Korekta deklaracji to codzienność w życiu każdego przedsiębiorcy. Złożona korekta – taka, z której wynika konieczność zapłaty zaległości podatkowej – wywoła skutki nie tylko dla podatnika (finansowe, dotyczące odsetek za zwłokę), ale także dla osób odpowiedzialnych za jego rozliczenia podatkowe (na gruncie kodeksu karnego skarbowego). Zgodnie bowiem z art. 16a kks prawnie skuteczna korekta deklaracji może chronić przed odpowiedzialnością karną skarbową. Jakie zatem będą warunki do takiej ochrony i jakie są konsekwencje dla samego podatnika?

Czym jest prawnie skuteczna korekta?

Biorąc pod uwagę benefity wynikające ze złożenia korekty, warto przypomnieć sobie kiedy można skorygować deklarację.

Podatnik może skorygować deklarację w zasadzie w dowolnym momencie – o ile rozliczenie, które chce skorygować nie jest w danym momencie przedmiotem kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej (z wyjątkami) lub postępowania podatkowego. Skorygowanie deklaracji jest zatem możliwe:

  • przed doręczeniem upoważnienia do prowadzenia kontroli podatkowej,
  • po doręczeniu protokołu kontroli podatkowej ale przed doręczeniem postanowienia o wszczęciu postępowania podatkowego,
  • w ciągu 14 dni od doręczenia upoważnienia do prowadzenia kontroli celno-skarbowej,
  • w ciągu 14 dni od doręczenia wyniku kontroli celno-skarbowej.

Pamiętać należy przy tym, że korekta może być złożona z inicjatywy samego podatnika albo też na wezwanie organu podatkowego w trakcie czynności sprawdzających.

Konsekwencje złożonej korekty na gruncie kodeksu karnego skarbowego

Jak wspomniano powyżej, złożenie prawnie skutecznej korekty może chronić przed odpowiedzialnością karną. Warunkiem uzyskania takiej ochrony – poza złożeniem korekty – jest to aby w momencie jej złożenia nie toczyło się postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub wykroczenie skarbowego. Niestety, o tym czy takie postępowanie się toczy podatnik najczęściej, a w zasadzie prawie zawsze, nie ma wiedzy, więc może zostać zaskoczony tym, że jego korekta nie wywoła skutków na gruncie kks.

Co więcej, jeżeli z korekty wynika konieczność zapłaty zaległości podatkowej to musi ona zostać zapłacona niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez organ. W praktyce zaległość podatkową najlepiej zapłacić wraz ze złożeniem deklaracji.

Konsekwencje finansowe dla podatnika

Konsekwencje finansowe złożenia korekty będą różnić się w zależności od momentu złożenia korekty.

  1. Jeżeli korekta zostanie złożona zanim rozpocznie się jakakolwiek procedura weryfikacji rozliczeń podatnika i wpłaci on wynikającą z korekty zaległość podatkową w ciągu 7 dni od jej złożenia, podatnik może, obliczając kwotę należnych odsetek za zwłokę od tej zaległości, zastosować ich obniżoną stawkę. Będzie to możliwe pod warunkiem, że korekta zostanie złożona w ciągu 6 miesięcy od dnia upływu terminu do złożenia deklaracji pierwotnej. Ponadto, takiemu podatnikowi nie będzie ustalona sankcja VAT.
  2. Jeżeli korekta zostanie złożona w odpowiedzi na wezwanie organu podatkowego w ramach czynności sprawdzających lub po doręczeniu zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej (prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego), podatnik nie będzie miał już możliwości zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę, jednak nadal nie będzie mu ustalona sankcja VAT. W przypadku gdyby kwota koniecznej do zapłaty zaległości podatkowej była wyższa niż pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia i przekraczała 25% kwoty należnej podatnik będzie zobowiązany do zapłaty odsetek za zwłokę według podwyższonej stawki (150% stawki podstawowej).
  3. Składając korektę po doręczeniu protokołu kontroli podatkowej (prowadzonej przez naczelnika urzędu skarbowego) i wpłacając wynikającą z niej zaległość podatkową, podatnik nie będzie miał już możliwości zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę, a nawet może być zobowiązany do zastosowania stawki podwyższonej (gdy kwota zaległości jest wyższa niż pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia i przekracza 25% kwoty należnej). Ponadto, w takim przypadku organ podatkowy będzie mógł już ustalić sankcję VAT w wysokości do 20% zaniżenia (o ile nie będzie podstaw do zastosowania 100% sankcji).
  4. Skorygowanie deklaracji po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli celno-skarbowej jest możliwe tylko w ciągu 14 dni od jego otrzymania. Korekta złożona po tym terminie nie będzie już prawnie skuteczna. Złożenie korekty w terminie wiązać się będzie z brakiem możliwości zastosowania obniżonej stawki za zwłokę, w niektórych (opisanych powyżej) sytuacjach z koniecznością ich zapłaty według stawki podwyższonej. Co do sankcji VAT to jej ustalenie będzie możliwe w wysokości do 15% zaniżenia (ponownie, o ile nie będzie podstaw do zastosowania 100% sankcji) – pod warunkiem jednak, że zaległość podatkowa zostanie zapłacona najpóźniej w dniu złożenia korekty deklaracji.
  5. Korekta deklaracji po doręczeniu wyniku kontroli celno-skarbowej (prowadzonej przez naczelnika urzędu celno-skarbowego) jest możliwa tylko w ciągu 14 dni od jego otrzymania. Korekta złożona po tym terminie nie będzie już prawnie skuteczna. Złożenie korekty po wyniku kontroli wyłącza możliwość zastosowania obniżonej stawki odsetek za zwłokę, a może wiązać się z koniecznością ich zapłaty według stawki podwyższonej. Odnośnie do sankcji VAT to maksymalna jej stawka – także pod warunkiem zapłaty zaległości podatkowej najpóźniej w dniu złożenia korekty – wynosi do 20%.

Jak więc można zauważyć decyzja o złożeniu korekty powinna być każdorazowo przenalizowana nie tylko uwzględniając samą kwotę zaległości podatkowej, ale także właściwą stawkę odsetek za zwłokę, wysokość potencjalnej sankcji VAT oraz konsekwencje – lub ich brak – karne skarbowe.