Zastosowanie stawki 0% przy eksporcie w przypadku braku komunikatu celnego IE-599 jest jak najbardziej możliwe! Pisaliśmy o tym na blogu. Oczywiście wielu przedsiębiorców podchodzi jednak do tego zagadnienia bezpiecznie i decyduje się na zastosowanie krajowej stawki podatku, żeby uniknąć potencjalnych pytań i sankcji ze strony fiskusa. Czy takie obawy mają podstawy? Być może…

W ostatnich miesiącach pojawia się wiele spraw dotyczących stawki 0% na poziomie WSA – po negatywnych dla podatników interpretacjach indywidualnych DKIS. Choć może to się wydawać zaskakujące, DKIS znów powraca do podejścia, że IE-599 w eksporcie jest dokumentem niezbędnym.  

Zmiana w stanowisku DKIS jest dość zaskakująca – wydawało się, że dyskusja o tym na ile szeroko podatnicy mogą dowodzić faktu wywozu towarów poza Polskę w WDT i Eksporcie – będąca przedmiotem wieloletnich dyskusji – dobiegła końca (i to zarówno w interpretacjach, jak i podczas prowadzonych u Klientów czynności sprawdzających czy kontroli).

Ostatnie nasze doświadczenia wskazują jednak, że w 2023 r. podejście fiskusa zaostrzyło się. Warto więc zweryfikować posiadane w tym zakresie procesy – aby upewnić się, że niezależnie od przemyśleń organu, uda nam się obronić stawkę 0%.

Przykładowa, standardowa sprawa

Rozpatrywana przez WSA w Gliwicach 19 stycznia 2024 r. sprawa o sygn. I SA/Gl 1374/23 dotyczyła Spółki maltańskiej zajmującej się m.in. sprzedażą i eksportem towarów z Polski, kierująca je do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, doświadcza trudności z uzyskaniem elektronicznego komunikatu IE-599, mimo licznych próśb, ponieważ organizatorem transportu jest nabywca towaru. W związku z tym spółka zamierza uzyskiwać od klientów, którzy zlecają wywóz towarów poza terytorium UE, przynajmniej jeden z poniższych dokumentów:

  1. list przewozowy (np. dokument CMR) opatrzony podpisem lub pieczęcią przewoźnika oraz osoby odbierającej towary poza UE;
  2. oświadczenie nabywcy towarów o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE;
  3. oświadczenie przewoźnika odpowiedzialnego za transport towarów o tym, że będące przedmiotem dostawy towary zostały dostarczone do miejsca poza UE;
  4. dokument wydany przez administrację celną państwa innego niż Polska, potwierdzający wywóz towarów poza obszar celny UE;
  5. dokument wydany przez administrację celną kraju trzeciego (nienależącego do UE) w związku z przywozem i odprawą w tym kraju towarów będących przedmiotem dostawy, kopii listów przewozowych.

W związku z powyższym, podatnik wnioskuje o potwierdzenie, że uzyskane dokumenty są wystarczające do potwierdzenia wywozu towarów spoza terytorium UE oraz do zastosowania stawki VAT 0% na eksportowane towary.

Co na to DKIS?

Dyrektor KIS wydaje kontrowersyjny werdykt, ignorując standardową argumentację podatników, którzy powołują się na:

  • treść przepisów (otwarty katalog dowodów przewidziany ustawą o VAT);
  • wyrok TSUE z 28 marca 2019 r. w sprawie Milan Vinš (C-275/18) przypominający, że tylko dwie sytuacje z perspektywy wymogów formalnych mogą skutkować utratą prawa do stawki 0% VAT:
    • podatnik umyślnie uczestniczył w oszustwie podatkowym i naraził na niebezpieczeństwo funkcjonowanie unijnego systemu VAT;
    • naruszenie wymogu formalnego skutkuje uniemożliwieniem przedstawienia przekonywającego dowodu spełnienia wymogów materialnych.

Mimo to, Dyrektor KIS uznaje jedynie dokument z pkt. „e)” wydany przez administrację celną innego państwa niż Polska, zakładając, że jest to komunikat IE-599 od organów celnych innego państwa członkowskiego lub inny „urzędowy” dokument, potwierdzający wywóz towarów poza terytorium UE, za wystarczający. Pozostałe dokumenty traktuje jedynie jako informacyjne, ale niedające opcji na stawkę 0%.

Podobne – ponownie restrykcyjne – podejście organu można zobaczyć w wydanej wcześniej interpretacji indywidualnej[1].

WSA jednak wciąż po stronie podatników

WSA w Gliwicach, rozpatrując sprawę, nie zgodził się ze stanowiskiem organu. W uzasadnieniu ustnym podkreślił, że organ błędnie utrzymuje, iż tylko dokumenty urzędowe mają znaczenie jako potwierdzenie eksportu poza UE.

Porównując art. 41 ust. 6 ustawy o VAT z orzecznictwem TSUE, WSA stwierdził, że kluczowe jest realne wyprowadzenie towarów spoza UE, a niekoniecznie dokument urzędowy, jak twierdzi organ. WSA nie uznał również powodu, dla którego dokument wywozowy potwierdzony przez administrację państwa trzeciego miałby mieć inną wiarygodność niż inne dokumenty.

Stanowisko o kluczowej roli „faktu przemieszczenia towaru poza UE” – a nie konkretnego dokumentu, o której wspominał Sąd, znajduje potwierdzenie również w orzecznictwie NSA i WSA w Gliwicach, na przykład w wyroku WSA z 23 lutego 2021 r. (sygn. I SA/Gl 1459/20), poddanym kontroli sądowej przez NSA w wyroku z 11 października 2022 r. (sygn. I FSK 1187/21).

[1] Np. interpretacja o nr 0113 KDIPT1 2.4012.224.2023.2.JSZ z 1 czerwca 2023 r.

Zobacz film: Eksport towarów – jakie dokumenty są niezbędne dla zastosowania 0% VAT

Film polecamy wszystkim osobom odpowiedzialnym, które zadają sobie pytanie, rozliczając eksport towarów, jakie dokumenty pozwalają na zastosowanie 0% stawki VAT.