Fiskus zaostrza działania wobec agresywnych optymalizacji podatkowych
W dniu 31 lipca 2025 r. kierownictwo Ministerstwa Finansów i Gospodarki ogłosiło nową strategię walki przeciwko zjawisku agresywnej optymalizacji podatkowej, w szczególności z technikami opierającymi się na strukturach powiązań pomiędzy podmiotami (ceny transferowe). Podczas konferencji prasowej minister Andrzej Domański oraz wiceminister i szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) Marcin Łoboda zaprezentowali dotychczasowe efekty działań fiskusa oraz nowe inicjatywy zmierzające do dalszego uszczelnienia systemu podatkowego.
- Główne założenie: uczciwa konkurencja na rynku
Minister Andrzej Domański podkreślił, że celem administracji jest zapewnienie równych warunków prowadzenia działalności zarówno dla firm krajowych, jak i międzynarodowych. Wskazał ponadto, że nieuczciwe praktyki związane z agresywnym planowaniem podatkowym zakłócają konkurencję oraz ograniczają wpływy budżetowe.
- Statystyki: skuteczność działań rośnie
Przedstawiciele resortu zaprezentowali dane świadczące o rosnącej skuteczności fiskusa w przeciwdziałaniu zaniżaniu podstawy opodatkowania CIT:
- w ramach realizowanych czynności kontrolnych, w 2024 r. zanotowano niemal dwukrotny wzrost doszacowanego dochodu w obszarze cen transferowych względem roku 2023
- dane za pierwsze półrocze bieżącego roku już wskazują na 30% wzrost wartości podjętych ustaleń (wartość zaniżonego podatku) w stosunku do całego roku 2023.
Jak zaznaczył minister Domański, to efekt zmiany podejścia KAS do kontroli: „Zmieniliśmy zasady oceny w zakresie realizacji zadań kontrolnych tak, aby stawiać na efekty kwotowe, a nie na liczbę przeprowadzonych kontroli”.
- Nowa instytucja: Centrum Kompetencyjne w Krakowie
Jednym z najważniejszych elementów nowej strategii będzie utworzenie Centrum Kompetencyjnego ds. agresywnego planowania podatkowego z wykorzystaniem cen transferowych. Centrum będzie funkcjonowało w ramach struktur Urzędu Celno-Skarbowego w Krakowie i stanie się ogólnopolskim ośrodkiem wiedzy i koordynacji w tym obszarze.
Jak wskazał minister Domański:
„W Krakowie powstanie Centrum Kompetencyjne, w którym będą gromadzone praktyki know-how, najlepsi ludzie, instrumenty IT służące temu, aby jeszcze efektywniej kierować nasze działania na rzecz walki z nieuczciwymi praktykami”
Szef KAS, Marcin Łoboda zapowiedział natomiast, że działalność Centrum będzie opierać się na pięciu głównych filarach:
- Kontrola i działania operacyjne – nowoczesne metody weryfikacji i wymiana informacji z administracjami innych państw.
- Analiza i technologia – wykorzystanie danych z systemów takich jak JPK_CIT i Krajowy System e-Faktur (KSeF).
- Koordynacja i wsparcie eksperckie – zgromadzenie specjalistów w jednym ośrodku oraz standaryzacja procedur.
- Współpraca z biznesem i nauką – bieżący dialog z partnerami i interesariuszami.
- Współpraca międzynarodowa – korzystanie z doświadczeń państw, które skutecznie ograniczają erozję podstawy opodatkowania.
- Zespół legislacyjny: prace nad nowymi rozwiązaniami prawnymi
Równolegle z powstaniem Centrum Kompetencyjnego, resort finansów powoła zespół zadaniowy ds. agresywnego planowania podatkowego w podatku CIT. Zespół ten, w terminie do końca października 2025 r. ma przedstawić stosowny raport, a swoje działania skoncentrować na czterech kluczowych zagadnieniach:
- Ocena konkurencyjności polskiego systemu CIT na tle innych państw UE i krajów trzecich.
- Analiza praktyk międzynarodowych korporacji w zakresie unikania opodatkowania.
- Budowanie odporności systemowej, w tym opracowanie rozwiązań legislacyjnych ograniczających pole manewru dla agresywnej optymalizacji.
- Zaangażowanie Polski na arenie międzynarodowej – aktywna obecność w gremiach podejmujących tematykę cen transferowych.
Szef KAS metaforycznie porównał planowane działania do systemu ochrony zdrowia:
„Chcemy stworzyć pewnego rodzaju szczepionkę. Natomiast zawsze zostaje do tego antybiotyk – w postaci kontroli właśnie urzędów celno-skarbowych i działalności Centrum Kompetencyjnego”
- W kierunku większej równowagi i przejrzystości
Zaprezentowane działania wpisują się w szerszy plan systemowego ograniczania agresywnych schematów podatkowych. Nowe technologie, wzmożona współpraca międzynarodowa oraz legislacyjne zmiany mają w połączeniu zapewnić większą przejrzystość i równość w zakresie opodatkowania. Jak podsumował minister Domański:
„Walka z wyprowadzaniem zysków poza Polskę, ona tak naprawdę nigdy się nie kończy”
- Podsumowanie
Nowa strategia Ministerstwa Finansów koncentruje się na skutecznym przeciwdziałaniu nadużyciom w zakresie cen transferowych i CIT. W praktyce możemy spodziewać się:
- wzrostu liczby podmiotów wytypowanych do kontroli w obszarze cen transferowych
- szeregowania do grup ryzyka w oparciu o rosnący zasób danych analitycznych, w tym pochodzących z JPK CIT i KSeF
- wzrostu kompetencji organów oraz poziomu koordynacji kontroli w obszarze cen transferowych
- zmian legislacyjnych zaostrzających przepisy w zakresie cen transferowych.
Zapowiedź działań w formie prasowego briefingu stanowi formę deklaracji i zobowiązania, skoro zostało ono podjęte znaczy, że Fiskus czuje się gotowy do walki!
Posłuchaj