Mówią, że „za darmo to uczciwa cena”, czy na pewno? – nieodpłatne poręczenia a rynkowość transakcji
Spółka prowadząca działalność w sektorze budowlanym i inwestycyjnym wniosła o Indywidualną Interpretację do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w zakresie otrzymania nieodpłatnego poręczenia kredytu bankowego w ramach grupy na realizację inwestycji budowlanej.
Sfinansowanie projektu inwestycyjnego wymagało dużych nakładów finałowych, co wiązało się z koniecznością uzyskania dodatkowego finansowania, które przewyższało wartość jej majątku. Bank zgodził się na udzielenie kredytu pod warunkiem uzyskania przez spółkę poręczenia, mając świadomość słabej kondycji finansowej spółki oraz podmiotu z grupy mogącego pełnić rolę poręczyciela.
W związku z tym, że strony nie przewidziały uzyskania przez spółkę znaczących korzyści z tytułu poręczenia, przyjęły że poręczenie nie powinno być odpłatne, a organ uznał to za zachowanie nierynkowe.
(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)
Zobacz film: Gwarancje i poręczenia z perspektywy cen transferowych
Zapraszamy na film o odpłatnych i nieodpłatnych gwarancjach i poręczeniach z punktu widzenia regulacji o cenach transferowych.
Stanowisko spółki
Według spółki okoliczności uzyskania nieodpłatnego poręczenia są zgodne z art. 11c ust. 1 ustawy o CIT. Przyjęta opłata wynosząca 0 zł, zdaniem spółki, nie wyklucza rynkowego charakteru transakcji. Biorąc pod uwagę sytuację finansową spółki, uznała ona warunki uzyskanego poręczenia za rynkowe.
Spółka zdefiniowała cenę transferową jako warunki ustalenia nieodpłatnego poręczenia na poziomie 0 zł przyjętego po uwzględnieniu warunków transakcyjnych. W oparciu o przeprowadzony przez spółkę „test korzyści” uznano, że spółka, uzyskując poręczenie od podmiotu powiązanego nie uzyskała znaczących korzyści.
Wg stanowiska spółki samo udzielenie poręczenia nie generuje kosztów po stronie poręczyciela, które mogłyby wpłynąć niekorzystnie na interesy całej grupy.
Stanowisko organów
Ze stanowiskiem spółki nie zgodził się Dyrektor KIS w interpretacji z czerwca 2021 roku, podważając zrozumienie przepisów przez spółkę w zakresie definiowania ceny transferowej oraz rynkowych warunków transakcji. Według Dyrektora KIS przychód z nieodpłatnego poręczenia nie jest ceną transferową, którą można uznać za rynkową, czyli zgodną z warunkami jakie ustaliłyby pomiędzy sobą podmioty niepowiązane. Zgodnie z art. 11c ust. 1 ustawy o CIT spółka powinna ustalić wynagrodzenie za otrzymane poręczenie w wysokości, która odpowiada wartości rynkowej.
Interpretacja została uchylona przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie. Sąd zakwestionował stanowisko Dyrektora KIS, twierdząc że w sposób nieprecyzyjny ocenił warunki transakcji i domniemaną korzyść spółki z tytułu udzielonego poręczenia, a także rynkowy charakter transakcji. WSA nadmienił, że nie może wyręczać Dyrektora KIS w zakresie dokonywania interpretacji, natomiast może wykazać zarówno błąd wykładni, jak i błąd proceduralny.
Wyrok WSA został uchylony przez Naczelny Sąd Administracyjny. Według NSA zgodnie z art. 11c ust. 1 ustawy o CIT podmioty niepowiązane nie ustaliłyby między sobą ceny transferowej stanowiącej opłatę za otrzymanie poręczenia równą 0 zł. Ponadto stwierdził, że przyjęte warunki są nierynkowe, ponieważ spółka uzyskała korzyść finansową w konsekwencji uzyskania nieodpłatnego poręczenia.
Podsumowanie
Transakcje udzielania poręczeń wewnątrzgrupowych budzą duże zainteresowanie wśród organów podatkowych. Szczególną uwagę skupia się właśnie na nieodpłatnych poręczeniach. Podatnik obowiązany jest do prześledzenia i dostosowania się do powszechnych praktyk rynkowych stosowanych przez podmioty niepowiązane. W ocenie organów skarbowych i niestety NSA racjonalnie funkcjonujące podmioty niepowiązane nie zgodziłyby się na przyjęcie poręczenia bez wynagrodzenia.
Czy jest to podejście prawidłowe? W naszej ocenie jest ono jednak mocno uproszczone. Należy pamiętać, że zasada ceny rynkowej mówi nie tylko o ustaleniu ceny w transakcji, ale o ogóle warunków transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi, a cena jest tylko ostatecznym efektem ustalenia tych warunków. Wszak brak wskazania ceny, lub cena 0 zł też jest jakąś ceną, może być właśnie efektem innych warunków uzgodnionych przez strony.
Zapoznaj się z pełną ofertą: Ceny transferowe
Posłuchaj