Już za chwilę wchodzą w życie przepisy, które zmienią sposób zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Jesteś pracodawcą, specjalistą HR lub rekruterem – nie możesz tego przegapić.

Od 1 czerwca 2025 wejdą w życie najbardziej oczekiwane przepisy ostatnich lat zmieniające dotychczasowe prawo imigracyjne. 12 maja 2025 roku opublikowane zostały 3 ważne ustawy regulujące między innymi legalizację pracy cudzoziemców, uszczelniające system wizowy oraz wdrażające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1883 z dnia 20 października 2021 r. regulując przepisy dotyczące posiadaczy Niebieskiej Karty UE, mowa o:

  • Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2025 poz 621)
  • Ustawa z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. 2025 poz 620)
  • Ustawa z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 2025 poz 622)
  • Ustawa z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2025 poz 619)

*kolejne ustawy są obecnie na etapie Komisji

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film: Prawo imigracyjne 2025 – szansa czy wyzwanie? Kluczowe zmiany i ich wpływ na pracodawców oraz pracowników

Rok 2025 przynosi istotne zmiany w prawie imigracyjnym, które wpłyną na zasady legalizacji pobytu i zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Zapraszamy do obejrzenia filmu.

Kluczowe zmiany dla pracowników i pracodawców

Choć jedyną stałą rzeczą jest zmiana, niektóre z niżej opisanych są długo wyczekiwane, lecz część może jednak być mniej optymistycznie odebrana. Czego się spodziewać?

Uproszczenia procedur uzyskania zezwolenia na pracę oraz rejestracji oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcom.

Ustawa o warunkach dopuszczalności powierzenia pracy cudzoziemcom na terenie RP przewiduje pełną elektronizację procedur – urzędy od kilku lat wprowadzały częściową elektronizację procesów, nadal polegając w dużej mierze na papierowych wnioskach. Od 1 czerwca nie będzie możliwości składania wniosków w wersji papierowej – cały proces będzie odbywał się elektronicznie, co z założenia ma usprawnić procesowanie oraz zmniejszyć biurokrację.

Zniesiony zostanie obowiązek badania lokalnego rynku pracy (tzw. opinia starosty) – o tej pory w przypadku niektórych zawodów wymagane było uzyskanie Opinii Starosty o braku kandydatów na aplikowane stanowisko, od 1 czerwca nie będzie to już konieczne. Po wejściu w życie ustawy powiaty będą miały prawo określać w jakich branżach i zakresie ograniczyć możliwość powierzania pracy cudzoziemcom, np. poprzez przygotowanie list zawodów deficytowych.

Ustawa nie reguluje procesu zatrudnienia obywateli Ukrainy na podstawie Powiadomienia o powierzeniu wykonywania pracy ob. Ukrainy, zatem zatrudnienie osób korzystających z ułatwień tzw. specustawy – pozostaje bez zmian do momentu wycofania przepisów określonych w specustawie.

Nowe obowiązki dla pracodawców

Pracodawca musi zawrzeć z cudzoziemcem umowę w języku dla niego zrozumiałym. Co to oznacza? Jeśli podpisana umowa zawarta była w języku obcym, należy przygotować tłumaczenie przysięgłe i przechowywać je w dokumentacji pracowniczej przez cały okres zatrudnienia oraz 2 lata po jego zakończeniu. Co ważne, w przypadku umów dwujęzycznych tłumaczenie nie jest wymagane.

Ustawa nakłada na pracodawcę dodatkowy obowiązek przekazania umowy podpisanej z cudzoziemcem do odpowiedniego organu za pośrednictwem systemu teleinformatycznego na potwierdzenie faktycznego zatrudnienia.

Droższe konsekwencje nielegalnego zatrudnienia cudzoziemców oraz kontrole bez zapowiedzi

Od 1 czerwca br. kary dla nieuczciwych pracodawców będą bardziej dotkliwe, w myśl nowej ustawy, każde wykryte naruszenie będzie karane od 3 do 50 tysięcy złotych. Dotychczas obowiązujące przepisy określają kary całościowe za wszystkie uchybienia danego przedsiębiorstwa w zakresie zatrudnienia cudzoziemców w granicach od 1 – 30 tys. zł. Oznacza to, iż pracodawcy powinni poświęcić szczególną uwagę na dokumenty pracowników w tym cudzoziemskich, pilnować ich ważności czy autentyczności (cudzoziemiec również musi tego pilnować – ustawa przewiduje karę grzywny za wykonywanie pracy dla cudzoziemca w wysokości nie niższej niż 1000 zł).

W przypadku wątpliwości co do wiarygodności dokumentów, można odnieść się do publicznego rejestru autentycznych dokumentów tożsamości i dokumentów podróży PRADO lub skonsultować się ze specjalistą czy Strażą Graniczną.

Dokładne przygotowanie i prawidłowe przechowywanie dokumentacji pracowniczej jest tyle istotne, iż kontrole Państwowej Inspekcji Pracy czy Straży Granicznej będą mogły być przeprowadzane bez zapowiedzi, co ma skutecznie zniechęcić do nielegalnego powierzania pracy cudzoziemcom. Inspektor przeprowadzający kontrole będzie miał możliwość wstawienia grzywny na kwotę do 10 tyś zł za wykroczenia określone w art. 84 nowej ustawy bez udziału sądów.

Istotne zmiany dla posiadaczy Niebieskiej Karty UE (Blue card)

Ustawa z dnia 24.04.2025 o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw wprowadza istotne ułatwienia dla aplikujących o zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (tzw. Niebieska Karta UE) a także zapewnia im nowe uprawnienia.

Co się zmieni?

