Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał istotny wyrok dotyczący prawa do odliczenia VAT od usług noclegowych nabywanych przez podatników. Orzeczenie to może mieć duże znaczenie dla firm działających w branży turystycznej i hotelarskiej.

Na wstępie należy zauważyć, że do końca 2020 r. podatnicy nie mieli prawa do odliczenia VAT naliczonego od usług noclegowych niezależnie od tego czy były one później odsprzedawane. Ustawodawca, w ramach pakietu uproszczeń SLIM VAT wyszedł naprzeciw potrzebom podatników i umożliwił odliczenie VAT od tego typu usług, w sytuacji, w której nabywane są one w celu dalszej odsprzedaży.

Tło sprawy

Sprawa dotyczyła spółki, która w ramach swojej działalności gospodarczej świadczyła usługi zarządzania zakwaterowaniem na rzecz firm zatrudniających pracowników. Model biznesowy zakładał, że spółka (operator) nabywała usługi noclegowe od zewnętrznych dostawców, a następnie odsprzedawała je pracownikom firm zatrudniających.

Kluczową kwestią sporną było prawo do odliczenia VAT w sytuacji, gdy z przyczyn niezależnych od spółki nie dochodziło do ostatecznej odsprzedaży nabytych usług noclegowych. Mogło to mieć miejsce na przykład wtedy, gdy pracownicy rezygnowali z zakwaterowania. W takich przypadkach spółka włączała koszty niewykorzystanych miejsc noclegowych do bazy kosztowej usług zarządzania zakwaterowaniem.

Organ przeciwny odliczeniu

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w wydanej interpretacji indywidualnej wskazał, że w analizowanej sytuacji spółce nie przysługuje prawo do odliczenia VAT. Organ powołał się na art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. c ustawy o VAT, zgodnie z którym prawo do odliczenia VAT od usług noclegowych przysługuje tylko wtedy, gdy są one nabywane w celu odprzedaży na zasadach określonych w art. 8 ust. 2a ustawy, tj. w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, najpierw nabywa usługę, a następnie dokonuje jej odsprzedaży.

Zdaniem organu, w sytuacji gdy nie dochodzi do odsprzedaży usługi noclegowej, nie ma miejsca tzw. refakturowanie kosztów. Niewykorzystane usługi noclegowe stają się jedynie elementem kalkulacyjnym usługi zarządzania zakwaterowaniem, opodatkowanej na zasadach ogólnych. W związku z tym, w ocenie Dyrektora KIS, spółka traci prawo do odliczenia VAT od tych usług.

Przełomowe (?) stanowisko sądu

WSA we Wrocławiu w wyroku z 24 września 2024 r. (sygn. I SA/Wr 380/24) nie zgodził się z interpretacją organu podatkowego i uchylił ją w zaskarżonej części. Sąd przedstawił odmienną wykładnię przepisów, która może mieć istotne znaczenie dla praktyki podatkowej.

Po pierwsze WSA zwrócił uwagę na interpretację art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. c ustawy o VAT. W ocenie sądu przepis ten dotyczy usług „nabywanych w celu odprzedaży", a nie „nabywanych i odprzedawanych". Oznacza to, że istotny jest zamiar podatnika w momencie nabycia usługi, a nie faktyczna realizacja odprzedaży.

WSA powołał się na orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, zgodnie z którym podatnik zachowuje prawo do odliczenia VAT nawet wtedy, gdy z przyczyn od niego niezależnych nie wykorzystał nabytych towarów lub usług do opodatkowanych transakcji (por. wyrok TSUE z 15 stycznia 1998 r. w sprawie C-37/95 Ghent Coal Terminal NV). W ocenie sądu kluczowy jest pierwotny cel nabycia tych usług, a nie późniejsze okoliczności uniemożliwiające ich wykorzystanie.

O czym trzeba pamiętać?

Orzeczenie WSA we Wrocławiu może mieć daleko idące skutki dla branży turystycznej i hotelarskiej, a także dla innych podmiotów nabywających usługi noclegowe w celu ich dalszej odsprzedaży. Główne wnioski płynące z wyroku:

  • Szersze prawo do odliczenia VAT: spółki mogą zachować prawo do odliczenia VAT od nabytych usług noclegowych, nawet jeśli ostatecznie nie dojdzie do ich odsprzedaży.
  • Znaczenie intencji podatnika: kluczowe jest ustalenie, jaki był zamiar podatnika w momencie nabywania usług noclegowych. Jeśli celem było ich odprzedanie, prawo do odliczenia VAT potencjalnie powinno zostać zachowane.

Wyrok WSA we Wrocławiu niewątpliwie stanowi ważny głos w dyskusji na temat prawa do odliczenia VAT od usług noclegowych. Przyjęta przez sąd interpretacja jest korzystna dla podatników i zgodna z orzecznictwem TSUE. Należy jednak pamiętać, że wyrok nie jest prawomocny i możliwe jest jego zaskarżenie przez organ podatkowy.

Podatnicy działający w branży turystycznej i hotelarskiej powinni uważnie śledzić dalszy rozwój tej sprawy. W przypadku podobnych sytuacji warto rozważyć wystąpienie o interpretację indywidualną, powołując się na argumentację przedstawioną przez WSA we Wrocławiu. Jednocześnie należy zachować ostrożność i dokładnie dokumentować pierwotny cel nabycia usług noclegowych, aby w razie ewentualnej kontroli móc wykazać, że były one nabywane z zamiarem odprzedaży.

Będziemy na bieżąco śledzić rozwój orzecznictwa i informować Państwa o wszelkich istotnych zmianach, które mogą wpłynąć na Państwa rozliczenia VAT.