Dywidenda to pojęcie, które wydaje się dobrze znane i jednoznaczne. Zarówno w ujęciu ekonomicznym, jak i prawnym, oznacza świadczenie przysługujące wspólnikom z tytułu udziału w zysku spółki.

Wydawałoby się zatem, że nie powinno ono budzić większych wątpliwości interpretacyjnych. Tymczasem praktyka prawa podatkowego pokazuje, że – zwłaszcza na gruncie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania[1]– wykładnia pojęcia „dywidenda” może być nieoczywista i prowadzić do istotnych rozbieżności.

Najlepszym przykładem na to, jak szeroko można interpretować pojęcie dywidendy w kontekście UPO, jest najnowszy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego[2] z 6 maja 2025 r. (sygn. II FSK 1013/22).

Istota sprawy

Komandytariusz – osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w Szwajcarii – planował częściowe wycofanie wkładu wniesionego do spółki komandytowej z siedzibą w Polsce. W związku z tym spółka wystąpiła do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej[3] z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej, zmierzając do ustalenia, czy w związku z tą wypłatą będzie na niej ciążył obowiązek poboru podatku u źródła.

We wniosku spółka argumentowała, że wypłata powinna być traktowana jako „inny dochód” w rozumieniu art. 21 ust. 1 UPO Polska–Szwajcaria[4] i jako taka – podlegać opodatkowaniu wyłącznie w Szwajcarii. Przyjęcie takiego podejścia oznaczałoby brak obowiązku pobrania przez spółkę podatku u źródła.

Dyrektor KIS nie podzielił jednak tego stanowiska. W wydanej interpretacji indywidualnej uznał, że wypłata stanowi dywidendę w rozumieniu art. 10 UPO Polska–Szwajcaria, a zatem podlega opodatkowaniu u źródła również w Polsce – z zastosowaniem stawki do 15%. W konsekwencji, w ocenie Dyrektora KIS na spółce ciąży obowiązek poboru podatku u źródła.

Stanowisko WSA

Interpretacja indywidualna Dyrektora KIS została zaskarżona przez spółkę. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim[5], rozpoznając sprawę, przychylił się do argumentacji prezentowanej przez skarżącą i uchylił zaskarżoną interpretację[6].

WSA zwrócił uwagę, że opisana przez spółkę w stanie faktycznym wypłata nie wiąże się z przeniesieniem majątku, lecz z prawami przysługującymi wspólnikowi w spółce. To zaś, w ocenie WSA, przemawia za tym, że nie spełnia ona definicji dywidendy. WSA powołał się przy tym na komentarz do Modelowej Konwencji OECD, zgodnie z którym wypłaty skutkujące zmniejszeniem praw udziałowców – w tym spłaty kapitału – nie są uznawane za dywidendy.

Nieoczekiwany zwrot akcji na etapie NSA

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając skargę kasacyjną Dyrektora KIS, nie podzielił stanowiska wyrażonego przez WSA – uchylił wyrok i oddalił skargę spółki.

W ocenie NSA, wypłata z tytułu częściowego wycofania wkładu przez komandytariusza będącego rezydentem Szwajcarii spełnia definicję dywidendy zawartą w art. 10 ust. 3 UPO Polska-Szwajcaria. Na szczególną uwagę zasługuje sposób, w jaki sąd uzasadnił swoje stanowisko. Podkreślił bowiem, że definicja „dywidendy” zawarta w UPO nie ma charakteru pełnego i wyczerpującego. W związku z tym, powołując się na art. 3 ust. 2 UPO Polska-Szwajcaria stwierdził, że w takiej sytuacji należy odnieść się do prawa krajowego państwa źródła, czyli Polski.

NSA zauważył, że choć polski ustawodawca nie definiuje pojęcia „dywidendy” wprost, to w przepisach podatkowych termin ten występuje w kontekście „innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych”. Zdaniem sądu, z takiego zestawienia wynika, że dla celów podatkowych za dywidendę można uznać wszelkie przychody z udziału w zyskach osób prawnych – niezależnie od ich formalnej kwalifikacji.

W konsekwencji NSA uznał, że skoro polskie prawo podatkowe traktuje wypłaty z tytułu zmniejszenia wkładu w spółce komandytowej jako przychody z udziału w zyskach, to mogą one być opodatkowane w Polsce jak dywidendy.

Podsumowanie

Wyrok NSA z 6 maja 2025 r. ma znaczenie nie tylko z perspektywy podatku u źródła, ale jest ważny także w kontekście sposobu interpretowania pojęć używanych w prawie podatkowym. Stanowi przykład zastosowania wykładni, która znacząco poszerza granice dotychczasowego rozumienia terminów uznawanych dotąd za jednoznaczne i niebudzące wątpliwości. Udowadnia także, że nawet utrwalone kategorie mogą – w świetle orzecznictwa – nabierać nowego znaczenia, co może mieć daleko idące konsekwencje dla praktyki stosowania prawa.

Skoro – jak wynika z najnowszego wyroku NSA – wypłaty z tytułu zmniejszenia wkładu w spółce komandytowej mogą być traktowane jak dywidendy, mimo że nie są dywidendami w klasycznym rozumieniu, trudno przewidzieć, jakie inne kategorie przychodów, dotychczas nie opodatkowane podatkiem u źródła, mogą zostać objęte takim obowiązkiem w wyniku rozszerzającej wykładni.

Samo podejście zaprezentowane przez NSA skłania także do refleksji nad granicami wykładni przepisów podatkowych. Wydaje się, że przyjęta przez NSA interpretacja może być zbyt daleko idąca i w związku z tym wymagać ponownego przemyślenia, zarówno w kontekście celów UPO, ale także w świetle zasad proporcjonalności i przejrzystości systemu podatkowego.

[1] Dalej: UPO.

[2] Dalej również: NSA.

[3] Dalej również: Dyrektor KIS.

[4] Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Konfederacją Szwajcarską w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku, sporządzona w Bernie dnia 2 września 1991 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 22, poz. 92 z późn. zm.; dalej: UPO Polska-Szwajcaria).

[5] Dalej również: WSA.

[6] Por. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 7 czerwca 2022 r., sygn. I SA/Go 88/22.

Zapraszamy także na nasze webinary: kalendarz wydarzeń

Webinar: Sporne środy – dawka praktycznej wiedzy o relacjach z organami podatkowymi w pigułce

Zapoznaj się z pełną ofertą: Postępowania podatkowe i spory sądowe