Wraz z ogłoszeniem przez EIC Work Programme 2025 odżywają dyskusje o realnej dostępności środków europejskich dla przedsiębiorstw z Europy Środkowej i Wschodniej. Statystyki dotyczące wykorzystania środków z programu Horyzont pokazują, że większość państw, które dołączyły do UE po 2000 roku, w relatywnie niewielkim stopniu korzysta z grantów udzielanych na poziomie unijnym. Odpowiedzią na ten problem ma być program WIDERA (Widening Participation and Spreading Excellence) w ramach Horyzont Europa.
 

Różnice w poziomie wykorzystania środków unijnych są naprawdę zauważalne. W samym tylko programie EIC Accelerator, który jest postrzegany jako jeden z najbardziej dostępnych dla przedsiębiorstw instrumentów wsparcia, udział projektów z krajów „widening” (czyli Europy Środkowo-Wschodniej) wynosi nie więcej niż 10%. Dlatego władze UE postanowiły wyrównać szanse wszystkich państw członkowskich i wprowadziły program WIDERA.

Jest on skierowany do wybranych krajów – Polski, Bułgarii, Chorwacji, Cypru, Czech, Estonii, Węgier, Łotwy, Litwy, Luksemburga, Malty, Portugalii, Rumunii, Słowacji i Słowenii (https://grants.fi-group.com/widera-fostering-ri-countries-participation-horizon-europe/). Ma na celu promowanie i zwiększanie szans na pozyskanie grantów europejskich przez podmioty z państwach członkowskich o niższym poziomie uczestnictwa w programach ramowych UE.
 

Konkurs Pre-EIC Accelerator

W 2025 r. w ramach programu WIDERA zostanie uruchomiony pierwszy konkurs Pre-EIC Accelerator z budżetem 20 mln EUR. Nabór wniosków zaplanowano od 6 maja 2025 r. do 16 września 2025 r. W ramach Pre-EIC Accelerator start-upy z krajów WIDERA rozwijające rozwiązania z zakresu deep-tech (min. 4 TRL) będą mogły otrzymać dofinansowanie na przygotowanie do aplikowania o granty na poziomie unijnym. Wartość wsparcia dla jednego projektu znajdzie się w przedziale od 300 tys. do 500 tys. euro, do wykorzystania przez 2 lata. Intensywność wsparcia wyniesie 70% kosztów kwalifikowanych.

Wśród działań stanowiących przedmiot dofinansowania znajdą się m.in.:

  • przeprowadzenie badań rynku i konkurencji,
  • stworzenie biznesplanu i modelu biznesowego,
  • zapewnienie ochrony własności intelektualnej,
  • analiza konkurencji, certyfikacja i standaryzacja oraz
  • dalszy rozwój rozwiązania.

Oczekuje się, że po realizacji projektu rozwiązania osiągną 5 TRL i będą gotowe do aplikowania o EIC Accelerator i/lub poszukiwania innych inwestorów lub źródeł finansowania, zawierania umów licencyjnych, współpracy z podmiotami trzecimi lub innych dróg wdrożenia na rynek.
 

Komentarz eksperta

Udział polskich podmiotów w EIC Accelerator, szczególnie w ostatnich dwóch latach (2023-2024), jest bardzo niski – wsparcie otrzymały tylko dwa projekty z Polski, podczas gdy ogółem dofinansowanie przyznano 239 projektom. Czy to oznacza, że polskim rozwiązaniom brakuje innowacyjności? Nie są wystarczające, aby konkurować z technologiami opracowywanymi przez firmy z innych regionów? Polskie start-upy nie mają potencjału do zaistnienia na rynku europejskim? Otóż nie.

Przygotowanie wniosku o dofinansowanie oraz biznesplanu do EIC Accelerator jest istotnie większym wyzwaniem niż aplikowanie o dofinansowanie w dostępnych na rynku polskim akceleratorach czy inkubatorach. Skuteczne aplikowanie o europejski grant wymaga nie tylko dysponowania przełomową technologią, ale także przemyślanym i dopracowanym modelem biznesowym wraz z biznesplanem, dogłębną znajomością rynku i konkurencji, a także zabezpieczonymi kwestiami PWI. Często to właśnie część biznesowa stanowi istotną barierę, zwłaszcza dla typowych start-upów, które zmagają się z ograniczonymi zasobami czasowymi i kadrowymi.

Dlatego też PRE-EIC Accelerator może być dla przedsiębiorstw z Polski bezprecedensową szansą na zbudowanie solidnego case'u biznesowego i przygotowanie się do skutecznego aplikowania w programie EIC Accelerator.