Branża zbrojeniowa odgrywa kluczową rolę nie tylko w kontekście bezpieczeństwa narodowego. Od wieków jest jednym z głównych motorów napędowych rozwoju i innowacji. Jej rola i znaczenie staje się szczególnie widoczna w obliczu narastających napięć geopolitycznych oraz międzynarodowych konfliktów zbrojnych, które uwidaczniają potrzebę posiadania silnego, ale również nowoczesnego zaplecza obronnego.

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film edukacyjny: Ulgi podatkowe 2025 r.

Zapraszamy na film zawierający przegląd ulg podatkowych dostępnych dla przedsiębiorców w 2025 r.

 
Jest to branża wymagająca wysokiego zaawansowania technologicznego szczególnie pod kątem takich dziedzin, jak inżynieria, elektronika czy informatyka. Co więcej, coraz częściej przestaje być jedynie odbiorcą nowych technologii, stając się ich twórcą. Technologie te mogą znajdować swoje zastosowanie nie tylko w sferze militarnej, ale również w sektorze cywilnym czy lotniczym.

Inwestycje w obronność i zbrojenie przestają być jedynie odpowiedzią na aktualne zagrożenia bezpieczeństwa narodowego, a stają się świadomą, długofalową strategią wzmacniania suwerenności technologicznej i gospodarczej.
 

Dotacje i ulgi dla branży zbrojeniowej

W zakresie dotacji i dofinansowań przeznaczonych bezpośrednio dla tego sektora dopiero teraz, w momencie, gdy zaczyna on być kluczowy w dobie narastających konfliktów zbrojnych, otwierane są programy mające charakter dual-use (czyli są przeznaczone dla projektów w sektorze zarówno cywilnym, jak i wojskowym). Mamy też specjalne programy dla sektora obronnego, np. w ramach programów STEP. Instrumenty finansowe, takie jak ulgi podatkowe, mogą stanowić dodatkowe, oprócz dotacji i dofinansowań, źródło wsparcia finansowego dla tej branży. A co więcej, mogą być rozliczane z mocą wsteczną w zakresie zakończonych już lat podatkowych – w ramach procedury zwrotu nadpłaty podatku.

W ramach niniejszego artykułu przybliżamy dostępne dla przedsiębiorstw z branży zbrojeniowej mechanizmy ulg  podatkowych oraz pokazujemy, w jaki sposób można z nich efektywnie korzystać, by maksymalnie wykorzystać ich potencjał.
 

Nowa era uzbrojenia: technologie, które zmieniają zasady gry

Branża zbrojeniowa, oparta głównie na zamówieniach rządowych, odgrywa kluczową rolę w zapewnianiu bezpieczeństwa narodowego i międzynarodowego. Jej działalność obejmuje projektowanie, produkcję i rozwój zaawansowanych technologicznie systemów uzbrojenia – od broni strzeleckiej i pojazdów wojskowych po rozwiązania z zakresu inżynierii, informatyki i cyberbezpieczeństwa. Dzięki wysokiemu poziomowi innowacyjności technologie opracowywane w tym sektorze często znajdują zastosowanie również w cywilnych branżach, takich jak medycyna, lotnictwo czy telekomunikacja, wspierając tym samym transfer wiedzy i ogólny postęp technologiczny.

Ze względu na złożoność procesów i konieczność spełniania rygorystycznych wymagań technologicznych, sektor ten opiera się na długoterminowych projektach badawczo-rozwojowych oraz znaczących inwestycjach finansowych. Firmy działające w tej branży muszą dysponować nowoczesną infrastrukturą, zaawansowanymi technologiami i wysoko wykwalifikowaną kadrą inżynierską. W obliczu nowych zagrożeń, takich jak wojny cybernetyczne czy wojny nieregularne, rośnie zapotrzebowanie na innowacje w obszarach, takich jak sztuczna inteligencja, drony, systemy przeciwrakietowe i technologie cybernetyczne. To one będą wyznaczać kierunki rozwoju przemysłu zbrojeniowego w najbliższych latach.
 

