Narodowe Centrum Badań i Rozwoju 8 listopada 2024 r. ogłosiło kolejną edycję konkursu „Ścieżka SMART – Projekty realizowane w konsorcjach” w ramach Programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki. Nabór wniosków potrwa od 10 stycznia do 28 marca 2025 r., a łączna pula środków przewidzianych w tym konkursie wyniesie 1,3 mld PLN. Ścieżka SMART pozostaje jednym z najpopularniejszych konkursów dla innowatorów w Polsce. Co ważne, w nowym naborze wprowadzono kilka ważnych ułatwień dla przedsiębiorców.
 
Alokacja w postaci 1,3 mld PLN zostanie podzielona na dwie równe części.

  • 650 mln PLN przeznaczono na projekty realizowane przez konsorcja z udziałem dużego przedsiębiorcy;
  • drugie 650 mln PLN zostanie zagospodarowane na projekty realizowane przez konsorcja bez udziału dużego przedsiębiorcy.

 

Kto może ubiegać się o wsparcie

Adresatami naboru są konsorcja składające się z:

  • dużych przedsiębiorstw,
  • dużych przedsiębiorstw i MŚP,
  • wyłącznie z MŚP,
  • dużych przedsiębiorstw i organizacji badawczych lub organizacji pozarządowych,
  • MŚP i organizacji badawczych lub organizacji pozarządowych,
  • dużych przedsiębiorstw i MŚP oraz organizacji badawczych lub organizacji pozarządowych.

Ponadto kluczowe jest, aby w zawiązywaniu konsorcjów wziąć pod uwagę następujące warunki:

  • liderem konsorcjum może być wyłącznie przedsiębiorstwo,
  • organizacja badawcza i organizacja pozarządowa mogą być wyłącznie konsorcjantami,
  • duże przedsiębiorstwa (za wyjątkiem małych spółek o średniej kapitalizacji) muszą zaplanować współpracę z MŚP w ramach projektu, aby uzyskać wsparcie.

 

Ułatwienie dla wnioskodawców

Wybór konsorcjantów musi nastąpić przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, natomiast sama umowa konsorcjum może być zawarta w późniejszym terminie, jednak nie później niż przed podpisaniem umowy o dofinansowanie. Jest to istotne ułatwienie dla wnioskodawców, bowiem w poprzedniej edycji naboru obowiązkowe było zawarcie takiej umowy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie i załączenie jej do dokumentacji aplikacyjnej.

Tym samym, choć skład konsorcjum musi być ustalony na etapie przygotowywania dokumentacji aplikacyjnej, szczegóły dotyczące warunków współpracy konsorcjanci mogą zatwierdzić już po pozytywnej weryfikacji przedłożonego do oceny projektu przez daną instytucję.
 

Na co można otrzymać dofinansowanie

Wsparcie finansowe udzielane będzie na kompleksowe projekty składające się z wybranych modułów.

Moduły obligatoryjne

  • B+R – dla konsorcjum, w skład którego wchodzi duże przedsiębiorstwo lub organizacja badawcza
  • B+R lub wdrożenie innowacji – dla konsorcjum, w skład którego nie wchodzi ani duże przedsiębiorstwo, ani organizacja badawcza

Pozostałe moduły mają charakter fakultatywny.

Co więcej, każdy projekt musi wpisywać się w co najmniej jedną Krajową Inteligentną Specjalizację.

moduły ścieżka smart

 

Proces oceny wniosków – etap pierwszy

W przeciwieństwie do konkursu konsorcjalnego odbywającego się na początku 2024 r. ocena projektów w ramach aktualnego naboru będzie przebiegać dwuetapowo. W pierwszym etapie eksperci będą weryfikować spełnienie określonych kryteriów obligatoryjnych wspólnych dla projektu oraz określonych kryteriów obligatoryjnych dla modułów B+R/Wdrożenie innowacji (zgodnie z dokumentem Kryteria wyboru projektów wspólne i rankingujące działanie Ścieżka SMART_konsorcja).

Elementów podlegających ocenie w etapie pierwszym nie można poprawić. Wspólne kryteria obligatoryjne obejmują m.in. kwalifikowalność konsorcjum, w tym zgodność jego składu z wymaganiami, wybór partnerów przed złożeniem wniosku oraz prowadzenie działalności w Polsce potwierdzone wpisem do odpowiedniego rejestru. Weryfikowana jest także zgodność projektu z zakresem naboru, w tym z kodami PKD/EKD, tematem naboru lub lokalizacją realizacji projektu zgodnie z regulaminem.

W przypadku modułu B+R oceniane jest, czy prace badawczo-rozwojowe są niezbędne do opracowania innowacji produktowej lub innowacji w procesie biznesowym w zakresie produkcji wyrobów lub usług, a także czy problem badawczy został poprawnie zidentyfikowany, a metoda badawcza jest adekwatna. Dodatkowo analizowana jest innowacyjność rezultatów, w tym nowość rozwiązania na rynku, jego dopasowanie do potrzeb odbiorców i zastosowanie odpowiednich wskaźników.

Jeśli projekt obejmuje moduł wdrożenie innowacji, na tym etapie weryfikowane jest, czy wdrożenie wyników B+R zostało prawidłowo zaplanowane oraz czy wnioskodawca posiada odpowiednią dokumentację oraz prawa do wyników. Eksperci oceniają także, czy przedmiot wdrożenia wykazuje nowość na rynku i odpowiada na potrzeby odbiorców.

