Do konsultacji społecznych skierowano projekt ustawy dotyczący zmian w zakresie reorganizacji grup kapitałowych, w szczególności reorganizacji transgranicznych, który ma być implementacją dyrektyw unijnych (dyrektywy nr 2019/2121 oraz dyrektywy nr 2019/1115). Proponowane zmiany mają głównie ułatwić procesy reorganizacji transgranicznych, które na poziomie krajowym dotychczas nie były uregulowane lub były nieuregulowane w sposób wystarczający. Ustawa miałaby wejść w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., przy czym niektóre regulacje miałyby obowiązywać od 1 sierpnia 2023 r.

Uregulowanie kwestii reorganizacji transgranicznych

Obowiązujące brzmienie kodeksu spółek handlowych aktualnie dopuszcza połączenia transgraniczne spółek kapitałowych oraz w bardzo ogólny sposób odnosi się do możliwości przeniesienia siedziby spółki kapitałowej za granicę. Projekt Ustawy zakłada formalne wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowych form reorganizacji transgranicznych w obrębie Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego, tj. przekształcenia transgranicznego polskiej spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej w spółkę zagraniczną oraz podziału transgranicznego polskiej spółki kapitałowej lub spółki komandytowo-akcyjnej na spółki zagraniczne. Powyższe może prowadzić do ożywienia rynku reorganizacji transgranicznych z udziałem polskich spółek, który ze względu na brak odpowiednich regulacji, był dotychczas dość ograniczony.

Doprecyzowano także, budzące dotychczas wątpliwości praktyczne postanowienia dotyczące przeniesienia siedziby polskiej spółki kapitałowej za granicę – zgodnie z proponowanym brzmieniem rozwiązanie polskiej spółki nie będzie konieczne, jeśli została podjęta uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki i przeniesieniu jej siedziby za granicę, a przeniesienie siedziby ma nastąpić do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa-strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i prawo tego państwa to dopuszcza. Powinno to oznaczać rezygnację z przeprowadzenia formalnego postępowania likwidacyjnego polskiej spółki.

Poza wskazaniem wymogów formalnych w zakresie podziałów i przekształceń transgranicznych zmodyfikowano także przepisy dotyczące połączeń transgranicznych, w szczególności wprost wskazano przepisy którego kraju powinny być stosowane do momentu uzyskania zaświadczenia o zgodności połączenia transgranicznego czy też rozszerzono wymogi dotyczące wierzycieli, pracowników lub wspólników mniejszościowych (np. konieczne będzie wskazanie w treści planu połączenia zabezpieczeń przyznanym wierzycielom czy też wskazanie strony internetowej, na której wierzyciele, pracownicy lub wspólnicy będą mogli zapoznać się z warunkami wykonywania praw, które im przysługują).

Zmiany w zakresie spółki komandytowo-akcyjnej

Aktualnie spółka komandytowo-akcyjna w zakresie reorganizacji traktowana jest w dużej mierze tak samo jak pozostałe spółki osobowe (co wiąże się z określonymi ułatwieniami, ale także ograniczeniami). Projektodawca ustawy proponuje rozszerzenie zakresu procesów reorganizacyjnych, w których może uczestniczyć spółka komandytowo-akcyjna, w ten sposób, aby spółka komandytowo-akcyjna:

  • mogła uczestniczyć w połączeniach krajowych jako spółka przejmująca lub spółka nowo zawiązana (aktualnie spółki osobowe nie mogą być spółkami przejmującymi lub nowo zawiązanymi);
  • mogła uczestniczyć w połączeniach transgranicznych;
  • mogła ulegać podziałowi na dwie lub więcej spółek kapitałowych lub spółek komandytowo-akcyjnych w ramach podziałów krajowych;
  • mogła ulegać podziałowi w ramach podziałów transgranicznych;
  • mogła być przedmiotem przekształcenia transgranicznego w spółkę zagraniczną.

Zmiany w zakresie reorganizacji krajowych

Projekt wprowadza również szereg zmian, głównie o charakterze precyzującym, w zakresie przepisów regulujących reorganizacje o charakterze krajowym (połączenia, przekształcenia, podziały). Poza ww. modyfikacjami dotyczącymi spółki komandytowo-akcyjnej, zaproponowano m.in. wprowadzenie braku obowiązku przyznania udziałów lub akcji w ramach połączenia, w przypadku posiadania przez jednego wspólnika, pośrednio lub bezpośrednio, udziałów lub akcji w łączących się spółkach lub posiadania przez wspólników łączących się spółek udziałów lub akcji w łączących się spółkach w tej samej proporcji. Tego typu połączenie miałoby mieć charakter połączenia uproszczonego, w ramach którego możliwe byłoby zrezygnowanie z szeregu formalności. Nowością jest także wprowadzenie kolejnego rodzaju podziału – podziału przez wyodrębnienie, na podstawie którego możliwe byłoby przeniesienie majątku spółki dzielonej na rzecz istniejącej lub nowo zawiązanej spółki w zamian za udziały spółki istniejącej lub nowo zawiązanej, które miałyby zostać przyznane spółce dzielonej. Nowy rodzaj podziału mógłby zastępować dotychczasowe aporty działalności, zapewniając jednocześnie sukcesję uniwersalną praw i obowiązków związanych z przenoszoną działalnością.