Podatkowe wsparcie dla zbrojeniówki – te ulgi robią różnicę

Mając na uwadze, że sektor zbrojeniowy jest zróżnicowany, bowiem obejmuje zarówno firmy o profilu przemysłowym i inżynieryjnym, jak i te, które skupiają się na rozwiązaniach informatycznych, dostępne ulgi podatkowe (w CIT, czyli w podatku dochodowym od osób prawnych) przybierają różne formy dostosowane do specyfiki poszczególnych przedsięwzięć.
 

Ulga B+R

Jak już wcześniej wspomniano, branża zbrojeniowa opiera się na zaawansowanych i innowacyjnych technologiach. Dlatego przedsiębiorstwa w niej działające mogą w pełni korzystać z możliwości dodatkowego odliczenia od dochodu w danym roku podatkowym kosztów związanych z działalnością badawczo-rozwojową. I to dwukrotnie, a nawet trzykrotnie – raz jako koszt uzyskania przychodu, a drugi raz w formie dodatkowego odliczenia. Możliwe jest rozliczanie m.in.:

  • wynagrodzeń personelu zaangażowanego w prace badawczo-rozwojowe (dodatkowe odliczenie od dochodu do 200% poniesionych kosztów),
  • wydatków na materiały i surowce zużyte do działalności badawczo-rozwojowej (w tym w ramach prób i testów),
  • kosztów współpracy z jednostkami naukowymi i instytutami badawczymi (w zakresie pozostałych kosztów poza wynagrodzeniami pracowniczymi, dodatkowe odliczenie od dochodu wynosi 100%).

Kluczowe jest jednak to, by podejmowane działania  miały charakter twórczy i prowadziły do powstania nowych lub ulepszonych (w skali przedsiębiorstwa) produktów, procesów czy usług.

Do przykładowych projektów kwalifikujących się do ulgi zaliczyć można następujące prace.

  1. Projekty dotyczące rozwoju nowych materiałów i komponentów, jak np. prace związane z opracowaniem komponentów odpornych na skrajne warunki środowiskowe (wysokie ciśnienie, temperatura, promieniowanie).
  2. Projekty związane z rozwojem rozwiązań z obszarów cyberbezpieczeństwa i komunikacji, jak np. prace polegające na opracowaniu rozwiązań i systemów ochrony infrastruktury krytycznej przed atakami hakerskimi, w tym firewalle nowej generacji czy technologie blockchain do zabezpieczania transmisji danych.
  3. Projekty nakierowane na rozwój nowoczesnych technologii produkcji, np. prace związane z opracowaniem rozwiązań automatyzujących procesy wytwarzania części uzbrojenia.

O dokładnym mechanizmie działania tej ulgi, w tym jej zasadach oraz kwalifikowanych kosztach szczegółowo pisaliśmy przy okazji omawiania ulg dla branży IT w artykule „Czy warto korzystać z ulg podatkowych? Dziś Branża IT”. Serdecznie zachęcamy do lektury – znajdą tu Państwo podstawowe informacje na temat charakteru działania tej ulgi (które są jednocześnie aktualne w odniesieniu do branży zbrojeniowej).

Z ulgi B+R można skorzystać w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów poniesionych od roku 2019 (rok przedawniający się w 2025 r.).
 

Ulga na innowacyjnych pracowników

Dla rozliczenia ulgi B+R w jej podstawowej formie kluczowe jest wystąpienie dochodu do opodatkowania w danym roku podatkowym. Z różnych względów zdarzyć się może, że pomimo prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej na szeroką skalę, przedsiębiorstwa nie generują dochodu do opodatkowania lub generują go w niewielkiej wysokości. W efekcie odliczenie ulgi B+R staje się niemożliwe lub znacznie ograniczone. Oczywiście można skorzystać z rozliczenia ulgi B+R, niewykorzystanej w danym roku podatkowym w sześciu kolejnych latach podatkowych, jeżeli wystąpi w jednym z nich dochód pozwalający na takie rozliczenie.

