Zmiany w międzynarodowym systemie podatkowym, dotyczące wprowadzenia globalnego podatku minimalnego (Pillar 2), stawiają przed Polską wyzwanie dostosowania systemu ulg podatkowych. Kluczowe jest opracowanie takich modyfikacji, które z jednej strony spełnią nowe wymogi, a z drugiej – zapewnią utrzymanie konkurencyjności polskiej gospodarki na arenie międzynarodowej.

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)


Zobacz film: Podatek wyrównawczy – implementacja Dyrektyw Pillar 2 w Polsce

Podatek wyrównawczy – implementacja Dyrektyw Pillar 2 w Polsce to coraz bardziej gorący temat. Przepisy te będą miały istotny wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych dużych podmiotów. Warto zatem przygotować się do tej implementacji wcześniej. Zapraszamy na film o najważniejszych zagadnieniach z implementacją Pillar 2.


Założenia globalnego podatku minimalnego – status jego implementacji w Polsce

7 listopada 2024 r. Parlament przyjął ustawę o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, wprowadzającą globalny podatek minimalny, o czym eksperci CRIDO informowali w ostatnim wpisie.

W ramach przypomnienia, globalny podatek minimalny zakłada opodatkowanie dużych grup kapitałowych efektywną stawką podatkową na poziomie co najmniej 15% – według szacunków, w Polsce obowiązek ten może dotyczyć nawet 7 000 podmiotów.

Dotyczy to grup:

  • międzynarodowych (MNE) osiągających przychody w różnych jurysdykcjach podatkowych;
  • krajowych, których skonsolidowane przychody w co najmniej dwóch z ostatnich czterech lat podatkowych wyniosły 750 mln EUR lub więcej.

Wpływ ulg podatkowych w Polsce na ETR

Ustawa o CIT przewiduje szereg preferencji podatkowych, które mają na celu stymulowanie rozwoju gospodarczego i innowacyjności polskich przedsiębiorstw. Należą do nich m.in.:

  • ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R);
  • IP Box;
  • ulga na robotyzację;
  • ulga na prototyp;
  • ulga na ekspansję;
  • ulga sponsoringowa (ulga CSR).

Powyższe ulgi pozwalają przedsiębiorcom na znaczące obniżenie podstawy opodatkowania, tym samym powodując obniżenie efektywnej stawki podatkowej (ETR), umożliwiając przedsiębiorstwom znaczące zmniejszenie należności podatkowych. W związku z wprowadzeniem globalnego podatku minimalnego, w sytuacji, w której ETR znajduje się na poziomie poniżej 15% powstanie konieczność zapłaty podatku wyrównawczego.

W rezultacie, przedsiębiorstwa z jednej strony obniżą swoje zobowiązania podatkowe dzięki zastosowanym ulgom, z drugiej jednak strony będą zobowiązane do dopłat ze względu na redukcję ETR. W efekcie mechanizmy preferencji podatkowych mogą stać się mniej atrakcyjne z perspektywy podmiotów, planujących inwestycje.

Zmiany w powyższym zakresie mogłyby obejmować przekształcenie ulg, nadając im formę kwalifikowanych ulg podatkowych o charakterze zwrotnym. Kwalifikowana zwrotna ulga (kredyt podatkowy) to zgodnie z Dyrektywą UE 2022/2523 – ulga wypłacana w formie gotówkowej lub jej ekwiwalencie w ciągu czterech lat od momentu uzyskania prawa do ulgi przez dany podmiot.

Mechanizm redukujący obciążenie podatkowe

Jednym z mechanizmów mogących obniżyć podatek wyrównawczy, w sytuacji, gdy ETR jest niższa niż 15% jest wyłączenie tzw. substratu majątkowo-osobowego. Uwzględnia się przy tym:

  • wartość bilansową netto rzeczowych aktywów trwałych (ang. asset carve-out), oraz
  • kwalifikowane koszty pracownicze (ang. payroll carve-out).

Wartość wyłączenia dla substratu majątkowo-osobowego obniża dochód, do którego przykładany jest procent podatku wyrównawczego, tym samym powodując obniżenie należnego podatku wyrównawczego.

Warto wskazać, że wskazany mechanizm ma charakter ograniczony i podlega stopniowej redukcji w czasie – pozwala na zmniejszenie podstawy opodatkowania globalnym podatkiem minimalnym o 8–5% wartości bilansowej rzeczowych aktywów trwałych zlokalizowanych w danej jurysdykcji oraz o 10–5% wartości kwalifikowanych kosztów wynagrodzeń ponoszonych przez dany podmiot.

Przyszłość ulg podatkowych w kontekście globalnego podatku minimalnego

Wprowadzenie Pillaru 2 będzie miało znaczący wpływ na funkcjonowanie ulg podatkowych w Polsce, które w obecnym kształcie traktowane są na gruncie Pillaru 2 jako niekwalifikowane zwrotne kredyty podatkowe, stąd warto przeanalizować możliwe warianty zmian w tym obszarze.

