Zagadnienie ustalania wartości celnej towarów w przypadku stosowania cen tymczasowych, a także korekt cen po imporcie budzi wiele wątpliwości. Mimo istotnego wyroku TSUE w sprawie Hamamatsu (sygn. C-529/16), nadal brakuje jednolitego podejścia w Unii Europejskiej, a rozbieżne praktyki lokalnych organów celnych dodatkowo komplikują sytuację importerów. Czy w związku z korektą cen po imporcie można / powinno się korygować zgłoszenia celne? I czy w takich sytuacjach wartość transakcyjna (czyli w dużym uproszczeniu – wartość ustalana na podstawie faktur handlowych) może w ogóle być podstawą należności celnych? Te pytania zadają sobie importerzy od lat. W tym kontekście rozstrzygnięcie w sprawie C-782/23 Tauritus może dostarczyć cennych wskazówek. TSUE wprawdzie jeszcze nie orzekł, ale w sprawie pojawiła się opinia Rzecznika Generalnego TSUE, Manuela Camposa Sáncheza-Bordony.

Zapraszamy na szkolenie: Pochodzenie towarów i klasyfikacja taryfowa – praktyczne aspekty

 

Przedmiot sporu

Sprawa dotyczy litewskiej spółki Tauritus, która importując paliwo deklarowała wartość celną na podstawie cen tymczasowych. Ceny te były następnie korygowane w oparciu o obiektywne czynniki rynkowe, takie jak średnie ceny paliw oraz kursy walut w danym okresie. Podczas składania zgłoszeń celnych spółka deklarowała wartość celną w oparciu o ceny tymczasowe (stosując zastępczą metodę ustalania wartości celnej) uznając, że w momencie dokonywania zgłoszenia nie jest możliwe ustalenie ostatecznej wartości transakcyjnej towarów.

Stanowisko organów i sądów litewskich

W toku kontroli przeprowadzonej przez Urząd Celny w Kownie zakwestionowano przyjęte przez spółkę podejście do deklarowania wartości celnej. Organy celne uznały, że właściwą metodą ustalenia wartości celnej w tej sprawie jest metoda wartości transakcyjnej i przyjęły jako podstawę ceny ostateczne wynikające z faktur korygujących. W efekcie przeprowadzonej kontroli spółka została zobowiązana do zapłaty dodatkowego VAT importowego wraz z odsetkami za zwłokę, naliczonymi od dnia przyjęcia pierwotnych zgłoszeń celnych do dnia sporządzenia raportu pokontrolnego.

Regionalny Sąd Administracyjny w Wilnie podtrzymał zasadność naliczenia spornych odsetek. Odmiennego zdania był natomiast Najwyższy Sąd Administracyjny Litwy, który uznał za nieuzasadnione zastosowanie metody wartości transakcyjnej w oparciu o cenę ostateczną, która nie była i nie mogła być znana w momencie importu i złożenia pierwotnych deklaracji. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy przez organy celne, które podtrzymały swoje stanowisko, i kolejnej skardze do Regionalnego Sądu Administracyjnego w Wilnie, sprawa ponownie trafiła do Najwyższego Sądu Administracyjnego Litwy, który zdecydował się skierować pytania prejudycjalne do TSUE.

Opinia Rzecznika Generalnego

Rzecznik Generalny wskazał, że metoda wartości transakcyjnej może być stosowana nawet w sytuacji, gdy w momencie składania zgłoszenia celnego znana jest jedynie cena tymczasowa. Warunkiem jest jednak, aby mechanizm ustalania ceny ostatecznej opierał się na obiektywnych i możliwych do zweryfikowania przez organy celne kryteriach. W opinii Rzecznika kluczowe znaczenie ma przejrzystość i weryfikowalność warunków, na podstawie których dokonywane są późniejsze korekty ceny.

