Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego1 (NSA) odsetki od pożyczki udzielonej przez wspólnika mogą stanowić dla spółki koszt uzyskania przychodu wyłącznie w części konwertowanej na kapitał zakładowy – a contrario wartość odsetek konwertowana na kapitał zapasowy nie może być uznana za koszt podatkowy. 

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film: Jak wdrożyć KSeF – najważniejsze wyzwania

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to duża zmiana w codziennym funkcjonowaniu firm – od procesów fakturowania, przez procedury wewnętrzne, po relacje z kontrahentami. W tym materiale eksperci CRIDO przedstawiają praktyczne wskazówki, jak przygotować organizację na nowe obowiązki, zminimalizować ryzyka i wykorzystać KSeF jako narzędzie usprawniające biznes.

Spółka dokonała konwersji wierzytelności przysługujących wspólnikowi z różnych tytułów, w tym z tytułu odsetek od pożyczki. Konwersja została przeprowadzona poprzez umowne potrącenie wierzytelności spółki wobec jej wspólnika o wniesienie wkładu gotówkowego na pokrycie udziałów w podwyższonym kapitale zakładowym ze wspomnianymi wierzytelnościami przysługującymi wspólnikowi wobec spółki. W wyniku podwyższenia kapitału zakładowego spółki wspólnik nabył udziały po cenie wyższej od nominalnej, a wynikająca z tego tytułu nadwyżka została przekazana na kapitał zapasowy spółki (agio). 

Podczas postępowania podatkowego organ przyznał możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych odsetek od pożyczki podlegających konwersji, ale wyłącznie w zakresie, w jakim zasiliły one kapitał zakładowy, kwestionując jednocześnie możliwość uwzględnienia w kosztach odsetek przeznaczonych na kapitał zapasowy. Podatnik nie zgadzał się ze stanowiskiem organu, a sprawa ostatecznie trafiła na wokandę NSA. 

NSA wskazał, że kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii kosztów podatkowych ma kwalifikacja podatkowa potrącenia wierzytelności jako dokonania wkładu niepieniężnego. NSA argumentował, że podejście to oparte jest na tym, że przyjęta przy kompensacie forma wykonania świadczenia jest czym innym niż spełnienie świadczenia poprzez zapłatę, a to zapłata ma miejsce w przypadku wniesienia wkładu pieniężnego. Właśnie ten brak zapłaty stanowił podstawę do dalszych rozważań.  

W konsekwencji, NSA uznał bowiem, że w rozpoznawanej sprawie należy zastosować art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o CIT, traktujący o braku możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Tym samym NSA odmówił spółce uwzględnienia w kosztach uzyskania przychodów wartości odsetek przekazanych na kapitał zapasowy. 

Z przytoczonym wyrokiem nie można się zgodzić. Omawiane orzeczenie jest jednak szczególnie istotne z perspektywy podmiotów, które finansowane są pożyczkami od wspólników, a następnie m.in. w celu wzmocnienia ich sytuacji finansowej, zapada decyzja o konwersji długu na kapitał. Wówczas należy mieć na uwadze, iż odsetki konwertowane na kapitał zapasowy mogą zostać zakwestionowane w kosztach podatkowych przez organy podatkowe.  

Zapraszamy również do zapoznania się z naszym innym artykułem dotyczącym konwersji.

Więcej na temat zmian strukturalnych w firmach >> Dziel i łącz – Reorganizacje w biznesie