To już niemal tradycja, że wraz z każdą kolejną nowelizacją ustawy o VAT, pojawiają się regulacje wprowadzające nowe sankcje dla przedsiębiorców. Nie inaczej jest również i tym razem. Wejściu w życie przepisów o JPK_V7, czyli nowej odsłonie JPK_VAT towarzyszyć będą przepisy wprowadzające możliwość nałożenia kary finansowej na przedsiębiorców za stwierdzone nieprawidłowości w przesyłanej do fiskusa ewidencji.

System kar w nowym JPK, czyli ile i za co…

I tak, jeśli podatnik prześle JPK zawierający błędy uniemożliwiające przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, wówczas organ podatkowy może nałożyć na niego karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy zidentyfikowany błąd. Gwoli sprawiedliwości, należy wspomnieć, że przed nałożeniem kary fiskus wezwie podatnika do skorygowania ewidencji, wskazując zidentyfikowane nieścisłości i dając mu 14 dni na ich poprawienie lub złożenie wyjaśnień wskazujących, że ewidencja nie zawiera błędów. Dopiero wobec braku odpowiedniej korekty lub wyjaśnień, organ podatkowy nakłada opisaną wcześniej karę.

Diabeł tkwi w szczegółach

W przedstawionych powyżej przesłankach zastosowania sankcji odnoszących się do błędów w nowym JPK_VAT szczególną uwagę podatników powinno zwrócić jednak słowo „każdy”. Ten na pierwszy rzut oka niepozorny wyraz w perspektywie jego połączenia z tabliczką mnożenia może przyprawić o ból głowy niejednego przedsiębiorcę. Dlaczego? Kara pieniężna w wysokości 500 zł może zostać bowiem nałożona za każdy błąd uniemożliwiający fiskusowi przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji. Tym samym, finalna kwota nałożonej sankcji uzależniona będzie od ilości zidentyfikowanych przez organ podatkowy (i nieskorygowanych przez podatników) błędów i w ostatecznym rozrachunku może stanowić dość pokaźną sumę.

Błąd błędowi (nie)równy?

Oczywiście można zadać pytanie co oznacza wskazane powyżej sformułowanie, że sankcjonowane będą wyłącznie błędy uniemożliwiające przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji. Niemniej jednak, powyższe obecnie wydaje się pozostawać bez jednoznacznej i pewnej odpowiedzi. W rezultacie, podatnicy powinni zwracać uwagę na sposób oraz poprawność ewidencjonowania wszystkich danych w nowym JPK_V7 – nie ma bowiem jakiejkolwiek pewności, by stwierdzić jakie konkretnie rodzaje błędów będą, a jakie nie będą sankcjonowane. Teoretycznie nawet drobne pomyłki mogą zostać uznane za skutecznie utrudniające analizę prawidłowości transakcji i być przesłanką dla fiskusa do naliczenia kary pieniężnej. Dla przykładu błąd w NIP kontrahenta albo pomyłka co do kwoty z faktury VAT (np. przestawienie cyfr), czy też omyłkowy brak jednego z oznaczeń kategorii produktowych (tzw. GTU) lub klasyfikacji transakcji jako podlegającej / niepodlegającej split payment, może uniemożliwić organowi podatkowemu powiązanie transakcji sprzedaży oraz nabycia i zostać potraktowane za usterkę kwalifikującą się do nałożenia sankcji. Co prawda nieformalnie urzędnicy z Ministerstwa Finansów zapewniali, że chodzi tylko o błędy rzeczywiście utrudniające odtworzenie transakcji, a nie np. literówkę w adresie kontrahenta, takich gwarancji nie znajdziemy jednak w przepisach, a stanowisko urzędnika z Ministerstwa może nie być zbieżne z wizją urzędnika przeprowadzającego analizę konkretnego JPK.

Kara pieniężna fakultatywna

W tym gorzko brzmiącym artykule, gdzie słowa „sankcja” i „kara” wzajemnie się przeplatają, warto również wspomnieć też o pozytywie. Do niedawna projekt regulacji w zakresie JPK_V7 przewidywał obligatoryjny charakter kar pieniężnych. Tym samym, fiskus po zidentyfikowaniu błędów w ewidencji podlegających sankcji, zobowiązany byłby do każdorazowego naliczenia kary finansowej. Wraz z odłożeniem na 1 lipca 2020 r. momentu wejścia w życie przepisów o nowym JPK_V7, ustawodawca zdecydował również o zmianie charakteru kary za błędy w ewidencji z instrumentu obligatoryjnego na fakultatywny. W rezultacie, stosowanie kar będzie oparte o decyzję urzędnika analizującego ewidencję oraz okoliczności konkretnej sprawy. Powyższe może dawać nadzieję, że nie wszystkie błędy będą sankcjonowane. Niemniej jednak należy pamiętać, że powyższe w dalszym ciągu i w dużej mierze zależy od pracowników administracji skarbowej, którzy nie powinni automatycznie kwalifikować wszystkich nieprawidłowości jako podlegających sankcji, lecz każdorazowo powinni podejmować próbę analizy błędu. Czy tak będzie? Czas pokaże.

Jeszcze więcej sankcji

Przy okazji przedstawianego tematu nie sposób nie wspomnieć także o sankcjach przewidzianych w Kodeksie Karnym Skarbowym. Wszyscy przedsiębiorcy powinni być uwrażliwieni na kwestię potencjalnej grzywny za wykroczenie skarbowe związane z uchybieniem w prowadzeniu ewidencji w maksymalnej wysokość do 240 stawek dziennych. Tym samym, obok kar pieniężnych za błędy w JPK_VAT organy podatkowe poniekąd przy okazji mogą nałożyć na podatnika także grzywnę przewidzianą w KKS. W konsekwencji, kumulacja sankcji może okazać się dla podatnika dotkliwa.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Powyższe wydaje się niepokojące tym bardziej jeśli weźmiemy pod uwagę kondycję finansową wielu przedsiębiorców spowodowaną aktualną sytuacją gospodarczą i spowolnieniem wywołanym COVID-19. W rezultacie – celem uniknięcia sankcji w przyszłości – już dziś warto zadbać o prawidłowe ułożenie procesów związanych z ewidencją JPK_VAT, przeanalizować realizowane transakcje i pomyśleć o rozwiązaniu informatycznym ułatwiającym sprawne raportowanie VAT do organów podatkowych.

Jeżeli jesteście Państwo zainteresowani lepszym poznaniem nowych wymogów w zakresie raportowania VAT oraz sprawdzeniem gotowości własnego biznesu na nadchodzące zmiany, zapraszamy na nasze bezpłatne webinarium poświęcone temu zagadnieniu. Odbędzie się ono już w najbliższą środę, tj. 27 maja o godzinie 11:00. Poniżej link umożliwiający zapisanie się na to wydarzenie: