W marcu 2025 r. Komisja Europejska przedstawiła białą księgę w sprawie obronności europejskiej – Gotowość 2030. Do jej głównych założeń należy wzmocnienie zdolności Unii Europejskiej w coraz trudniejszym kontekście geopolitycznym. Jednym z instrumentów adresujących częściowo wyzwania w zakresie obronności jest uruchomiony w 2021 r. Europejski Fundusz Obronny (European Defence Fund).
 

(Dalsza część artykułu pod materiałem wideo)

Zobacz film edukacyjny: Magazyny energii elektrycznej – możliwości dofinansowania

magazyny energii elektrycznej

Zapraszamy na film dotyczący możliwości dofinansowania inwestycji w magazyny energii elektrycznej.

 
Biała księga KE przedstawia nową strategię obronną mającą zapewnić UE silną i wystarczającą europejską postawę obronną do 2030 r. Uznaje jednocześnie potrzebę znaczącej modyfikacji podejścia ze względu na zmieniające się środowisko w zakresie bezpieczeństwa.

Kluczowe obszary zainteresowania obejmują likwidację luk w zdolnościach obronnych (ze szczególnym uwzględnieniem zdolności krytycznych określonych przez państwa członkowskie) oraz wzmocnienie przemysłu obronnego poprzez agregację zapotrzebowania i upowszechnienie zamówień realizowanych w ramach współpracy.
 

Europejski Fundusz Obronny – budżet i warunki

Celem European Defence Fund jest wsparcie przedsiębiorstw z państw członkowskich UE w opracowywaniu konkurencyjnych oraz opartych na współpracy projektów w zakresie obronności, które zapewnią innowacyjne i interoperacyjne technologie i sprzęt obronny.

Funkcjonowanie Funduszu realizowane jest poprzez roczne programy prac podzielone na 34 tematyczne i horyzontalne kategorie działań zgodnie z celami określonymi w wieloletnich ramach finansowych na lata 2021-2027.

Budżet Funduszu na lata 2021-2027 wynosi prawie 8 mld euro, z czego:

  • 2,7 mld euro przeznaczono na wspólne badania w dziedzinie obronności;
  • 5,3 mld euro przekazano na wspólne projekty rozwoju zdolności, które uzupełniają wkłady krajowe – część rozwojowa.

Projekty badawcze otrzymują do 100% dofinansowania kosztów kwalifikowanych, głównie w formie dotacji. Działania rozwojowe są finansowane przez Komisję częściowo oraz wymagają uzupełnienia na poziomie rządowym (np. przez resorty obrony narodowej lub inne instytucje), które zgłaszają ewentualny zamiar zakupu rezultatów projektu.

Ubieganie się o finansowanie ze środków Funduszu wymaga utworzenia konsorcjum składającego się z co najmniej trzech państw członkowskich lub państw stowarzyszonych.
 

European Defence Fund 2024 w liczbach

Nabory w ramach czwartej edycji uruchomionego w 2021 r. Europejskiego Funduszu Obronnego zakończyły się 5 listopada 2024 roku. Program prac przewidywał 32 tematy podzielone między tematyczne zaproszenia do składania wniosków i oddolne otwarte zaproszenia koncentrujące się na przełomowych technologiach i MŚP.

Program cieszył się dużym zainteresowaniem, o czym świadczy liczba złożonych wniosków w ramach otwartych naborów. W sumie 298 wniosków złożonych w 2024 r. stanowi 25%-owy wzrost w porównaniu z 2023 r. To ilustruje rosnące zaangażowanie przemysłu obronnego UE we współpracę w zakresie badań i rozwoju w dziedzinie obronności. Należy również zwrócić uwagę na fakt rosnącego zainteresowania programem przez sektor małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz organizacji badawczych – wzrost o 28% w porównaniu z 2023 r.

Złożone w ramach czwartej edycji wnioski w chwili obecnej przechodzą proces oceny, a jej wyniki poznamy w maju tego roku.
 

European Defence Fund 2025

Komisja Europejska przyjęła roczny program prac na rok 2025, przeznaczając 1,065 mld euro na współpracę w zakresie badań i rozwoju w dziedzinie obronności. Piąty roczny program prac obejmuje łącznie 33 tematy naborów.

Alokacja budżetu odzwierciedla strategiczne priorytety UE w dziedzinie obrony z silnym naciskiem na obszary kluczowe dla współczesnej wojny i przyszłych zdolności. Obejmują one m.in. walkę lądową (192 miliony euro), technologie kosmiczne (115 milionów euro), walkę powietrzną (103 miliony euro), odporność energetyczną i transformację środowiskową (93 miliony euro), cyberbezpieczeństwo (54 miliony euro).

Konkretne przykłady dotyczą m.in. rozwoju wielofunkcyjnego systemu dystrybucji informacji nowej generacji (MIDS), wielopasmowych radarów 4D, ulepszonych zdolności w zakresie cyberbezpieczeństwa, operacji i usług na orbicie, systemów dialogu człowiek-sztuczna inteligencja chroniących prywatność oraz systemów napędowych nowej generacji.

W ramach Funduszu wydzielone zostały również środki na wsparcie MŚP za pośrednictwem Unijnego Planu Innowacji w Dziedzinie Obronności (European Union Defence Innovation Scheme, EUDIS). Dzięki dotacjom oraz usługom dla startupów, MŚP oraz organizacji badawczych mechanizm ma na celu obniżenie barier wejścia na rynek obronny dla mniejszych podmiotów, koncentrując się na gotowości technologicznej oraz dojrzałości rynku.
 

Nabory wniosków zakończą się 16 października 2025 r.

Szczegółowe informacje na temat otwartych naborów znajdują się na EU Funding & Tenders Portal pod linkiem: https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/opportunities/portal/screen/opportunities/calls-for-proposals?isExactMatch=true&status=31094501,31094502,31094503&frameworkProgramme=44181033&order=DESC&pageNumber=1&pageSize=50&sortBy=startDate

Szczegółowe informacje na temat Funduszu znajdują się pod linkiem: https://defence-industry-space.ec.europa.eu/eu-defence-industry/european-defence-fund-edf-official-webpage-european-commission_en