Czy sprzedaż towaru z przeznaczeniem poza Polskę, ale bez natychmiastowego wywozu, stanowi wewnątrzwspólnotową dostawę towarów (WDT)? NSA po raz kolejny odniósł się do sytuacji, w której spółka sprzedała towary zagranicznemu kontrahentowi, ale pozostawały one przez pewien czas w jej magazynie1.

Okoliczności sprawy

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej zwróciła się spółka realizująca transakcje w coraz częściej spotykanym modelu. Po dokonaniu zamówienia przez zagranicznego kontrahenta wystawiała ona fakturę dokumentującą WDT ze stawką 0% VAT. Towary – do momentu odbioru lub wysyłki – pozostawały przy tym w magazynie spółki. Jednak już na tym etapie prawo do rozporządzania tymi towarami przechodziło na nabywcę. W rezultacie, od tego momentu wnioskodawca mógł już domagać się od zagranicznego kontrahenta zapłaty, nie mając jednocześnie możliwości obrotu, korzystania albo dostarczenia tych towarów na rzecz innego podmiotu niż ten zagraniczny kupujący.

Zdaniem spółki transakcję taką należało traktować jako WDT, a w konsekwencji – z uwagi na brak dokumentacji potwierdzającej wywóz towarów do innego państwa członkowskiego – nie należało wykazywać jej w ewidencji sprzedaży oraz deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, lecz – korzystając w drodze analogii z trybu przewidzianego w art. 42 ust. 12 ustawy VAT – odroczyć raportowanie tej transakcji z ewentualnym obowiązkiem rozpoznania sprzedaży krajowej po upływie wskazanego w ww. przepisie okresu.

Brak fizycznego wywozu oznacza brak WDT

W sprawie wypowiedział się NSA, podtrzymując dotychczasowe stanowisko WSA w Gliwicach oraz Dyrektora KIS, że transakcja w takim modelu nosi znamiona dostawy krajowej oraz podlega opodatkowaniu stawką krajową właściwą dla takiej dostawy.

Zarówno zdaniem DKIS, jak i WSA oraz NSA, spółka nie może więc stosować trybu przewidzianego w art. 42 ust. 12 ustawy VAT, gdyż warunkiem przesunięcia raportowania jest wywóz towarów i jedynie oczekiwanie na dostarczenie dokumentów potwierdzających transport. Użycie go w sytuacji, gdy do takiego wywozu w ogóle nie doszło, jest więc niedopuszczalne.

Kluczowe dla Sądu było to, że w transakcji dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, jednak nie zostaje spełniony warunek ich wywozu z terytorium Polski w wykonaniu dostawy. NSA podkreślił, że z definicji WDT nie wynika wprawdzie, że wywóz towaru ma być dokonany zaraz po dostawie, ale musi on nastąpić „w wykonaniu” dostawy. Zdaniem NSA taka sytuacja nie miała jednak miejsca w przypadku spółki, skoro odbiór i wywóz towaru przez zagranicznego kontrahenta następował dopiero po jakimś czasie od dostawy. W ocenie NSA na traktowanie podatkowej tej transakcji nie miało wpływu to, że sprzedany towar posiadał indywidualne oznaczenia i że pozostawał wyodrębniony w magazynie w oczekiwaniu na wysyłkę lub odbiór przez zagranicznego klienta.

Można jednak skorygować…

Z drugiej strony, co korzystne dla spółki, NSA zaznaczył, że charakter dostawy krajowej oraz właściwej stawki VAT nie jest w takiej sytuacji definitywny. Podatnik dokonujący wspomnianej dostawy krajowej – jeżeli finalnie wywiezie towary z terytorium Polski – będzie miał prawo dokonać korekty, a w konsekwencji – po spełnieniu ustawowych przesłanek – wykazać WDT ze stawką 0%.

Jest to kolejny wyrok, w którym NSA podkreśla konieczność dokonania fizycznego wywozu towaru dla zastosowania stawki 0% VAT – dając jednak elastyczność działom handlowym co do uzgodnienia z kontrahentami trybu i terminu odbioru / wysyłki towarów. Na naszym blogu już wcześniej omawialiśmy podobny przypadek2, w którym także dochodziło do czasowego magazynowania towaru przez sprzedawcę po dostawie i przed jego wywozem z Polski.

Powyższe rozważania powinny stanowić przestrogę dla przedsiębiorców dokonujących transakcji wewnątrzwspólnotowych, aby weryfikowali swoje modele realizacji transakcji. Nieostrożne dostosowywanie się do oczekiwań zagranicznych kontrahentów (domagających się często od razu faktur ze stawką 0% VAT mimo przechowywania przez pewien czas towarów w magazynie dostawcy) może stać się przedmiotem sporu z organami skarbowymi.

***

Nie da się ukryć, że polskie organy wciąż – często w przeciwieństwie do sądów – mocno restrykcyjnie patrzą na sytuacje, w których akceptowane jest 0% dla transakcji zagranicznych (czy to w związku z warunkami formalnymi czy faktycznym przebiegiem transakcji) – dyskusje dotyczą przykładowo:

Gdyby potrzebowali Państwo wsparcia w:

  • analizie skutków i ryzyk związanych z realizowanymi transakcjami transgranicznymi lub
  • usprawnieniu procesu raportowania 0% (szczególnie dla kierunków obarczonych ostatnio problemem w uzyskiwaniu CC599C)

– zapraszamy do kontaktu.