W wyroku ogłoszonym 7 marca 2019 r. WSA w Rzeszowie[1] stwierdził, że uzyskanie przez podatnika nieodpłatnego świadczenia w postaci poręczenia od podmiotu powiązanego stanowi transakcję, a więc podlega obowiązkowi sporządzenia dokumentacji podatkowej.

Przedmiotowa sprawa dotyczyła Spółki na rzecz której udzielone zostały nieodpłatne poręczenia od udziałowców oraz innych podmiotów powiązanych. Zdaniem Spółki, nieodpłatne świadczenie nie stanowi transakcji / zdarzenia, które podatnik ujmuje w księgach rachunkowych, zatem nie ma to wpływu na wysokość jego dochodu (straty). Z tego też względu, Spółka stoi na stanowisku, że zgodnie z przepisami o cenach transferowych obowiązujących od stycznia 2017 roku nie była ona zobowiązana do sporządzenia dokumentacji podatkowej, a więc i ujęcia tego zdarzenia w sprawozdaniu CIT/TP.

Ze stanowiskiem Spółki nie zgodził się Dyrektor KIS, a następnie WSA w Rzeszowie potwierdzając pogląd, że przepisy regulujące zakres przedmiotowy dokumentacji cen transferowych należy interpretować możliwie szeroko, bowiem transakcja nie musi mieć wyłącznie charakteru odpłatnego. „Podmioty mogą dokonywać operacji, czynności, świadczeń o charakterze nieodpłatnym, co nie pozbawia ich cech transakcji. Odpłatność nie jest zatem przesłanką konstruktywną dla powstania obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej”.

Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowanie w wyroku WSA w Białymstoku[2] ze stycznia 2018 roku, o czym informowaliśmy w zeszłorocznym wpisie.

Dokumentacja TP dla nieodpłatnego świadczenia – zmiana linii interpretacyjnej?

Odmienne stanowisko organów podatkowych w zakresie braku obowiązku dokumentowania nieodpłatnego poręczenia było prezentowane wcześniej, m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy[3]. Organ podatkowy zaznaczył wtedy jednak, że w przypadku ewentualnej kontroli może określić dochód podatnika, jeżeli uzna, że na warunki transakcji, w tym również rezygnację z wynagrodzenia, miały wpływ istniejące powiązania.

Czy wyroki z 2018 i 2019 roku wyznaczają całkowitą zmianę linii interpretacyjnej dla przygotowywania dokumentacji cen transferowych dla nieodpłatnych świadczeń? Jeśli tak, to nasuwa się wciąż aktualne pytanie: czy organy doszacowując dochód podatnika posługiwać się będą przepisami o cenach transferowych (gdzie logiczne wydawałoby się doszacowanie podatnikowi rynkowego kosztu wynagrodzenia za otrzymanie nieodpłatnego poręczenia), czy przepisami o nieodpłatnych świadczeniach (doszacowując przychód)? Idąc dalej, czy wymagana będzie dokumentacja cen transferowych dla podatników, którzy sami rozpoznali u siebie przychód z tytułu nieodpłatnie otrzymanego poręczenia?

Podkreślana niejednokrotnie przez organy skarbowe gwarancyjna funkcja dokumentacji TP, oraz fakt, że wg. znowelizowanych od 1 stycznia 2019 roku przepisów o cenach transferowych za wartości transakcji udzielenia poręczenia lub gwarancji należy uznać sumę gwarancyjną (istotną wartość, które będzie w większości przypadków przekraczać nowe limity dokumentacyjne) wydają się wskazywać na przyjęcie podejścia ostrożnościowego i przygotowanie dokumentacji dla nieodpłatnie otrzymanego poręczenia, mimo iż logicznie wydawałoby się, że takie zdarzenie transakcją podlegającą dokumentowaniu nie jest.

Zobacz także:

[1] I SA/RZ 1178/18.

[2] I SA/BK 1832/17.

[3] ITPB3/423-589/14/MK.