Niemniej istnieje również możliwość rozliczenia ulgi B+R w ramach ulgi na innowacyjnych pracowników. Mechanizm ten polega na możliwości rozliczenia niewykorzystanej w danym roku podatkowym ulgi B+R (w rozliczeniu rocznym) poprzez pomniejszenie kwoty zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych (PIT) przekazywanych do urzędu skarbowego od wynagrodzeń pracowników zajmujących się działalnością badawczo-rozwojową (w co najmniej 50% czasu pracy w wymiarze miesięcznym) w kolejnym roku podatkowym.

Skorzystanie z ulgi na innowacyjnych pracowników nie będzie możliwe w przypadku płatności PIT jako zakład pracy chronionej, zakład aktywności zawodowej zatrudniający osoby niepełnosprawne czy zakład pracy chronionej zatrudniający osoby niepełnosprawne, który utracił status zakładu pracy chronionej w ciągu ostatnich 5 lat.

Również rozliczenie tzw. zwrotu gotówkowego z tytułu ulgi B+R (czyli specjalna forma rozliczenia ulgi B+R dla sturt-upów lub firm w pierwszych dwóch latach swojej działalności, o którym mowa w art. 18da ustawy o CIT) wyłączy możliwość rozliczenia ulgi na innowacyjnych pracowników.
 

O czym warto pamiętać

Co ważne, ulga na innowacyjnych pracowników może być stosowana w odniesieniu do osób zatrudnionych w zakładach objętych Polską Strefą Inwestycji (PSI). Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca ma kilka zakładów i w ramach jednego z nich prowadzi działalność opodatkowaną CIT na podstawowych zasadach, gdzie jednocześnie rozlicza ulgę B+R, a pozostałe zakłady ma objęte zwolnieniem z CIT w ramach PSI, to jeżeli w ramach zakładu opodatkowanego na podstawowych zasadach skalkuluje tyle ulgi B+R, że nie skonsumuje jej w ramach dochodu podstawowego, to nadwyżkę może konsumować w ramach ulgi na innowacyjnych pracowników w odniesieniu do pracowników zatrudnionych zarówno w zakładach nieobjętych, jak i objętych PSI. Potwierdzenie powyższego można znaleźć chociażby w interpretacji indywidualnej z dnia 11 lutego 2025 r., nr 0114-KDIP2-1.4010.672.2024.1.MR1.

Kluczowe w ramach ulgi na innowacyjnych pracowników jest bieżące monitorowanie wykonywanej działalności B+R przez pracowników (tak, aby zidentyfikować osoby, których zaangażowanie w działalność B+R przekracza 50%). Można w tym celu wykorzystać istniejącą ewidencję prowadzoną na potrzeby rozliczenia zwiększonych kosztów uzyskania przychodów w podatku PIT dla twórców (tj. 50% KUP). W tym wypadku ważne jest jednak, aby dokumentacja ta weryfikowała czas pracy pracowników szczegółowo, a nie opierała się o odgórne szacunki zaangażowania w działalność twórczą przewidziane dla danego stanowiska (tj. ogólne procentowe szacunki w postaci 70% lub 80% ogólnego czasu pracy dla danego stanowiska). Takie podejście pozwala zoptymalizować proces dokumentowania i uniknąć konieczności prowadzenia dwóch odrębnych systemów ewidencji.

Ulga na innowacyjnych pracowników niewątpliwie jest korzystnym rozwiązaniem, które znacząco zwiększa korzyści płynące z rozliczenia ulgi B+R. Co ważne, można z niej korzystać jedynie na bieżąco. Nie ma możliwości rozliczania jej wstecz, tak jak ulgi B+R.
 

