Kontakty z organami podatkowymi mogą być źródłem wielu frustracji, szczególnie, że dysponują one kilkoma sposobami weryfikacji rozliczeń podatkowych i z nich korzystają. Analizując dane statystyczne można zaobserwować kilka wyraźnych trendów.

Po pierwsze, w ostatnich dwóch latach systematycznie spada liczba kontroli podatkowych (a więc tych prowadzonych przez naczelników urzędów skarbowych). W roku 2024 było ich wszczętych o 16,5% mniej niż w roku 2023 r., a w porównaniu do roku 2022 to spadek aż ok. 40%. To efekt zmiany strategii fiskusa: coraz częściej zamiast „zwykłych” kontroli podatkowych stosowane są czynności sprawdzające, które są mniej sformalizowane i szybsze dla administracji. Niestety, nie jest to procedura o szeroko rozbudowanych gwarancjach podatników.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film: Jak zarządzić kontaktami z organami podatkowymi

Komunikacja z urzędem skarbowym – zasady, ryzyka i dobre praktyki

Czy można rozmawiać z urzędnikiem skarbowym bez stresu? Jak odpowiadać na wezwania organów podatkowych, nie narażając siebie i firmy na niepotrzebne ryzyko? W trzecim odcinku „Spornych Śród” omawiamy kluczowe zasady skutecznej i bezpiecznej komunikacji z administracją skarbową.

Jednocześnie rośnie znaczenie kontroli celno-skarbowych (a więc tych prowadzonych przez naczelników urzędów celno-skarbowych), które w 2024 roku stanowiły już 38% wszystkich działań kontrolnych. Najczęściej kontrolowanym podatkiem pozostaje VAT – dotyczy on ponad połowy wszystkich kontroli.

Jak wskazało Ministerstwo Finansów, kontrole celno-skarbowe wszczynane są wówczas, gdy przeprowadzona analiza ryzyka wykazuje duże nieprawidłowości i zachodzi podejrzenie generowania dużych strat dla budżetu państwa. W przypadkach, gdy nieprawidłowości są mniejsze wszczynane są kontrole podatkowe lub czynności sprawdzające.

Co więcej, skuteczność działania organów skarbowych osiąga rekordowe poziomy. W 2024 roku aż 98,1% zakończonych kontroli podatkowych wykazało nieprawidłowości (Ministerstwo Finansów podkreśla, że obecnie skuteczność typowań przekracza 90%, a w niektórych latach sięga nawet 99% -  a jeszcze w 2020 roku było to 85,8%). Oznacza to, że tylko u 1–2% skontrolowanych podatników nie stwierdzono żadnych uchybień. Z jednej strony to efekt coraz lepszego dostępu organów podatkowych do danych o podatnikach oraz zaawansowanych narzędzi analitycznych, takich jak JPK, KSeF, STIR czy systemy big data. Dzięki temu typowanie do kontroli jest coraz bardziej precyzyjne – fiskus wybiera do weryfikacji te podmioty, gdzie ryzyko nieprawidłowości, jego zdaniem, jest największe. Z drugiej, kontrolujący zawsze starają się znaleźć jakieś błędy w rozliczeniach podatkowych.

Innymi słowy, coraz częściej kontrole są „celowane”, a organy skarbowe już na etapie wszczęcia kontroli mają szeroką wiedzę o stanie faktycznym podatnika. To sprawia, że przypadkowe kontrole należą do rzadkości, a przedsiębiorcy powinni być przygotowani na to, że jeśli już zostaną wytypowani, to prawdopodobieństwo wykrycia uchybień jest bardzo wysokie.

Wysoka skuteczność kontroli i coraz bardziej zaawansowane metody działania fiskusa sprawiają, że każdy podatnik powinien znać swoje prawa i obowiązki. Kontrola podatkowa to nie tylko obowiązek udostępnienia dokumentów czy wyjaśnień – to także szereg uprawnień, które mogą realnie wpłynąć na wynik postępowania.

Co ważne, wysoka skuteczność typowań to także sygnał, że warto regularnie weryfikować swoje rozliczenia i być przygotowanym na ewentualną kontrolę. Czasem warto bowiem skorygować deklarację samemu (co wziąć pod uwagę przy podejmowaniu decyzji będzie przedmiotem jednego z naszych wpisów). Właściwe zarządzenie przygotowaniem do kontroli oraz jej przebiegiem pozwala bowiem na minimalizację wielu ryzyk, w tym także ryzyka odpowiedzialności osobistej.

Ponieważ, tematyką szeroko rozumianych kontaktów z fiskusem zajmujemy się w CRIDO od 20 lat (a poza CRIDO jeszcze dłużej) przygotowaliśmy dla Państwa cykl publikacji skupiających się na, szeroko rozumianej, tematyce kontroli i relacji z organami podatkowymi. Będziemy je publikować we wtorki i czwartki.

Wiemy o czym mówimy - w 2024 r. wygraliśmy ponad 95% spraw. W tym roku zespół postępowań podatkowych i rozwiązywania sporów Crido został uznany za Tax Litigation Law Firm of the Year (w regionie EMEA) w rankingu ITR. Wielu spośród nas było indywidualnie wyróżnianych w rankingach międzynarodowych (ITR, Legal500) i krajowych (rankingi Dziennika Gazety Prawnej oraz Rzeczpospolitej).