Co istotne, z uwagi na brak możliwości dialogu z ekspertami na pierwszym etapie oceny, wszelkie braki lub błędy ujawnione w tej części procesu oceny nie będą podlegały poprawie i mogą dyskwalifikować projekt. Jedyną drogą odwoławczą będzie możliwość złożenia protestu zgodnie z art. 64 ustawy wdrożeniowej.
 

Etap drugi

Jeżeli dany projekt zostanie pozytywnie oceniony w pierwszym etapie, proces oceny będzie kontynuowany w etapie drugim. Wówczas przeanalizowane zostanie spełnienie pozostałych kryteriów obligatoryjnych oraz kryteriów rankingujących i rozstrzygających (w razie konieczności ich zastosowania).

W ramach kryteriów obligatoryjnych weryfikowane jest, czy projekt spełnia efekt zachęty oraz czy wnioskodawca posiada zdolność finansową do realizacji projektu. Analizowana jest zgodność projektu z zasadami równości szans, niedyskryminacji, Kartą Praw Podstawowych oraz Konwencją o Prawach Osób Niepełnosprawnych. Sprawdzana jest również zgodność projektu z zasadą zrównoważonego rozwoju, obecność modułu obligatoryjnego oraz dla dużych przedsiębiorstw współpraca z przedsiębiorcami innymi niż MŚP.

W ramach kryteriów rankingujących oceniane są: innowacyjność projektu na poziomie co najmniej krajowym jako efekt wyników prac B+R, potencjał innowacji do transformacji rynku, występowanie w projekcie ekoinnowacji oraz innowacji cyfrowej w skali kraju, a także społeczne znaczenie projektu, w tym wpływ na jakość życia, włączenie społeczne oraz ochronę klimatu.
 

Koszty kwalifikowane i wysokość dofinansowania

Minimalna wartość kosztów kwalifikowalnych modułu B+R to 3 mln zł (w przypadku realizowania zarówno modułu B+R, jaki i Wdrożenie innowacji limit 3 mln zł odnosi się do jednego, wybranego modułu). Udział kosztów kwalifikowalnych przedsiębiorstw(a) w całkowitych kosztach kwalifikowalnych projektu wynosi minimum 50%. Proporcja ta musi zostać zachowana także na poziomie każdego z modułów.

Łączna kwota wnioskowanego dofinansowania nie może przekroczyć 150 mln zł na cały projekt.

Dofinansowanie ma charakter dotacji i będzie udzielane w formie pomocy publicznej i pomocy de minimis dla lidera konsorcjum oraz pozostałych konsorcjantów niebędących organizacją badawczą (które w ramach swojej działalności niegospodarczej uzyskują wsparcie bez pomocy publicznej).

Poziom dofinasowania uzależniony jest od wybranego rodzaju pomocy publicznej w ramach modułów.

Jeśli chodzi o moduł B+R, dla lidera konsorcjum zastosowanie ma pomoc horyzontalna na projekty badawczo-rozwojowe, której intensywność wsparcia przedstawiono w poniższej tabeli.

Status przedsiębiorstwa Badania przemysłowe Badania przemysłowe – po uwzględnieniu premii Prace rozwojowe Prace rozwojowe – po uwzględnieniu premii
Mikro 70% 80% 45% 60%
Małe 70% 80% 45% 60%
Średnie 60% 75% 35% 50%
Duże 50% 65% 25% 40%

 
Poziom dofinansowania  dla organizacji badawczych wynosi do 100% kosztów kwalifikowanych.

Warto także mieć na uwadze, że w stosunku do poprzedniego naboru konsorcjalnego zmianie uległa zasada kwalifikowania kosztów podatku VAT. W świetle najnowszej dokumentacji konkursowej VAT może być kosztem kwalifikowanym dla konsorcjanta, który nie ma prawa do obniżenia kwoty podatku VAT ani do ubiegania się o jego zwrot. Jest to istotny ukłon w kierunku jednostek naukowych, które w większości przypadków takiej możliwości nie mają.

W module Wdrożenie innowacji dominuje regionalna pomoc inwestycyjna udzielana zgodnie z mapą pomocy regionalnej (do 70% kosztów kwalifikowanych w zależności od statusu przedsiębiorstwa oraz lokalizacji inwestycji).
 

Komentarz eksperta

Bieżący nabór w ramach konsorcjalnej ścieżki SMART różni się od edycji konkursu prowadzonej w analogicznym okresie w 2024 r. Największa zmiana dotyczy dwuetapowego sposobu oceny wniosków, który zastosowano także w zakończonej niedawno ścieżce SMART dla Wnioskodawców indywidualnych. Wprowadzono również inne zmiany niewątpliwie mające charakter pozytywny, takie jak możliwość kwalifikowania podatku VAT przez jednostki naukowe czy też brak konieczności dołączania do wniosku o dofinansowanie umowy konsorcjum.

Te usprawnienia mogą przyczynić się do zwiększenia zainteresowania wśród potencjalnych wnioskodawców. Nabór ten stanowi również atrakcyjną okazję do pozyskania dofinansowania na innowacyjne projekty, szczególnie z perspektywy dużych przedsiębiorstw, dla których harmonogram FENG na 2025 r. nie przewiduje możliwości aplikowania na projekty realizowane indywidualnie z wyjątkiem ścieżki SMART na rzecz dostępności.

W przypadku chęci współpracy w przygotowaniu projektu konsorcjalnego i ubiegania się o wsparcie w konkursie zapraszamy do kontaktu z ekspertami CRIDO