Ulga na prototyp

W przypadku podmiotów z sektora zbrojeniowego, gdzie proces projektowania, budowy oraz walidacji nowych produktów bywa szczególnie złożony i kosztowny, ulga na prototyp może stanowić dodatkowe  wsparcie finansowe produkcji. Z ulgi tej mogą korzystać przedsiębiorstwa produkcyjne, które rozwijają nowe produkty, a następnie testują je w warunkach produkcji próbnej i ostatecznie wprowadzają na rynek. Mechanizm ulgi polega na możliwości dodatkowego odliczenia od dochodu (na zasadach analogicznych jak w uldze B+R) do 30% kosztów uzyskania przychodów dotyczących produkcji próbnej i wprowadzenia na rynek nowego produktu, przy czym wysokość odliczenia nie może w roku podatkowym przekroczyć 10% dochodu ogólnego.

Istotne znaczenie w przypadku ulgi na prototyp i możliwości jej wykorzystania ma charakter wykonywanej produkcji próbnej. Jeśli na etapie wytwarzania pierwszych egzemplarzy produktu dopuszczana jest możliwość wprowadzania jakichkolwiek zmian,  to prace takie powinny zostać wtedy objęte ulgą B+R, a nie w ramach ulgi na prototyp. Ulga na prototyp dotyczy próbnej produkcji, w ramach której nowy produkt nie jest już dopracowywany.

Zakres kosztów, który można uwzględniać w ramach niniejszej ulgi również jest szeroki i obejmuje następujące wydatki.

  1. Koszty nabycia fabrycznie nowych środków trwałych oraz ulepszenia środków trwałych niezbędnych do uruchomienia produkcji próbnej nowego produktu.
  2. Koszty nabycia materiałów i surowców zakupionych wyłącznie w celu produkcji próbnej nowego produktu.
  3. Koszty badań, ekspertyz, przygotowania dokumentacji niezbędnej do uzyskania certyfikatu, homologacji, znaku CE, znaku bezpieczeństwa, uzyskania lub utrzymania zezwolenia na obrót lub innych obowiązkowych dokumentów albo oznakowań związanych z dopuszczeniem do obrotu lub użytkowania.
  4. Koszty badania cyklu życia produktu czy systemu weryfikacji technologii środowiskowych.

Z niniejszej ulgi można skorzystać w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów poniesionych od  2022 r.
 

IP Box

IP Box jest dostępny dla przedsiębiorstw, które uzyskują dochody z tzw. kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Do kwalifikowanych IP zalicza się m.in. patenty, wzory użytkowe, wzory przemysłowe czy autorskie prawa do programów komputerowych. W praktyce oznacza to, że możliwość skorzystania z tej ulgi pojawia się w momencie, gdy kwalifikowane IP istnieje i jest gotowe do komercjalizacji (nawet w bazowej wersji z założeniem jego późniejszego rozwoju).

Aby skorzystać z ulgi IP Box, kwalifikowane IP musi powstać lub zostać rozwinięte w wyniku własnej działalności B+R przedsiębiorcy. Możliwe jest stosowanie tej ulgi w przypadku nabycia IP od innego podmiotu, otrzymania go w ramach aportu lub zakupu wyników działalności B+R od podmiotu powiązanego. Jednak należy pamiętać, że w takich sytuacjach konieczne jest ponoszenie istotnych nakładów na własną działalność B+R w zakresie tego kwalifikowanego IP (bowiem dla tej ulgi również jest istotne prowadzenie własnej działalności B+R).

Własny wkład w działalność B+R dla danego kwalifikowanego IP zostanie oceniony w ramach kalkulacji tzw. wskaźnika nexus. Uwzględnia on stosunek poniesionych kosztów własnych działalności B+R do kosztów zewnętrznych i stanowi kluczowy element każdej kalkulacji IP Box podlegający kontroli urzędów skarbowych.

Z kolei do dochodów uzyskiwanych z kwalifikowanego IP, które można objąć IP Box, zalicza się następujące kategorie.

  1. Dochód ze sprzedaży kwalifikowanego IP – czyli przeniesienia do niego całości praw na inny podmiot.
  2. Dochód z opłat licencyjnych z kwalifikowanego IP – czyli w przypadku, gdy prawa do IP pozostają przy przedsiębiorcy.
  3. Dochód ze sprzedaży produktu lub usługi, którego częścią jest kwalifikowane IP. Czyli na bazie IP produkowane są produkty lub świadczone usługi i zawsze część dochodu ze sprzedaży przypada na IP – w takim wypadku trzeba dokonać wyceny IP w produkcie lub usłudze.
  4. Dochód z odszkodowania za naruszenie praw wynikających z kwalifikowanego IP.