Ulgi podatkowe w formie grantu

Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) podczas konferencji poświęconej przyszłości Polskiej Strefy Inwestycji (PSI) oraz Specjalnych Stref Ekonomicznych (SSE) przekazało informację o rozpoczęciu prac koncepcyjnych nad wprowadzeniem rozwiązań, mających na celu podtrzymanie atrakcyjności inwestycyjnej Polski, opierających się na dualnym modelu wsparcia, w tym skorzystaniu przez inwestorów z neutralnego budżetowo grantu gotówkowego.

W związku z powyższym można przypuszczać, że w przypadku ulg podatkowych, takich jak ulga B+R czy IP Box, ustawodawca może posłużyć się analogiczną konstrukcją, umożliwiając podatnikom wybór pomiędzy obowiązującymi zasadami rozliczeń a nowymi, które spełniają definicję QRTC (ang. Qualified Refundable Tax Credit).

Ulgi podatkowe jako kwalifikowane zwrotne kredyty podatkowe

Tego rodzaju rozwiązanie pozwoliłoby na zachowanie atrakcyjności ulg podatkowych dostępnych w Polsce w kontekście globalnego podatku minimalnego, ponieważ:

  • kwalifikowane zwrotne kredyty podatkowe są traktowane korzystniej przy obliczaniu efektywnej stawki podatkowej;
  • kwota takiego kredytu może być uwzględniona jako dochód przy kalkulacji ETR, co pomoże w osiągnięciu minimalnego poziomu 15% opodatkowania.

Ulgi podatkowe w postaci mechanizmu zwrotów gotówkowych

Wprowadzenie opcji gotówkowego zwrotu niewykorzystanej części ulgi lub możliwości zaliczenia jej na poczet innych zobowiązań podatkowych, byłoby korzystne, ponieważ:

  • pozwoliłoby na utrzymanie efektywnej stawki podatkowej na poziomie co najmniej 15%;
  • umożliwiłoby podatnikom pełne wykorzystanie przysługujących im ulg, nawet w sytuacji, gdy w danym roku podatkowym nie mają wystarczającego dochodu do ich rozliczenia.

Komentarz CRIDO

Zgodnie z zapowiedzią polskie przepisy dot. Pillaru 2 wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2025 r., stawiając przed krajowym systemem podatkowym szereg wyzwań, w szczególności związanych z przyszłością polskich zachęt podatkowych.

Obecnie brak jest konkretnych informacji ze strony Ministerstwa, czy ewentualne zmiany w zakresie ulg podatkowych dotyczyć będą wyłącznie podmiotów objętych regulacjami dotyczącymi globalnego podatku minimalnego, czy też wszystkich podmiotów korzystających z wskazanych preferencji podatkowych.

Jedno jest pewne, wprowadzenie zmian jest nieuniknione z perspektywy zachowania atrakcyjności Polski jako miejsca do inwestycji, przy jednoczesnym dostosowaniu się do międzynarodowych standardów podatkowych.

Zaprezentowane powyżej kierunki zmian w systemie polskich zachęt podatkowych opierają się na analizie rozwiązań funkcjonujących zarówno w krajach Unii Europejskiej, jak i w innych jurysdykcjach podatkowych, które wdrożyły już regulacje wynikające z Dyrektywy.

Przykładem wartym uwagi są Węgry, które obok dotychczasowej ulgi B+R wdrożyły nowy instrument wsparcia działalności B+R, spełniający kryteria kwalifikowanego zwrotnego kredytu podatkowego. System ten oferuje przedsiębiorcom elastyczność wyboru między obiema ulgami. W ramach nowego rozwiązania podatnicy mogą otrzymać zwrot niewykorzystanej części ulgi w formie gotówkowej po upływie czterech lat od poniesienia kosztów kwalifikowanych.

Równie interesującym rozwiązaniem w zakresie ulgi B+R może pochwalić się także Irlandia, która zastosowała zwiększenie stawki głównej ulgi B+R z 25% do 30% – utrzymując w ten sposób wartość netto istniejącej ulgi dla dużych grup kapitałowych objętych zakresem Pillar 2, zapewniając jednocześnie rzeczywisty wzrost ulgi dla pozostałych podmiotów. System ten pozwala na elastyczne wykorzystanie ulgi poprzez bezpośredni zwrot gotówkowy lub odliczenie od zobowiązań podatkowych, zapewniając zgodność ulgi B+R z kryterium kwalifikowanej zwrotnej ulgi podatkowej.


Aktywnie monitorujemy proces legislacyjny, dokonując szczegółowej analizy możliwych scenariuszy modyfikacji polskiego systemu zachęt podatkowych. Pozostajemy w gotowości do zapewnienia kompleksowego wsparcia w dostosowaniu się do nowego otoczenia regulacyjnego, niezależnie od ostatecznego kształtu przepisów. W przypadku pojawienia się wątpliwości bądź potrzeby wsparcia zapraszamy do kontaktu z ekspertami CRIDO.


Zapoznaj się z pełną ofertą: Doradztwo CIT