dania lub napoju.

Takie podejście może mieć uzasadnienie biznesowe wynikające z braku dostosowania oprogramowania kas fiskalnych. Przykładowo, w przypadku podatnika sprzedającego danie / napój na miejscu oraz na wynos, powinien mieć on w systemie możliwość wkalkulowania opłaty w podstawę opodatkowania sprzedawanego dania / napoju. W praktyce oznacza to, że podatnik w swoim systemie powinien mieć możliwość wyboru dwóch pozycji odpowiednio w przypadku sprzedaży dania / napoju w lokalu oraz sprzedaży na wynos. Sprzedaż w lokalu powinna być ewidencjonowana jak przed 1 stycznia 2024 r. Natomiast w odniesieniu do dania / napoju na wynos, w stosunku do którego powstał obowiązek pobrania opłaty, cenna netto dania / napoju powinna zostać powiększona o 25 gr lub 20 gr (w zależności od sprzedawanego produktu) i dopiero suma tych dwóch kwot powinna stanowić podstawę opodatkowania VAT.

Problemów z opłatami od jednorazówek jest jednak więcej – przedsiębiorcy nie tylko muszą wiedzieć, w jakich sytuacjach opłata powinna zostać naliczona, ale również jaka stawka VAT powinna zostać od niej zastosowana (to natomiast zależy od sprzedawanego towaru / usług). W praktyce oznacza to, że opłata od jednorazowych opakowań może być opodatkowana właściwie każdą możliwą stawką VAT.

Biorąc pod uwagę powyższe, zakładamy, że systemowo łatwiej przedsiębiorcom pokazać opłatę wraz z opakowaniem w oddzielnej pozycji z przyporządkowaną stawką 23% VAT.

Podatnicy powinni się zabezpieczyć

Zważywszy na fakt, że co prawda Krajowa Informacja Skarbowa odpowiada na mailowe zapytania podatników oraz opublikowała na stronie internetowej informację w tym zakresie, niemniej materiały te – jak wskazaliśmy powyżej – mają charakter wyłącznie informacyjny (nie są wiążące).

Biorąc pod uwagę wciąż pojawiające się problemy praktyczne oraz ich złożoność, MF powinien wydać wytyczne, które przybiorą formę prawną interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych. Przedsiębiorcy prowadzący na dużą skalę sprzedaż dań lub napojów w jednorazowych opakowaniach powinni również rozważyć skorzystanie z instytucji indywidualnej interpretacji podatkowej.

***

Gdyby byli Państwo zainteresowani naszym wsparciem w zakresie wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej zmierzającej do potwierdzenia stosowanego podejścia w zakresie prezentowania opłaty na paragonie / fakturze – zapraszamy do kontaktu.

[1] https://crido.pl/blog-taxes/oplaty-od-plastikowych-jednorazowek-co-z-vat/

[2] https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/574950

Zobacz film: Plastic tax

W filmie przedstawiono propozycje działań mających na celu zmniejszenie używania produktów zawierających szkodliwe elementy. Zapraszamy.