Więcej o szczegółowym mechanizmie stosowania powyższych ulg, w tym zasadach ich obliczania, typowych kwalifikowanych przychodach i kosztach, a także procedurze aplikacyjnej, pisaliśmy już w artykule „Czy warto korzystać z ulg podatkowych? Dziś Branża IT”. Znajdą w nim Państwo bardziej szczegółowe informacje na temat mechanizmu działania tej ulgi (podobnie jak w przypadku ulgi B+B, mechanizm rozliczania IP Box będzie analogiczny przy oprogramowaniu komputerowym, jak i przy wzorach użytkowych, wzorach przemysłowych czy patentach).

Z niniejszej ulgi można skorzystać w odniesieniu do dochodów podatkowych uzyskanych od 2019 r.
 

Ulga na robotyzację

Przedsiębiorstwa działające w przemyśle zbrojeniowym często realizują produkcję na dużą skalę, przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów. A to wymaga wykorzystania zaawansowanych technologii czy rozbudowanych linii produkcyjnych, w których kluczową rolę odgrywać mogą chociażby roboty przemysłowe. W tym kontekście szczególnie atrakcyjnym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw z przemysłu zbrojeniowego będzie ulga na robotyzację. Pozwala ona znacząco obniżyć koszty wdrażania nowoczesnych technologii w obrębie procesów produkcyjnych. Mechanizm tej ulgi pozwala na dodatkowe odliczenie od dochodu (na zasadach analogicznych jak w uldze B+R) aż 50% kosztów poniesionych na robotyzację w danym roku podatkowym. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania części zainwestowanych środków poprzez zmniejszenie podatku dochodowego.

Zakres kosztów, który można uwzględniać w ramach niniejszej ulgi, jest bardzo szeroki i znajdują się w nim przede wszystkim następujące wydatki.

  1. Koszty zakupu i leasingu (finansowego) robotów przemysłowych – przy czym szczególnie istotne w tym przypadku jest prawidłowe potwierdzenie, że nabywane roboty spełniają wymagania ustawowe. Zgodnie z uproszczoną definicją poprzez robota przemysłowego rozumie się automatycznie sterowaną, programowalną i wielozadaniową maszynę o co najmniej trzech stopniach swobody wykorzystywaną w procesie produkcji.
  2. Wydatki na urządzenia współpracujące z wyżej wspomnianymi robotami, np. czujniki, sterowniki czy systemy bezpieczeństwa.
  3. Koszty nabycia oprogramowania do zarządzania, sterowania i monitorowania robotów.
  4. Wydatki na szkolenia pracowników obsługujących nowe roboty.

Decydując się na skorzystanie z ulgi na robotyzację, należy mieć na uwadze, że może ona zostać zastosowana dla kosztów uzyskania przychodów poniesionych na robotyzację w latach podatkowych 2022-2026.
 

Ulga na ekspansję

Ulga na ekspansję jest szczególnie interesującym rozwiązaniem dla firm produkcyjnych i eksportowych, w tym także dla przedsiębiorstw z sektora zbrojeniowego, które coraz częściej poszukują kontraktów zagranicznych.

Pozwala ona na dodatkowe odliczenie od dochodu (na zasadach analogicznych jak w uldze B+R) wydatków poniesionych na działania promujące ekspansję (krajową i zagraniczną), m.in. udział w targach, działania marketingowe, przygotowanie dokumentacji handlowej czy dostosowanie produktów do wymagań nowych rynków zbytu. Maksymalne odliczenie w ciągu roku wynosi 1 000 000 zł.