Przed 1 czerwca 2025 Po 1 czerwca 2025
Umowa o pracę, umowa o pracę nakładczą lub umowa cywilnoprawna (tj. umowa zlecenia lub umowa o dzieło), na podstawie której cudzoziemiec wykonuje pracę, świadczy usługi lub pozostaje w stosunku służbowym, zawarta przynajmniej na okres 12 miesięcy. Umowa o pracę, umowa o pracę nakładczą lub umowa cywilnoprawna (tj. umowa zlecenia lub umowa o dzieło), na podstawie której cudzoziemiec wykonuje pracę, świadczy usługi lub pozostaje w stosunku służbowym, zawarta przynajmniej na okres 6 miesięcy.
Brak mobilności krótko- i długoterminowej Umożliwienie mobilności krótko- i długoterminowej posiadaczom Niebieskiej Karty UE.
Cudzoziemiec będzie mógł wykonywać pracę w innym państwie UE bez dodatkowych zezwoleń na pracę przez 90 dni w ciągu 180 dni (mobilność krótkoterminowa). W przypadku dłuższego wykonywania pracy za granicą, wymagane będzie uzyskanie zezwolenia na pobyt w związku z mobilnością długoterminową
Brak możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce dla posiadaczy Blue card. MOŻLIWOŚĆ PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ W RAMACH POSIADANEGO ZEZWOLENIA (BLUE CARD) wydanego zarówno przed, jak i po 1 czerwca 2025
Decyzja wydawana z wskazaniem warunków zatrudnienia w szczególności nazwy konkretnego pracodawcy oraz stanowiska pracy Decyzja wydawana bez wskazywania warunków zatrudnienia w szczególności bez wskazywania konkretnego pracodawcy lub stanowiska pracy

Dla posiadaczy BC mniej niż 2 lata:

zmiana stanowiska u tego samego pracodawcy lub zmiana pracodawcy = uzyskanie zmiany do Decyzji

Zmiana pracodawcy/warunków zatrudnienia już od momentu wydania zezwolenia możliwa bez konieczności zmiany zezwolenia  - pod warunkiem kontynuacji pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji za odpowiednim wynagrodzeniem.

Dla wniosków składanych w 2025 r., wysokość minimalnego wynagrodzenia nie może być niższa niż 12 272,58 zł brutto miesięcznie.
Obowiązek poinformowania Wojewody o zmianach dotyczących wykonywanej pracy (zmiana warunków zatrudnienia, zmiana miejsca pracy/pracodawcy), utraty pracy w terminie 15 dni roboczych

Obowiązek poinformowania Wojewody o:

  • utraty pracy/zmianie podmiotu powierzającego wykonywanie pracy,
  • zaprzestaniu spełniania wymogów do przyznania Niebieskiej Karty UE,
  • rozpoczęciu mobilności długoterminowej w innym kraju UE.

 
Okres ochrony po utracie pracy 90 dni od dnia zakończenia pracy

Wydłużenie okresu ochrony po utracie pracy do 6 miesięcy (dla posiadaczy UE Blue card ponad 2 lata)

Przed upływem 2 lat – bez zmian

 

Warto pamiętać

W 2025 roku cudzoziemcy przebywający w Polsce stają przed szeregiem nowych wyzwań — wynikających zarówno ze zmieniających się przepisów migracyjnych, jak i z czynników społecznych, gospodarczych i systemowych.

Już ma miejsce zaostrzenie kontroli legalności pobytu i zatrudnienia oraz wzmożone kontrole Straży Granicznej i PIP. Większy nacisk jest i będzie na dokumentowanie legalnych podstaw pobytu oraz legalnego zatrudnienia. Konsekwencje za nielegalny pobyt mogą obejmować nakaz opuszczenia kraju, wpis do SIS oraz zakaz ponownego wjazdu.

Planowane jest ograniczenie nadużyć przy zatrudnianiu cudzoziemców oraz zmiany w procedurze uzyskiwania zezwolenia na pobyt czasowy (karty pobytu). W niektórych województwach rosnące kolejki i czas oczekiwania na wydanie zezwolenia nawet powyżej 20 miesięcy (!).

Wzrosną nie tylko terminy, podwyżki są planowane od opłat skarbowych (np. przy uznaniu obywatelstwa, złożeniu wniosków do Prezydenta RP), wyższe koszty tłumaczeń przysięgłych, pełnomocnictw, ubezpieczeń zdrowotnych. Więcej: Nowe opłaty, stare marzenia – jak podwyżki uderzą w przyszłych obywateli Polski? - CRIDO

Błędy pracodawców skutkujące nielegalnym zatrudnieniem mimo dobrej woli cudzoziemca wymaga znajomości swoich praw i obowiązków w relacjach z pracodawcą. Coraz częściej wymagane: znajomość języka polskiego, udział w kursach integracyjnych, znajomość polskiego prawa i kultury. W niektórych procedurach (np. uznanie obywatelstwa, pobyt rezydenta długoterminowego UE) trzeba wykazać się realną integracją.

Firmy muszą jeszcze bardziej dbać o zgodność zatrudnienia z przepisami — kontrole są coraz bardziej szczegółowe. W razie błędów konsekwencje ponoszą zarówno pracodawca, jak i cudzoziemiec (utrata karty pobytu, cofnięcie zezwolenia, wpis do rejestru niepożądanych).

Zachęcamy do zapisania się na nasz newsletter oraz śledzenie dalszych wpisów na blogu.

W przypadku pytań zapraszamy do kontaktu!

Zapoznaj się z pełną ofertą: Human Advisory Services

Zapisz się na nasz newsletter >>HRstacja | Zmiany w prawie pracy