W odniesieniu do kwestii proceduralnych Rzecznik Generalny zwrócił szczególną uwagę na właściwy sposób dokonywania korekt wartości celnej po zwolnieniu towarów. Jego zdaniem w przypadku cen tymczasowych importerzy powinni korzystać z mechanizmu zgłoszeń uzupełniających, przewidzianego w art. 167 Unijnego Kodeksu Celnego. Stanowisko to jest szczególnie istotne, gdyż Rzecznik wyraźnie wskazał, że procedura sprostowania zgłoszenia celnego, uregulowana w art. 173 ust. 3 UKC, nie jest właściwym narzędziem do uwzględniania korekt wynikających z zastosowania cen tymczasowych. To rozróżnienie ma fundamentalne znaczenie dla praktyki, ponieważ wskazuje importerom właściwą ścieżkę proceduralną, jaką powinni zastosować w przypadku korekt cen po zwolnieniu towarów.

W swojej opinii Rzecznik podkreślił również, że sama niemożność ustalenia ostatecznej ceny w momencie zgłoszenia celnego nie powinna automatycznie wykluczać zastosowania metody wartości transakcyjnej. Kluczowe jest natomiast, aby warunki determinujące ostateczną cenę były jasno określone i możliwe do zweryfikowania przez organy celne już w momencie dokonywania zgłoszenia.

Znaczenie dla praktyki

Omawiany wyrok będzie miał wpływ na działalność:

  • importerów stosujących ceny tymczasowe w kontraktach handlowych,
  • firm działających w grupach kapitałowych – w zakresie korekt cen transferowych,
  • w szerszym ujęciu – podmiotów dokonujących wszelkich korekt po imporcie mających wpływ na zadeklarowaną wartość celną – w zakresie konieczności / możliwości korekty zgłoszenia (zaległości / nadpłaty) jak i zasadności wyboru metody ustalania wartości celnej.

Wyrok ten może mieć istotny wpływ na praktykę organów celnych w krajach UE oraz na kontrole przeprowadzane przez te organy.

Różnice w stosunku do sprawy Hamamatsu

Warto podkreślić, że Rzecznik Generalny wyraźnie odróżnił obecną sprawę od głośnego wyroku w sprawie Hamamatsu (sygn. C-529/16). W przeciwieństwie do sprawy Hamamatsu, gdzie korekty cen wynikały ze złożonych mechanizmów cen transferowych, w sprawie Tauritus, wg Rzecznika warunki korekt były jasno określone i bazowały na obiektywnych kryteriach rynkowych. Nie sposób jednak nie zauważyć punktów stycznych w obu sprawach:

  1. obie sprawy są istotne dla praktyki w zakresie konieczności / możliwości korygowania wartości celnej opartej o wartość transakcyjną po imporcie, a także możliwości zastosowania metody wartości transakcyjnej w przypadku, gdy korekta po imporcie jest pewna / spodziewana / możliwa, ale na moment importu nie sposób ustalić jej wartości;
  2. choć Rzecznik podkreśla obiektywne kryteria rynkowe w sprawie Tauritus, to trudno nie przyznać, że w obu sprawach korekty wynikają z ekonomicznych przesłanek i są - zarówno w rozliczeniach na rynku paliw jak i rozliczeniach pomiędzy podmiotami powiązanymi - dość powszechnym zjawiskiem (a nie wyjątkową sytuacją).

Z tej perspektywy wyrok w sprawie Tauritus może mieć wpływ nie tylko na praktykę celną związaną z handlem niektórymi towarami, ale również na traktowanie korekt cen transferowych na gruncie ceł.

Podsumowanie

Opinia Rzecznika Generalnego może stanowić ważny krok w kierunku ujednolicenia praktyki w zakresie ustalania wartości celnej towarów, których cena podlega późniejszym korektom. Szczególnie istotne jest wskazanie, że stosowanie metody wartości transakcyjnej jest możliwe, gdy mechanizm korekty cen jest przejrzysty i weryfikowalny. Oczekiwany wyrok TSUE w tej sprawie może mieć fundamentalne znaczenie dla praktyki w zakresie korekt wartości celnej w całej Unii Europejskiej.

Jeśli jesteś importerem towarów, co do których rozliczenie następuje po imporcie (np. względem notowań na giełdach towarowych) - istotnym jest byś wdrożył taki proces celny, aby uniknąć ryzyka zaległości i odsetek importowych - już dziś masz taką możliwość! Zgłoś się po pomoc do naszych ekspertów - chętnie Cię w tym wesprzemy!

Zapoznaj się z pełną ofertą: Doradztwo celne i obrót międzynarodowy