Konieczne jest udokumentowanie tych wydatków oraz wykazanie, że mają one związek z próbą zwiększenia przychodów ze sprzedaży produktów własnych. Dodatkowy warunek to obowiązek zwiększenia przychodów w ciągu dwóch kolejnych lat podatkowych – w przeciwnym razie przedsiębiorca będzie zobowiązany do korekty rozliczenia i zwrotu ulgi.

Z niniejszej ulgi można skorzystać w odniesieniu do kosztów uzyskania przychodów poniesionych od  2022 r.
 

Ulga na obronność (na żołnierza)

Jako wisienkę na torcie warto rozliczyć ulgę na obronność, która w zasadzie sprowadza się do dodatkowych odliczeń od dochodu (na zasadach analogicznych jak w uldze B+R) ryczałtowych kwot, które przysługują przedsiębiorcom z tytułu zatrudnienia żołnierzy Obrony Terytorialnej i Aktywnej Rezerwy. Aby skorzystać z ulgi, żołnierze muszą pełnić nieprzerwaną służbę wojskową lub służbę w aktywnej rezerwie.

Kwoty odliczeń prezentują się następująco:

  • 12 000 zł po roku pełnienia nieprzerwanej służby;
  • 15 000 zł po 2 latach;
  • 18 000 zł po 3 latach;
  • 21 000 zł po 4 latach;
  • 24 000 zł po 5 latach.

Dodatkowo ulga przewiduje możliwość podwyższenia (przemnożenia) wskazanych kwot o:

  • współczynnik 1,5 dla mikro i małych przedsiębiorstw;
  • współczynnik 1,2 dla podmiotów zatrudniających przynajmniej 5 pracowników w ramach stosunku pracy i nie będących mikro ani małym przedsiębiorcą.

Możliwość odliczenia ulgi na obronność przysługuje na każdego zatrudnionego żołnierza Obrony Terytorialnej lub Aktywnej Rezerwy, który nie jest wspólnikiem podatnika oraz otrzymuje wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę.

W ramach nowelizacji ustawodawca dodatkowo zwalnia pracodawcę z obowiązku wypłaty odprawy w wysokości 2-tygodniowego wynagrodzenia w przypadku pierwszego powołania żołnierza obrony terytorialnej do służby wojskowej. Obowiązek wypłacenia świadczenia został przełożony na jednostkę wojskową.

Następnym atutem ulgi na obronność jest kwestia preferencyjnego traktowania przedsiębiorcy przy ubieganiu się o przetarg na realizację zamówienia publicznego w zakresie zamówień dla Ministerstwa Obrony Narodowej. Minister w drodze zarządzenia wyznacza jednostki organizacyjne sobie podległe lub przez niego nadzorowane, które przy udzieleniu zamówień publicznych obowiązane są stosować kryterium jakościowe, niezależnie od stosowania innych kryteriów oceny ofert zgodnie z ustawą z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych, a także określa wagę przypisaną temu kryterium, które nie może być niższe niż 10%.

Z niniejszej ulgi można skorzystać począwszy od 2025 r.
 

Podsumowanie

Przedsiębiorcy funkcjonujący w branży zbrojeniowej, opierający swoją działalność na prowadzeniu projektów o wysokim zaawansowaniu technologicznym, innowacjach, automatyzacji i wprowadzaniu na rynek nowych rozwiązań zbrojeniowych, mają szeroki dostęp do wielu atrakcyjnych mechanizmów podatkowych, które mogą istotnie wspierać i przyczyniać się do ich dalszego rozwoju.

W artykule omówiono ulgę B+R, ulgę na innowacyjnych pracowników, ulgę na prototyp, IP Box, ulgę na robotyzację, ulgę na ekspansję oraz ulgę na obronność. Każda z nich oferuje unikalne korzyści, które mogą być wykorzystane do optymalizacji kosztów i zwiększenia konkurencyjności na rynku.

Korzystanie z dostępnych ulg podatkowych jest nie tylko szansą na uzyskanie dodatkowego finansowania, ale również na wzmocnienie pozycji przedsiębiorstwa w branży zbrojeniowej. Pomijanie  tych mechanizmów to po prostu strata środków na finansowanie kluczowej działalności bieżącej.